BÀI 18 : NƯỚC BIỂN VÀ ĐẠI DƯƠNG
I> MỘT SỐ TÍNH CHẤT CỦA NƯỚC BIỂN VÀ ĐẠI DƯƠNG.
1> Thành phần, độ muối của nước biển.
- Thành phần : Nước biển có chứa các chất muối, khí và các chất hữu cơ.
- Độ muối trung bình của nước biển là 30º/00.
- Độ muối phụ thuộc độ bốc hơi và nguồn cung cấp nước ngọt cho vùng biển đó.
- Độ muối ở đại dương thay đổi theo vĩ độ :
+ Dọc xích đạo = 34,5º/00.
+Vùng chí tuyến = 36,8º/00
+Gần 2 cực = 34º/00.
2> Tỉ trọng của nước biển.
Nước biển có tỉ trọng lớn hơn nước ngọt, độ muối càng cao thì tỉ trọng càng lớn.
3> Nhiệt độ của nước biển.
Nhiệt độ của nước biển giảm dần theo độ sâu, từ độ sâu hơn 3000m nhiệt độ nước biển đồng nhất từ 0ºC đến 4ºC.
Nhiệt độ của nước thay đổi tùy theo mùa trong năm.
Nhiệt độ của nước biển giảm dần từ vĩ độ thấp đến vĩ độ cao.
Nhiệt độ của nước biển còn thay đổi do ảnh hưởng của các dòng biển.
II> VAI TRÒ CỦA BIỂN VÀ ĐẠI DƯƠNG ĐỐI VỜI ĐỜI SỐNG CON NGƯỜI.
1> Cung cấp hơi nước để tạo ra mây, mưa duy trì cuộc sống.
Điều hòa khí hậu của Trái đất.
2> Là kho tài nguyên đa dạng.
Sinh vật : Biển và đại dương có trên.
+160.000 loài động vật
+ 10.000 thực vật.
Khoáng sản : Có đủ loại khoáng sản, nhiều loại có trữ lượng lớn.
+ Dầu mỏ : 21 tỉ tấn
+Khí đốt : 14.000 tỉ m³.
Nguồn cung cấp năng lượng vô tận
+ Năng lượng thủy triều
+ Năng lượng thủy nhiệt.
a>Là đường giao thông quan trọng.
Trong nước
Quốc tế.
c> Là nơi nghỉ dưỡng an dưỡng và du lịch hấp dẫn.
III> THÀNH PHẦN CÁC MUỐI TRONG NƯỚC BIỂN VÀ ĐẠI DƯƠNG.
Các đại dương và biển trên bề mặt Trái đất chiếm 97,5% toàn bộ lượng nước trong thủy quyển, chúng đều thông với nhau và tạo thành Đại dương thế giới. Đại dương thế giới gồm có 4 đại dương : Thái Bình dương( 178,7 triệu km²), Đại Tây dương ( 91,6 triệu km²), Ấn Độ dương (76,2 triệu km²) và Bắc Băng dương ( 14,8 triệu km²).
Khác với dạng nước trong lục địa, trong các nước biển và đại dương là nước mặn, có vị hơi chát, vì có chứa một lượng muối khoáng hòa tan, trung bình khoảng 35 gam trong 1 kg nước biển. Tỉ lệ thành phần muối khoáng hòa tan rất khác nhau, nhiểu nhất là muối clorua ( 88,7%) trong đó clorua natri chiếm một tỉ lệ lớn.
Bảng tỉ lệ các thành phần muối khoáng hòa tan trong nước biển ( %)
Tổng số|100| Sunphat canxi ( CaSO4)|3,6
Clorua natri (NaCI)|77,8|Sunphat kali( K2SO4)|2,5
Clorua manhê ( MgCI2)|10,9|Cacbonat canxi ( CaCO3)|0,3
Sunphat manhê ( MgSO4) |4,7| Brômua manhê và các muối khác|0,2
Độ mặn của nước biển cũng có sự thay đổi tùy theo các biển và đại dương. Độ mặn của Biển Đỏ cao nhất, vào khoảng 41 gam muối trong 1kg nước biển, còn độ mặn của biển Bantich thấp hơn, chỉ có khoảng 32 phần nghìn, tức 23 gam muối trong 1kg nước biển.
CÂU HỎI :
Câu 1 :
Độ muối 35% nghĩa là gì ? Độ muối ở mọi nơi của đại dương có giống nhau ?
Câu 2 :
Trong các biển (biển ven lục địa) biển nào có độ muối thấp nhất ? Biển nào có độ muối cao nhất ? vì sao ?
Câu 3 :
Nhiệt độ của nước biển thay đổi như thế nào ?
Câu 4 :
Biển và đại dương có vao trò như thế nào đối với đời sống con người ?
CÂU HỎI TRẮC NGHIỆM.
Câu 1 :
Độ muối ở đại dương thay đổi theo vĩ độ, từ xích đạo về hai cực, độ muối của nước biển ( trên mặt ) giảm dần.
a> đúng
b> sai.
Câu 2 :
Trong các vùng biển của nước ta, có độ muối cao hơn cả là nước biển của vùng.
a> vịnh Bắc Bộ
b> Bắc Trung Bộ
c> cực Trung Bộ
d> vịnh Thái Lan.
Câu 3 :
Ý náo sau đây là không đúng.
a> nhiệt độ của nước biển tương quan với nhiệt độ không khí bên trên
b> càng xuống sâu nhiệt độ của nước biển càng giảm
c> nhiệt độ của nước biển còn thay đổi do ảnh hưởng của các dòng biển
d> nhiệt độ của nước biển càng cao thì tỉ trọng của nước biển càng lớn.
Đáp án: Câu 1b,2c, 3b
