Địa lí 9 - Bài 2: Dân số và gia tăng dân số

[ButNghien]

Bài 2: DÂN SỐ VÀ GIA TĂNG DÂN SỐ
​

A. TRỌNG TÂM KIẾN THỨC


​

I. Số dân
- 79,7 triệu dân (2002).
- Đứng thứ 14 trên thế giới.
=> Việt Nam là một nước đông dân.
View attachment 13189

Biểu đồ chấm điểm các khu tập trung dân cư lớn trên thế giới​

II. Gia tăng dân số
- Dân số nước ta tăng nhanh vào thế kỉ XX.
- Hiện nay, tỉ suất gia tăng tự nhiên đã giảm nhiều chỉ ở mức 1,41% (2002).
- Với mức gia tăng đó, mỗi năm dân số nước ta vẫn còn tăng thêm hơn 1 triệu người.
- Tỉ lệ gia tăng tự nhiên khác nhau giữa các vùng.
View attachment 13190

Bối cảnh gia tăng dân số ( ảnh Tongthieugia)​

III. Cơ cấu dân số
- Cơ cấu dân số trẻ.
- Tỉ lệ người trong và trên độ tuổi lao động tăng lên.
- Tỉ số giới tính mất cân đối, nhưng hiện đang cân đối dần.
- Tỉ lệ giới tính khác nhau giữa các địa phương.

Xem thêm video:

B. BÀI TẬP
​

Câu 1: Trình bày đặc điểm về cơ cấu dân số nước ta theo giới tính và theo độ tuổi.
Câu 2: Cho biết cơ cấu dân số theo độ tuổi như hiện nay có ảnh hưởng như thế nào đến kinh tế - xã hội.

Xem thêm

Bài 1: Cộng đồng các dân tộc Việt Nam

 

[keobi]

1. Vì sao tỉ lệ gia tăng tự nhiên của nước ta giảm, nhưng dân số vẫn tăng nhanh?

Hướng dẫn:

• Quy mô dân số nước ta lớn.
• Cơ cấu dân số nước ta trẻ, các nhóm tuổi trẻ có tỉ trọng cao, do đó lứa tuổi sinh đẻ và “tiềm năng sinh đẻ” còn cao.

2. Nêu những hậu quả do dân số đông và tăng nhanh gây ra?

Hướng dẫn:

Dân số đông và tăng nhanh đã đặt ra những vấn đề cấp bách về:

• Giải quyết việc làm cho số người bước vào tuổi lao động.
• Văn hóa, y tế, giáo dục
• Gây áp lực lớn đến tài nguyên, môi trường
• Gây áp lực đến chất lượng cuộc sống của nhân dân.

3. Tỉ lệ gia tăng tự nhiên của dân số nước ta có những điểm gì cần chú ý?

Hướng dẫn:

• Tỉ lệ gia tăng tự nhiên giảm trong những năm gần đây.
• Có sự khác nhau giữa các vùng: Ở thành thị và các khu công nghiệp: tỉ lệ tăng tự nhiên của dân số thấp hơn nhiều so với nông thôn, miền núi.

4. Tỉ lệ gia tăng tự nhiên của dân số nước ta giảm mang lại những lợi ích gì?

Hướng dẫn:

• Về kinh tế: góp phần vào tăng năng suất lao động, góp phần đẩy nhanh sự tăng trưởng kinh tế đất nước, tăng thu nhập bình quân đầu người...
• Về nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân: tạo điều kiện để nâng cao về y tế, chữa bệnh, chăm sóc con cái, giáo dục, cải thiện đời sống, thụ hưởng các phúc lợi xã hội, tăng tuổi thọ...
• Về môi trường: giảm áp lực đến tài nguyên và môi trường sống.

5. Cơ cấu dân số trẻ có tác động như thế nào đến phát triển kinh tế – xã hội nước ta?

Hướng dẫn:

• Tích cực: nguồn lao động dồi dào
• Tiêu cực: đặt ra những vấn đề cấp bách cần giải quyết về văn hóa, giáo dục, y tế, giải quyết việc làm cho người đến tuổi lao động.

6. Nêu những biểu hiện chứng tỏ tỉ lệ giới tính ở một địa phương chịu ảnh hưởng của hiện tượng chuyển cư?

Hướng dẫn:

• Nơi có luồng xuất cư có tỉ lệ giới tính thấp. Ví dụ: các tỉnh Đồng bằng sông Hồng.
• Nơi có luồng nhập cư có tỉ lệ giới tính cao. Ví dụ: Trung du và miền núi Bắc Bộ, Tây Nguyên, Đông Nam Bộ.