Thach Thao
New member
- Xu
- 0
George Washington (22 tháng 2, 1732 – 14 tháng 12, 1799) là nhà lãnh đạo chính trị và quân sự có ảnh hưởng lớn đối với quốc gia non trẻ Hoa Kỳ từ năm 1775 đến năm 1799. Ông đã lãnh đạo người Mỹ chiến thắng Vương quốc Anh trong cuộc Chiến tranh Cách mạng Mỹ với tư cách là tổng tư lệnh Lục quân Lục địa năm 1775–1783, và ông cũng đã trông coi việc viết ra Hiến pháp Hoa Kỳ năm 1787. Với tư cách là người được quốc hội nhất trí chọn lựa làm tổng thống đầu tiên của Hoa Kỳ (1789–1797), ông đã phát triển tạo nên hình dáng và lễ nghi cho chính phủ mà được sử dụng từ đó cho đến nay, thí dụ như dùng một hệ thống nội các và đọc diễn văn nhậm chức. Với tư cách là tổng thống, ông đã xây dựng một chính phủ quốc gia mạnh mẽ và giàu tài chính mà đã tránh được chiến tranh, dập tắt được nổi loạn và chiếm được sự đồng thuận của tất cả người Mỹ. Ông hiện nay được biết như vị cha già của nước Mỹ.
Tại Virginia thời thuộc địa, Washington được sinh trưởng trong một tầng lớp quý tộc nhỏ của thuộc địa này. Đại gia tộc của ông có đồn điền trồng thuốc lá sử dụng lao động nô lệ. Ông được cha và anh trai giáo dục tại gia, nhưng cả hai đều mất khi rất trẻ, và ông trở nên gắn bó với thị tộc hùng mạnh ở Fairfax. Thị tộc này đã nâng đỡ sự nghiệp của ông thành một người thanh tra và quân nhân. Là một nhà lãnh đạo tự nhiên, mạnh mẽ, can đảm và hăng say trong chiến đấu, người thanh niên tên Washington nhanh chóng trở thành một vị sĩ quan cao cấp của các lực lượng thuộc địa, từ 1754 đến 1758 trong suốt những giai đoạn đầu của cuộc chiến tranh chống người bản thổ và người Pháp (French and Indian War). Thật vậy, những hành động liều lĩnh của ông đã giúp làm kết thúc sớm chiến tranh. Với kinh nghiệm về mặt quân sự, tài chỉ huy địa phương quân yêu nước tại Virginia, và căn cứ chính trị của mình tại thuộc địa lớn nhất đã giúp cho ông trở thành chọn lựa hiển nhiên của Đệ nhị Quốc hội Lục địa năm 1775 khi chọn người ra làm tổng tư lệnh Lục quân Lục địa để đánh đuổi người Anh trong cuộc Cách mạng Mỹ. Ông đã buộc người Anh tháo chạy khỏi Boston năm 1776, nhưng sau đó ông bị đánh bại và gần như bị bắt sống trong năm đó khi ông để mất Thành phố New York. Sau khi vượt sông Delaware trong mùa đông chết người, ông đánh bại kẻ thù trong hai trận đánh, tái chiếm New Jersey và phục hồi được niềm tin của phe yêu nước. Vì chiến lược của ông, các lực lượng cách mạng đánh bại hai binh đoàn chính của Anh tại Saratoga năm 1777 và Yorktown năm 1781. Trong lúc thương nghị với Quốc hội, các thống đốc, và những đồng minh người Pháp, ông có trong tay một lục quân nhỏ nhoi, và một quốc gia dễ vỡ trước muôn vàn đe dọa bị phân tán và xâm lăng. Các sử gia đánh giá cao vị tổng tư lệnh này vì sự chọn lựa và trông coi các vị tướng của mình, tinh thần can đảm của ông, sự phối hợp của ông với các thống đốc tiểu bang cũng như các đơn vị địa phương quân từ các tiểu bang, mối quan hệ của ông với Quốc hội và sự chú ý của ông đến việc tiếp vận quân trang quân dụng và huấn luyện. Tuy nhiên trong các trận đánh, ông luôn dưới cơ về chiến thuật so với các tướng lãnh người Anh vì họ sử dụng các binh đoàn đông quân số hơn. Washington được công nhận hoàn toàn công lao cho các chiến lược khiến người Anh phải tháo chạy khỏi Boston năm 1776 và sự đầu hàng của người Anh ở Yorktown năm 1781. Sau khi chiến thắng định cuộc vào năm 1783, Washington từ chức hơn là giành lấy quyền lực. Ông quay trở về đồn điền của ông ở Mount Vernon để chứng tỏ rằng ông chống chế độ độc tài và góp sức của mình để xây dựng một nền cộng hòa.
