BÀI 7: THUYẾT KIẾN TẠO MẢNG. VẬT LIỆU CẤU TẠO TRÁI ĐẤT
I > THUYẾT KIẾN TẠO MẢNG.
Thuyết kiến tạo mảng hiện nay được xây dựng trên cơ sở tiếp nối “ Thuyết trôi lục địa” trước đây của nhà địa – vật lí người Đức A. ve –ghe – ne ( 1880- 1930). Theo thuyết kiến tạo mảng, nguyên nhân của các hiện tượng kiến tạo, động đất, núi lửa, là do hoạt động chuyển dịch của một số mảng kiến tạo lớn vỏ Trái đất.
Thuyết kiến tạo mảng cho rằng vỏ Trái đất trong quá trình hình thành đã bị gãy vỡ, tách ra thành những mảng cứng, gọi là các mảng kiến tạo.
II > VẬT LIỆU CẤU TẠO VỎ TRÁI ĐẤT.
1> Khoáng vật.
Khoáng vật là những đơn chất hoặc hợp chất hóa học trong thiên nhiên, trong thiên nhiên đa số khoáng vật ở trạng thái rắn và có đặc tính lí – hóa riêng biệt ( thành phần cấu tạo, màu sắc, độ cứng, tỉ trọng)
2> Đá.
Đá là tập hợp có quy luật của một hay nhiều loại khoáng vật, chiếm phần chủ yếu trong cấu tạo của vỏ Trái đất.
Về nguồn gốc hình thành, các loại đá thuộc ba nhóm.
- Đá macma được tạo thành do kết quả nguội lạnh của khối vật chất nóng chảy.
- Đá trầm tích được hình thành trong các miền trũng, do sự lắng tụ và nén chặt các vật liệu vụn nhỏ.
- Đá biến chất được tạo thành từ đá macma, hoặc đá trầm tích bị biến đổi tính chất.
CÂU HỎI TỰ LUẬN.
Câu 1:
Hãy nêu nội dung chính của thuyết kiến tạo mảng.
Câu 2:
Khi hai mảng kiến tạo xô vào nhau hoặc tách xa nhau, hiện tượng gì sẽ xảy ra?
Câu 3:
Phân biệt khoáng vật và đá.
Câu 4:
Hãy điền các nội dung thích hợp vào bảng dưới đây.
Nguồn gốc hình thành| | ||
Đặc tính| | | |
Một số loại đá tiêu biểu| | |
Câu 1:
Các vụ động đất, sóng thần xảy ra gần đây ở các vùng biển Indonesia nguyên nhân chủ yếu do.
a> mảng Ấn độ - Australia và mảng Âu – Á
b> mảng Phi tách xa mảng Ấn độ - Australia
c> mảng Thái Bình dương xô vào mảng Âu – Á
d> mảng Ấn độ - Australia xô vào mảng Thái Bình dương.
Câu 2:
Hai mảng kiến tạo nào dưới đây có hướng chuyển dịch tách xa nhau?
a> mảng Âu – Á và mảng Bắc Mỹ
b> mảng Nam Mỹ và mảng Phi
c> mảng Nam Mỹ và mảng Thái Bình dương
d> tất cả các mảng trên.
Câu 3:
Ý nào dưới đây là không đúng?
a> vùng tiếo xúc của các mảng kiến tạo là những vùng bất ổn
b> tất cả các mảng kiến tạo đều có cả phần lục địa và phần đáy đại dương
c> nguyên nhân chủ yếu khiến các mảng kiến tạo di chuyển là sự chuyển dịch sắp xếp lại vật chất theo tỉ trọng trong lớp quánh dẻo ở phần trên lớp Manti
d> đa số nhà khoa học cho rằng, thạch quyển được cấu tạo bởi 7 mảng lớn và một số mảng nhỏ.
Câu 4:
Khoáng vật nào sau đây là hợp chất hóa học?
a> bạc
b> đá hoa
c> kim cương
d> thạch anh.
Câu 5:
Loại đá nào sau đây được tạo thành do kết quả nguội lạnh của khối dung nham lỏng nóng chảy?
a> đá vôi
b> đá hoa
c> đá granit
d> đá gơnai.
Đáp án: Câu 1a,2d,3b,4d,5c
