Hỏi thăm dân

ButNghien

Học tập suốt đời!
Thành viên BQT
Xu
46
Hỏi thăm dân




Vua nước Tề sai sứ đem thư sang hỏi thăm bà Uy hậu nước Triệu.

Đến nơi, bà Uy hậu chưa xem thư, đã hỏi sứ giả.

Năm nay không mất mùa chứ? Dân chúng bình thường chứ? Vua cũng mạnh khỏe chứ?

Sứ giả nghe hỏi, không bằng lòng và nói:

Tôi vâng lệnh vua nước tôi sang sứ bên này, Thái hậu không hỏi đến vua, lại hỏi thăm mùa màng và việc dân trước, thế chẳng hóa ra tôn trọng kẻ hèn hơn người sang ư?

Uy hậu bảo:

Không phải, nếu không có mùa màng thì lấy đâu có dân, nếu không có dân thì lấy đâu có vua. Cho nên ta hỏi mùa màng và dân chúng trước. Ai lại bỏ gốc mà hỏi ngọn bao giờ!.

Nói xong, Thái hậu liền hỏi:

Chung Ly Tử là bậc hiền tài ở ẩn bên ấy vẫn được bình yên chứ? Người ấy có lương ăn cũng thế, không có lương ăn cũng thế, có mặc áo cũng thế, không có áo mặc cũng thế, ấy là người ta giúp vua mà nuôi dân dấy, sao đến bây giờ vẫn chưa triệu ra làm quan?

Ông Nghiệp Dương Tử ở bên ấy vẫn bình yên đấy chứ? Người ấy thương xót người góa vợ, người góa chồng, cứu giúp người hoạn nạn, đói khổ, cô độc, thế là người ta giúp vua làm lợi cho dân, sao đến nay vẫn chưa triệu ra làm quan?


Người con gái ở Bắc cung tên là Oanh Nhi Tử cũng vẫn bình yên đấy chứ? Người ấy bỏ cả đồ trang sức, đến già không lấy chồng để nuôi cha mẹ. Ấy là người ta làm gương cho dân bắt chước ăn ở với cha mẹ cho có hiếu, sao đến nay vẫn chưa cho người ấy vào chầu, thì làm sao vua nước Tề trị được vạn dân?

À mà thằng Tử Trọng ở Ô Lăng vẫn còn đấy chứ?. Người ấy trên không làm tôi vua, dưới không trị việc nhà, giữa không giao kết với ai. Thế là người ấy dạy dân làm điều vô dụng, sao đến giờ vẫn chưa cho giết đi?

Thái hậu hỏi hết mấy câu chuyện ấy xong rồi mới xem thư.





Nguồn: NXBVHTT.
 
GIẢI NGHĨA

Tề: tên nước lớn trong bảy nước thời Chiến Quốc, ở vào địa phận tỉnh Sơn Đông bây giờ
Uy Hậu: mẹ của Uy Vương, bấy giờ bà có dự triều chính
Triệu: tên một nước lớn thời Chiến Quốc, ở vào phía nam tỉnh Trực Lệ, phía bắc Tỉnh Sơn Tây bây giờ
Xử sĩ: người hiền tàiẩn cư một chỗ
Quan quả: quan: người góa vợ, quả:người góa chồng
Chẩn tế: cứu giúp kẻ đói khổ

LỜI BÀN
Nước lấy dân làm gốc. Dân không đủ ăn thì nước nguy cho nên dân sinh là việc trọng. Dân không an cư
thì nước loạn, cho nên trị an là việc cần. Bà Uy Hậu hỏi hai việc này trước, rồi hỏi thăm vua sau là có ý
quí dân lắm. Rồi bà hỏi đến hai người xử sĩ, một người hiến nữ, là mong cho dân có được nhân tài để lãnh
đạo. Bà hỏi đến một tên tiểu nhân là ngại cho dân lỡ phải quân gian ác cổ hoặc làm càn, thủy chung câu
nào bà hỏi cũng chú trọng về dân, còn vua thì hỏi qua, thật là một tay thấu hiểu việc trị nước, ám hợp với
cái ý tưởng của ông Mạnh là: “Dân vi quý, xã tắc thí chi, quân vi khinh” vậy.
 

VnKienthuc lúc này

Không có thành viên trực tuyến.

Định hướng

Diễn đàn VnKienthuc.com là nơi thảo luận và chia sẻ về mọi kiến thức hữu ích trong học tập và cuộc sống, khởi nghiệp, kinh doanh,...
Top