Trong bài này chúng tôi sẽ giới thiệu cho các bạn cách nhận ra các chi tiết kỹ thuật và các thành phần chính trước khi tiến hành mua máy tính đặt bàn. Khi đã xác định được loại máy desktop cần mua – có thể là compact (gọn nhẹ), budget (kinh tế), mainstream (dòng máy tính chủ đạo) hay các máy tính hiệu suất cao – bạn cần biết những thành phần gì mình cần tìm kiếm. Bộ vi xử lý, chíp đồ họa mà bạn chọn sẽ quyết định nhiều đến sức mạnh của máy tính, ngoài ra bộ nhớ hệ thống và ổ cứng cũng đóng góp một phần không nhỏ. Việc hiểu được các thành phần này sẽ giúp bạn có được hiệu suất cần thiết mà không phải phí tiền để chi cho những thứ không đáng. Thêm vào đó bạn cũng cần biết được các thông tin chi tiết về cấu trúc (hay layout) của case, đây cũng là những thứ khá cần thiết mà bạn cần hiểu biết trước khi chọn mua.
Bộ vi xử lý (CPU)
CPU là một trong những thành phần quan trọng nhất của một máy tính. Bộ vi xử lý sẽ quyết định đến kích thước và hình thù của máy tính cũng như quyết định đến cả giá thành của nó. Nhìn chung, các CPU có tốc độ clock càng cao thì hiệu suất càng lớn – và tất nhiên là có giá thành cao. Hệ thống 3.46GHz Core i5-670 đánh gục hệ thống 2.93GHz Core i3-530, tuy nhiên cần trả chi phí gần như gấp đôi để có được tốc độ đó. Một chi tiết kỹ thuật khác cần phải xem ở đây là kích thước cache: Có thể nói “càng nhiều càng tốt”, ở đây Core i3 và Core i5 đều có 4MB cache, trong đó các chip Core i7 hiệu suất cao có đến 6MB hoặc 8MB cache.
Các máy tính Compact và một số máy tính all-in-one (tất cả trong một) sử dụng các bộ vi xử lý khá yếu chuyên dành cho các máy netbook hoặc notebook. Tuy nhiên dù chỉ có mức hiệu suất thấp so với các bộ vi xử lý desktop khác nhưng các máy tính này có ưu điểm là phát sinh ít nhiệt lượng, đây là một đặc điểm làm cho loại máy tính này trở nên khác biệt với các loại khác. Một máy tính được đóng gói bộ vi xử lý Atom sẽ cho hiệu quả tốt hơn với những công việc có liên quan đến xử lý văn bản hay lướt web, tuy nhiên nó vẫn có những hạn chế đôi chút cho việc giải trí (media playback).
Dòng Clarkdale mới đối với các bộ vi xử lý desktop Core i3 và Core i5 của Intel thường xuất hiện trong các hệ thống budget và mainstream. Hầu hết người dùng đều sẽ thấy hài lòng với các bộ vi xử lý này vì chúng cung cấp mức hiệu suất dual-core và giá thành có thể chấp nhận được. Còn lại các chip Core i3 có giá thành rẻ hơn, các model loại này cũng tiêu tốn ít năng lượng hơn, vì vậy giá cả của chúng cũng thấp hơn.
Các chip Core i7 lõi tứ (quad-core) nhắm đến các đối tượng người dùng muốn có một bộ xử lý mạnh thực sự. Nếu là người chơi các game có yêu cầu đồ họa cao hoặc dựng video, audio thì chắc chắn bạn sẽ có rất nhiều lợi thế từ Core i7. CPU Core i3 mức thấp nhất cũng có thể đảm nhiệm một cách dễ dàng các nhiệm vụ tính toán cơ bản và nằm trong phạm vi giá cả có thể chấp nhận được. Các bộ vi xử lý dual-core Pentium và Celeron là các bộ vi xử lý có giá thành thấp nhất. Các chip này xuất hiện trong các máy tính budget, bắt đầu với giá 400$.
Các máy tính bàn thường sử dụng các bộ vi xử lý của Intel hoặc AMD. Trong đó Intel thể hiện sự vượt trội hơn về hiệu suất so với AMD, tuy nhiên AMD cũng có các mức giá khá linh hoạt cho các chip lõi đôi và lõi tứ. Nếu đang tìm kiếm một máy tính budget có hiệu suất với chip lõi tứ, khi đó những lựa chọn của AMD rất đáng để bạn quan tâm.
