KHỞI NGHĨA YÊN BÁI
* Nguyên nhân: Trong những năm 1928 - 1929 phong trào yêu nước của nhân dân ta phát triển mạnh mẽ, do sự hoạt động tích cực của 3 tổ chức CM kể từ sau khi thành lập. Khiến cho thực dân Pháp no sợ điên cuồng khủng bố để ngăn chặn phong trào.
- Tháng 2/1929 nhân Trùm Mộ Phu Ba danh ra Hà nội VN QD Đảng tổ chức vụ ám sát tên Trùm mộ Phu khét tiếng này. Sau sự ám sát, thực dân Pháp đã ra tay khủng bố trắng gây những tổn thất cho phong trào CM đang lên cao. VN QD Đảng là tổ chức chịu những thiệt hại nặng nề nhất: Gần 1 nghìn đảng viên bị bắt, toàn bộ số vũ khí dự trữ bị tịch thu.
- Bị động trước tình thế đó những yếu nhân còn lại của VNQD đảng. Quyết địng dốc toàn bộ lực lượng làm cuộc bạo động cuối cùng ''Không thành công cũng thành công''.
* Diễn biến: Đêm 9/2/1930 mở ra Yên bái. Tiếp đó là Hải dương, Phú thọ, Thái bình và Hà nội cùng ném bom phối hợp.
- Tại Yên bái quân khởi nghĩa đã chiếm được trại lính, giết và làm bị thương 1 số sỹ quan, hạ sỹ quan nhưng họ làm chủ được tỉnh lỵ Ngay hôm sau đã bị Pháp tập trung phản công, các lãnh tụ của Đảng đều bị bắt.
- Ở những nơi khác quân KN làm chủ tạm thời vài huyện lỵ nhưng cũng nhanh chóng bị thực dân Pháp chiếm đóng.
* Kết qủa: KN Yên bái nhanh chóng bị thất bại các lãnh tụ của Đảng đã bị TD Pháp kết án tử hình. Trước khi lêm máy chém các ông còn hô khẩu hiệu "VN vạn tuế".
* Ý nghĩa lịch sử: Mặc dù thất bại nhưng cuộc KN Yên bái có ý nghĩa vô cùng lớn lao.
+ Cuộc khởi nghĩa Yên bái biểu thị tinh thần phản kháng quyết liệt của nhân dân ta với thực dân Pháp.
+ Sự hy sinh to lớn của các chiến sỹ Yên bái đã cổ vũ lòng yêu nước chí căm thù giặc của nhân dân ta đối với TD Pháp.
+ Hành động yêu nước và tấm gương hy sinh của các chiến sỹ Yên bái là mọi sự tiếp nối truyền thống yêu nước bất khuất của DT ta.
+ Sự thất bại của KN Yên bái đã chứng minh PT DT theo khuynh hướng tư sản dưới ngọn cờ của VNQD đảng đã không đáp ứng được yêu cầu khách quan của sự nghiệp giải phóng dân tộc của NDVN và chấm dứt luôn khuynh hướng cách mạng tư sản để nhường chỗ cho khuynh hướng CMVS ở VN.
Sưu tầm