Khát vọng sống, cảm xúc mãnh liệt của hồn thơ Xuân Diệu đã hóa thân như thế nào vào ngôn từ và hình

[nang moi]

Đề bài: Khát vọng sống, cảm xúc mãnh liệt của hồn thơ Xuân Diệu đã hóa thân như thế nào vào ngôn từ và hình tượng nghệ thuật trong đoạn thơ cuối của bài thơ “Vội vàng”.

Bài làm​

Xuân Diệu từng ao ước có cặp hài vạn dặm để “đi mau trốn nét, trốn màu” nhưng đó chỉ là ước mơ cổ tích. Trong “Vội vàng”, thi sĩ đã phát hiện thấy cách “chiến thắng” thời gian bằng cường độ sống, khát vọng sống, tận hiến và tận hưởng cuộc sống bằng tất cả các giác quan, sống mãnh liệt như ngọn lửa thổi bùng. Đoạn thơ cuối chính là lời giải đáp cho những băn khoăn, thắc mắc, trả lời cho câu hỏi: sống “Vội vàng” như thế nào?

“Ta muốn ôm
Cả sự sống mới bắt đầu mơn mởn;
Ta muốn riết mây đưa và gió lượn,
Ta muốn say cánh bướm với tình yêu,
Ta muốn thâu trong một cái hôn nhiều
Và non nước, và cây, và cỏ rạng,
Cho chếnh choáng mùi thơm, cho đã đầy ánh sáng,
Cho no nê thanh sắc của thời tươi;
- Hỡi xuân hồng, ta muốn cắn vào ngươi !”​

Cảm xúc mãnh liệt đã tạo nên những làn sóng ngôn từ cộng hưởng, đan xen theo chiều tăng tiến, mỗi lúc một say sưa, càng lúc càng dâng lên cao trào: Phần trước của đoạn thơ tác giả xưng “tôi” để bộc bạch, phơi trải, giãi tỏ với mọi người, với cuộc đời. Cái “tôi” ấy giờ đây xưng “ta” như muốn đối diện với toàn bộ sự sống trên trần gian, đối tượng cần tận hưởng. Mạch thơ đang từ băn khoăn, tiếc nuối, dỗi hờn bỗng bừng lên nhịp sống mới. Câu thơ đột ngột ngăn đến bất ngờ: “Ta muốn ôm”. Tất cả mạch ngôn từ phía sau bị chi phối ráo riết bởi nỗi lòng khao khát như tức khắc bật ra này. “Ta muốn ôm”, “Ta muốn riêt”, “Ta muốn say”, “Ta muốn thâu”, “Ta muốn cắn”, kết cấu ngữ pháp trùng điệp kết hợp với các động thái và cảm xúc tăng tiến làm hiện ra tính cao trào mãnh liệt của xúc cảm. Cùng với đó là trùng điệp các liên từ: “và non nước, và cây, và cỏ rạng”; các giới từ điệp nguyên vẹn gắn với những trạng thái càng lúc càng mãnh liệt: “cho chếnh choáng”, “cho đã đầy”, “cho no nê”. Những tính từ chỉ xuân sắc, các động từ chỉ trạng thái đắm say, những hình ảnh tình tứ quyến rũ: “bắt đầu mơn mởn”, “mây đưa gió lượn”, “cái hôn nhiều”, “cỏ rạng”, “mùi thơm”, “ánh sáng”, “thanh sắc”, “thời tươi”… Tất cả tận hưởng để thúc giục vội vàng:

“Mau lên chứ, vội vàng lên với chứ
Em, em ơi, tình non sắp già rồi”
-Giục giã-​

Cái ly cuộc sống ngọt ngào mơn mởn ngát hương thơm, ngập tràn ánh sáng đang mời gọi, thúc giục thi sỹ của mùa xuân khao khát uống cạn. Vòng tay ôm ham hố, vồ vập. Sự sống đang ở thời tươi đẹp nhất, sung mãn nhất. Và người tình của sự sống ấy như con ong say mật lảo đảo giữa phấn hương. Quả thực, Xuân Diệu là một “nguồn sống dạt dào chưa từng thấy ở chốn nước non lặng lẽ này” (Hoài Thanh).
“Vội vàng” là tiếng nói của một tâm hồn yêu sống, tham sống, khát sống, một quan niệm nhân sinh quan mới mẻ, một sợi dây vô hình có sức mạnh đưa con người xích lại cuộc sống.