Card đồ họa
Khối xử lý đồ họa (GPU - graphics processing unit) chịu tránh nhiệm cho mọi thứ mà bạn thấy trên màn hình, dù chơi game, xem video hay xem bất cứ một thứ gì đó trên màn hình bạn thấy.
Nếu không quan tâm đến việc chơi game trên máy tính, bạn có thể chọn cho mình một máy tính có chip đồ họa tích hợp trên bo mạch chủ - hoặc trong bản thân CPU như các chip dòng Clarkdale Core i3 và Core i5. Chip đồ họa tích hợp được ra đời với mục đích làm giảm giá thành cho hệ thống, nhưng chúng vẫn cho phép máy có đủ sức mạnh để chạy các game đơn giản hay xem các đoạn video Flash với độ phân giải cao. Các chip đồ họa tích hợp của Intel được sử dụng rộng rãi hơn cả, tuy nhiên một số máy tính sử dụng các chip đồ họa Ion nVidia vẫn có được hiệu suất đồ họa khá tốt.
Nếu có kế hoạch render nội dung video có độ phân giải cao hoặc chơi các game như BioShock 2, khi đó bạn cần có một card đồ họa rời. Các card đồ họa rời thường được cắm trong khe PCIe x16 trên bo mạch chủ và cung cấp hiệu suất cao hơn đáng kể so với các chip đồ họa tích hợp. Cả ATI và nVidia đều cung cấp khá nhiều sự lựa chọn cho người dùng. Có khá nhiều các thông tin, tuy nhiên nguyên tắc cơ bản là số càng cao thì hiệu suất càng cao và đi cùng với nó là giá thành cũng cao. Các biến như khả năng tiêu hao điện, kích thước và loại bo mạch chủ (những thứ có thể hạn chế card đồ họa nào bạn có thể sử dụng) sẽ giúp bạn quyết định được GPU nào phù hợp với mình.
Những người chơi game chuyên nghiệp có thể chọn hệ thống nhiều card đồ họa bằng cách sử dụng công nghệ CrossFire của ATI hay SLI của nVidia. Cả hai lựa chọn này đều cung cấp mức hiệu suất khá lớn. Mặc dù vậy bạn phải trả thêm chi phí để có được hiệu suất đó: Giá cho các card đồ họa tối tân này thường khoảng từ 200$ đến 400$.
Bộ nhớ
Nếu sử dụng máy tính cho duyệt web hoặc email (với hệ điều hành Windows XP hoặc Windows 7), 2GB RAM là đủ đối với nhu cầu của bạn lúc này. Và chắc chắn một điều rằng, càng nhiều RAM, bạn càng có thể chạy được nhiều chương trình đồng thời hơn và cải thiện được tốc độ và hiệu suất cho máy tính. Các hệ thống ngày nay thường có tối thiểu 4GB RAM, mặc dù vậy một số máy tính nhỏ hoặc một số hệ thống budget đôi khi vẫn bị hạn chế ở 2GB hoặc 3GB RAM.
Nếu muốn chạy nhiều nhiệm vụ cách đồng thời hoặc chơi game, khi đó hãy chọn cho mình một hệ thống có tối thiểu 4GB RAM. Trong trường hợp cần chỉnh sửa ảnh hoặc dựng video có độ phân giải cao, bạn cần phải có các hệ thống hiệu suất cao với nhiều dung lượng RAM có thể lên đến 8GB hoặc 16GB.
Khi ra cửa hàng mua RAM, bạn cần lưu ý đến hai kiểu RAM: DDR2 và DDR3. Trong hai kiểu này, DDR3 có tốc độ truy xuất nhanh hơn và vì vậy giá cũng đắt hơn. Thêm vào đó cũng cần để ý đến tốc độ clock, giống như các bộ vi xử lý, tốc độ xung clock cũng được thể hiện bằng đơn vị MHz. Và tất nhiên số MHz càng cao chắc chắn sẽ càng tốt.
