Bài 50. ĐỊA LÍ NGÀNH GIAO THÔNG VẬN TẢI
I. Đường sắt.
1. Ưu điểm.
- Chở hàng nặng, đi xa, tốc độ nhanh, giá rẻ.
2. Nhược điểm.
- Chỉ hoạt động trên các tuyến đường cố định, đầu tư lớn.
3. Đặc điểm và xu hướng phát triển.
- Đầu máy hơi nước => chạy dầu => chạy điện.
- Khổ đường ray ngày càng rộng.
- Tốc độ và sức vận tải ngày càng tăng
- Mức độ tiện nghi ngày càng cao, các toa chuyên dụng ngày càng đa dạng.
- Đang bị cạnh tranh khốc liệt bởi đường ô tô.
4. Phân bố.
Những nơi phát triển mạnh: Châu Âu, Hoa Kì.
II. Đường ô tô.
1. Ưu điểm.
- Tiện lợi, cơ động, thích ứng cao với các điều kiện địa hình.
- Có hiệu quả kinh tế cao ở các cự li ngắn và trung bình.
- Phối hợp với các phương tiện vận tải khác.
2. Nhược điểm.
- Chi dùng nhiều nguyên, nhiên liệu.
- Ô nhiễm môi trường, ách tắc giao thông.
3. Đặc điểm và xu hướng phát triển.
- Phương tiện vận tải và hệ thống đường ngày càng được cải tiến.
- Khối lượng luân chuỷen ngày càng tăng.
- Chế tạo các loại ít tốn nhiên liệu, ít gây ô nhiễm môi trường.
4. Phân bố.
- Phát triển mạnh: Tây Âu, Hoa Kì…
III. Đường ống.
1. Ưu điểm.
- Rẻ.
- Ít ô nhiễm.
2. Nhược điểm.
- Chỉ hoạt động trên các tuyến đường cố định.
- Mặt hàng vận chuyển hạn chế.
3. Đặc điểm và xu hướng phát triển.
- Gắn với nhu cầu vận chuyển dầu mỏ và khí đốt.
- Chiều dài không ngừng tưng, hệ thống đường ngày càng hiện đại.
4. Phân bố.
Trung Đông, Nga, Trung Quốc, Hoa Kì.
* Ở các nước xuất khẩu dầu mỏ: ống dẫn dầu từ khu khai thác => cảng.
* Ở các nước nhập khẩu dầu mỏ: ống dẫn dầu từ cảng => khu chế biến.
IV. Đường sông, hồ
1. Ưu điểm
- Rẻ
- Sử dụng đủ các loại phương tiện từ thô sơ ® hiện đại
- Chuyên chở các hàng hoá nặng, cồng kềnh, không cần nhanh.
2. Nhược điểm
- Tốc độ chậm.
- Phụ thuộc vào các lưu vực sông.
3. Đặc điểm và xu hướng phát triển.
- Ra đời từ rất sớm
- Các sông ngòi thường xuyên được cải tạo; các lưu vực vận tải được nối liền bởi các kênh đào.
- Các phương tiện được cải tiến ® tốc độ tăng
4. Phân bố: Hoa Kì, LB Nga, Canada.
V. Đường biển
* Đảm nhận chủ yếu việc GTVT trên các tuyến đường quốc tế.
1. Ưu điểm
- Đảm bảo phần rất lớn trong vận tải hàng hoá quốc tế.
- Khối lượng luân chuyển hàng hoá lớn nhất.
- Giá khá rẻ
2. Nhược điểm
- Sản phẩm chủ yếu là dầu thô và các sản phẩm dầu mỏ ® ô nhiễm biển.
3. Đặc điểm và xu hướng phát triển
- Các phương tiện thường xuyên được cải thiện.
- Các đội tàu buôn tăng.
- Các kênh biển được đào ® rút ngắn khoảng cách.
4. Phân bố
* Các cảng biển:
- Ở hai bên bờ Đại Tây Dương và Thái Bình Dương.
* Các kênh biển:
- Kênh Xuy - ê, Panama, Ki - en
* Các nước có đội tàu buôn lớn:
- Nhật Bản, Li - bê - ri -a, Pa - na - ma,...
VI. Đường hàng không
1. Ưu điểm
- Nối liền tất cả các nước và các vùng trên Trái Đất
- Tốc độ nhanh nhất.
2. Nhược điểm
- Rất đắt
- Trọng tải thấp
- Ô nhiễm
3. Đặc điểm và xu hướng phát triển
- Phương tiện được cải tiến rất nhanh về tải trọng và tốc độ.
- Số lượng sân bay tăng nhanh.
- Phân bố:
+ Các cường quốc hàng không: Hoa Kì, Anh Pháp, Đức, LB Nga.
+ 1/2 sân bay quốc tế lớn nằm ở Hoa Kì.
Sưu tầm
