Thuyết minh văn học có thể hiểu là trình bày, giới thiệu, làm rõ đặc điểm nội dung, nghệ thuật, tư tưởng của một tác phẩm văn học nào đó hoặc đặc điểm, giá trị của một giai đoạn văn học nào đó. Thuyết minh văn học còn bao gồm nội dung giới thiệu về cuộc đời, sự nghiệp thơ văn của một tác giả văn học.
Thuyết minh về bài Tỏ lòng (Phạm Ngũ Lão) có các ý đơn giản như:
- Vài nét về tác giả - tướng quân Phạm Ngũ Lão , hoàn cảnh ra đời bài thơ Tỏ lòng, hào khí Đông A đời Trần;
- Đặc điểm thể thơ, nội dung tư tưởng bài thơ, đặc sắc nghệ thuật của bài thơ: bài thơ viết bằng chữ Hán, làm theo thể thất ngôn tứ tuyệt Đường luật; đã xây dựng thành công hình tượng kỳ vĩ về người trai đời Trần.... và chí khí lớn lao của nhà thơ. Bài thơ sử dụng những hình ảnh ấn tượng, âm hưởng hào sảng, từ ngữ súc tích, giàu hình ảnh...
- Bài thơ là khúc tráng ca tái dựng hào khí Đông A hùng oanh một thời, ca ngợi lòng dũng cảm, chí khí ngút trời và lòng yêu nước của nhà thơ cũng như của bao người trai đời Trần...