Cần lưu ý nếu muốn mua hơn 4GB RAM thì hệ thống của bạn cần phải được cài đặt hệ điều hành Windows 7 64-bit của Microsoft; lý do là hệ điều hành 32-bit chỉ nhận được dung lượng RAM ít hơn 3GB (bất kể RAM loại gì).
Nếu bạn muốn tự mình nâng cấp máy tính, cần xem bo mạch chủ của hệ thống có hỗ trợ các modul cắm RAM hay không. Kiểm tra các chi tiết kỹ thuật của máy tính để xem có bao nhiêu bộ kết nối DIMM; thông tin này có thể tìm thấy trong trang chi tiết kỹ thuật của hệ thống.
Bộ vi xử lý (CPU)
CPU là một trong những thành phần quan trọng nhất của một máy tính. Bộ vi xử lý sẽ quyết định đến kích thước và hình thù của máy tính cũng như quyết định đến cả giá thành của nó. Nhìn chung, các CPU có tốc độ clock càng cao thì hiệu suất càng lớn – và tất nhiên là có giá thành cao. Hệ thống 3.46GHz Core i5-670 đánh gục hệ thống 2.93GHz Core i3-530, tuy nhiên cần trả chi phí gần như gấp đôi để có được tốc độ đó. Một chi tiết kỹ thuật khác cần phải xem ở đây là kích thước cache: Có thể nói “càng nhiều càng tốt”, ở đây Core i3 và Core i5 đều có 4MB cache, trong đó các chip Core i7 hiệu suất cao có đến 6MB hoặc 8MB cache.
Các máy tính Compact và một số máy tính all-in-one (tất cả trong một) sử dụng các bộ vi xử lý khá yếu chuyên dành cho các máy netbook hoặc notebook. Tuy nhiên dù chỉ có mức hiệu suất thấp so với các bộ vi xử lý desktop khác nhưng các máy tính này có ưu điểm là phát sinh ít nhiệt lượng, đây là một đặc điểm làm cho loại máy tính này trở nên khác biệt với các loại khác. Một máy tính được đóng gói bộ vi xử lý Atom sẽ cho hiệu quả tốt hơn với những công việc có liên quan đến xử lý văn bản hay lướt web, tuy nhiên nó vẫn có những hạn chế đôi chút cho việc giải trí (media playback).
Dòng Clarkdale mới đối với các bộ vi xử lý desktop Core i3 và Core i5 của Intel thường xuất hiện trong các hệ thống budget và mainstream. Hầu hết người dùng đều sẽ thấy hài lòng với các bộ vi xử lý này vì chúng cung cấp mức hiệu suất dual-core và giá thành có thể chấp nhận được. Còn lại các chip Core i3 có giá thành rẻ hơn, các model loại này cũng tiêu tốn ít năng lượng hơn, vì vậy giá cả của chúng cũng thấp hơn.
Các chip Core i7 lõi tứ (quad-core) nhắm đến các đối tượng người dùng muốn có một bộ xử lý mạnh thực sự. Nếu là người chơi các game có yêu cầu đồ họa cao hoặc dựng video, audio thì chắc chắn bạn sẽ có rất nhiều lợi thế từ Core i7. CPU Core i3 mức thấp nhất cũng có thể đảm nhiệm một cách dễ dàng các nhiệm vụ tính toán cơ bản và nằm trong phạm vi giá cả có thể chấp nhận được. Các bộ vi xử lý dual-core Pentium và Celeron là các bộ vi xử lý có giá thành thấp nhất. Các chip này xuất hiện trong các máy tính budget, bắt đầu với giá 400$.
Các máy tính bàn thường sử dụng các bộ vi xử lý của Intel hoặc AMD. Trong đó Intel thể hiện sự vượt trội hơn về hiệu suất so với AMD, tuy nhiên AMD cũng có các mức giá khá linh hoạt cho các chip lõi đôi và lõi tứ. Nếu đang tìm kiếm một máy tính budget có hiệu suất với chip lõi tứ, khi đó những lựa chọn của AMD rất đáng để bạn quan tâm.
Card đồ họa
Khối xử lý đồ họa (GPU - graphics processing unit) chịu tránh nhiệm cho mọi thứ mà bạn thấy trên màn hình, dù chơi game, xem video hay xem bất cứ một thứ gì đó trên màn hình bạn thấy.
