Bài 22. SÓNG - THUỶ TRIỀU- DÒNG BIỂN
I) Sóng biển
1)Sóng biển
- K/n: Sóng là hình thức dao dộng của nước biển theo chiều thẳng đứng.
- Nguyên nhân: Do gió, gió càng to thì sóng càng mạnh.
2) Sóng bạc đầu
- Những giọt nước biển c/đ lên cao khi rơi xuống va đập vào nhau vỡ tung toé tạo thành bọt trắng xoá gọi là sóng bạc đầu.
3) Sóng thần
- Là sóng có chiều cao khoảng 20- 40m truyền theo chiều ngang với vận tốc: 400-800km/h.
- Nguyên nhân: Do động đất, núi lửa phun trào dưới đáy biển hoặc do bão.
-Tác hại: Khi vào bờ sóng thần có sức tàn phá ghê ghớm đến người và của.
II) Thuỷ triều
1) K/n : Thuỷ triều là hiện tượng dao động thường xuyển và có chu kì của các khối nước trong các biển và ĐD.
2) Nguyên nhân : Do ảnh hưởng của sức hút Mặt Trăng, Mặt Trời.
3) Đặc điểm
- Khi Mặt Trăng, TĐ và Mặt Trời nằm thẳng hàng thì dao động thuỷ triều lớn nhất (triều cường). Lúc đó TĐ sẽ nhìn thấy trăng tròn (giữa tháng) và ko nhìn thấy trăng (đầu tháng).
- Khi Mặt Trăng, TĐ, Mặt Trời ở vị trí vuông góc thì dao động thuỷ triều nhỏ nhất (triều kém) vào những ngày trăng lưỡi liềm đầu tháng 6,7,8 ÂL và trăng lưỡi liềm cuối tháng 22,23,24 ÂL.
- Ngày nay người ta có thể tính được mực nước thuỷ triều hàng ngày, hàng tháng để phục vụ cho các ngành hàng hải, đánh cá, SX muối, điện năng…
III) Dòng biển
1) K/n
- Phân ra 2 loại:
- Dòng biển nóng: Chảy từ vĩ độ thấp lên vĩ độ cao (mưa nhiều)
- Dòng biển lạnh: Chảy từ vĩ độ cao về vĩ độ thấp (mưa ít)
2) Phân bố .
- Các dòng biển nóng và lạnh phân bố đối xứng nhau qua hai bờ ĐD.
- Các dòng biển lạnh thường phát sinh ở 2 bên bờ XĐ chảy về hướng Tây gặp lục địa chuyển hướng về cực "những nơi có dòng biển nóng thường mưa nhiều.
- Các dòng biển lạnh xuất phát từ khoảng vĩ độ 30- 40˚(gần bờ Đ của các ĐD) chảy về phía XĐ hợp với dòng biển nóng tạo thành những vòng hoàn lưu lớn của các ĐD ở từng bán cầu. Những nơi có dòng biển lạnh thường mưa ít. Nơi gặp nhau giữa dòng biển nóng và lạnh nhiều cá tôm.
- Ở BBC có những dòng biển lạnh xuất phát từ vùng cực men theo của bờ Tây của các ĐD chảy về XĐ.
- Ở vùng gió mùa thường xuất hiện những dòng biển đổi chiều theo mùa.
Sưu tầm