Nếu không quan tâm đến việc chơi game trên máy tính, bạn có thể chọn cho mình một máy tính có chip đồ họa tích hợp trên bo mạch chủ - hoặc trong bản thân CPU như các chip dòng Clarkdale Core i3 và Core i5. Chip đồ họa tích hợp được ra đời với mục đích làm giảm giá thành cho hệ thống, nhưng chúng vẫn cho phép máy có đủ sức mạnh để chạy các game đơn giản hay xem các đoạn video Flash với độ phân giải cao. Các chip đồ họa tích hợp của Intel được sử dụng rộng rãi hơn cả, tuy nhiên một số máy tính sử dụng các chip đồ họa Ion nVidia vẫn có được hiệu suất đồ họa khá tốt.
Nếu có kế hoạch render nội dung video có độ phân giải cao hoặc chơi các game như BioShock 2, khi đó bạn cần có một card đồ họa rời. Các card đồ họa rời thường được cắm trong khe PCIe x16 trên bo mạch chủ và cung cấp hiệu suất cao hơn đáng kể so với các chip đồ họa tích hợp. Cả ATI và nVidia đều cung cấp khá nhiều sự lựa chọn cho người dùng. Có khá nhiều các thông tin, tuy nhiên nguyên tắc cơ bản là số càng cao thì hiệu suất càng cao và đi cùng với nó là giá thành cũng cao. Các biến như khả năng tiêu hao điện, kích thước và loại bo mạch chủ (những thứ có thể hạn chế card đồ họa nào bạn có thể sử dụng) sẽ giúp bạn quyết định được GPU nào phù hợp với mình.
Những người chơi game chuyên nghiệp có thể chọn hệ thống nhiều card đồ họa bằng cách sử dụng công nghệ CrossFire của ATI hay SLI của nVidia. Cả hai lựa chọn này đều cung cấp mức hiệu suất khá lớn. Mặc dù vậy bạn phải trả thêm chi phí để có được hiệu suất đó: Giá cho các card đồ họa tối tân này thường khoảng từ 200$ đến 400$.
Bộ nhớ
Nếu sử dụng máy tính cho duyệt web hoặc email (với hệ điều hành Windows XP hoặc Windows 7), 2GB RAM là đủ đối với nhu cầu của bạn lúc này. Và chắc chắn một điều rằng, càng nhiều RAM, bạn càng có thể chạy được nhiều chương trình đồng thời hơn và cải thiện được tốc độ và hiệu suất cho máy tính. Các hệ thống ngày nay thường có tối thiểu 4GB RAM, mặc dù vậy một số máy tính nhỏ hoặc một số hệ thống budget đôi khi vẫn bị hạn chế ở 2GB hoặc 3GB RAM.
Nếu muốn chạy nhiều nhiệm vụ cách đồng thời hoặc chơi game, khi đó hãy chọn cho mình một hệ thống có tối thiểu 4GB RAM. Trong trường hợp cần chỉnh sửa ảnh hoặc dựng video có độ phân giải cao, bạn cần phải có các hệ thống hiệu suất cao với nhiều dung lượng RAM có thể lên đến 8GB hoặc 16GB.
Khi ra cửa hàng mua RAM, bạn cần lưu ý đến hai kiểu RAM: DDR2 và DDR3. Trong hai kiểu này, DDR3 có tốc độ truy xuất nhanh hơn và vì vậy giá cũng đắt hơn. Thêm vào đó cũng cần để ý đến tốc độ clock, giống như các bộ vi xử lý, tốc độ xung clock cũng được thể hiện bằng đơn vị MHz. Và tất nhiên số MHz càng cao chắc chắn sẽ càng tốt.
Cần lưu ý nếu muốn mua hơn 4GB RAM thì hệ thống của bạn cần phải được cài đặt hệ điều hành Windows 7 64-bit của Microsoft; lý do là hệ điều hành 32-bit chỉ nhận được dung lượng RAM ít hơn 3GB (bất kể RAM loại gì).
Nếu bạn muốn tự mình nâng cấp máy tính, cần xem bo mạch chủ của hệ thống có hỗ trợ các modul cắm RAM hay không. Kiểm tra các chi tiết kỹ thuật của máy tính để xem có bao nhiêu bộ kết nối DIMM; thông tin này có thể tìm thấy trong trang chi tiết kỹ thuật của hệ thống.