Washington chủ tọa Hội nghị Hiến pháp để thảo ra Hiến pháp Hoa Kỳ vào năm 1787 vì ông không hài lòng với sự yếu kém của Hiến pháp Hợp bang đã có và hiến pháp này đã gây cản trở cho nỗ lực chiến tranh. Washington trở thành tổng thống đầu tiên của Hoa Kỳ vào năm 1789. Ông nỗ lực đem tất cả các phe phái đối nghịch hợp lại với nhau để thống nhất đất nước. Ông ủng hộ những chương trình của Alexander Hamilton nhằm trả nợ quốc gia và tất cả các tiểu bang, thực thi một hệ thống thuế hữu hiệu và thành lập một ngân hàng quốc gia mặc dù có sự chống đối của Thomas Jefferson. Washington tuyên bố Hoa Kỳ đứng trung lập trong các cuộc chiến tranh đang hoành hành ở châu Âu sau năm 1793. Ông tránh chiến tranh với người Anh và đảm bảo một thập niên hoà bình và giao thương có lợi nhuận bằng việc ký Hiệp ước Jay năm 1795 mặc cho có sự chống đối từ các đảng viên theo chủ nghĩa Jefferson. Tuy ông chưa bao giờ chính thức gia nhập đảng Liên bang nhưng ông ủng hộ các chương trình của đảng này. Bài diễn văn chia tay của Washington là sách vỡ lòng có ảnh hưởng đến tính tốt đẹp của nền cộng hòa và là một lời cảnh báo đanh thép chống lại tư tưởng đảng phái, chia rẽ, và vấn thân vào các cuộc chiến ở ngoại quốc.
Washington có một viễn tưỡng về một quốc gia hùng mạnh và vĩ đại, được xây dựng trên những nền tảng của nền cộng hòa, sử dụng sức mạnh của liên bang. Ông tìm cách sử dụng chính phủ cộng hòa để cải thiện hạ tầng cơ sở, mở rộng lãnh thổ phía tây, lập ra một trường đại học quốc gia, khuyến khích thương mại, tìm nơi xây dựng lên một thành phố thủ đô (sau này được gọi là Washington, D.C.), giảm thiểu những sự căng thẳng giữa các vùng và vinh danh tinh thần chủ nghĩa quốc gia. Ông nói "Cái tên người Mỹ" phải xóa bỏ bất cứ những liên hệ ràng buộc nào mang tính cách địa phương.[1] Khi mất, Washington được táng tụng như là "người đầu tiên trong chiến tranh, người đầu tiên trong hòa bình, và người đầu tiên trong lòng dân tộc của ông".[2] Những người theo chủ nghĩa liên bang đã coi ông như là biểu tượng của đảng nhưng những người theo chủ nghĩa Jefferson trong nhiều năm trời vẫn tiếp tục không tin vào ảnh hưởng của ông và cố tìm cách trì hoãn xây dựng tượng đài Washington. Với tư cách là nhà lãnh đạo cách mạng thành công đầu tiên chống lại một đế quốc thuộc địa trong lịch sử thế giới, Washington đã trở thành một hình tượng quốc tế đối với phong trào giải phóng dân tộc và chủ nghĩa quốc gia. Chủ nghĩa biểu tượng của ông đặc biệt gây âm vang tại Pháp và châu Mỹ Latin.[3] Các học giả lịch sử luôn xếp ông là một trong số hai hoặc ba vị tổng thống vĩ đại nhất.
_ST_
Tại Virginia thời thuộc địa, Washington được sinh trưởng trong một tầng lớp quý tộc nhỏ của thuộc địa này. Đại gia tộc của ông có đồn điền trồng thuốc lá sử dụng lao động nô lệ. Ông được cha và anh trai giáo dục tại gia, nhưng cả hai đều mất khi rất trẻ, và ông trở nên gắn bó với thị tộc hùng mạnh ở Fairfax. Thị tộc này đã nâng đỡ sự nghiệp của ông thành một người thanh tra và quân nhân. Là một nhà lãnh đạo tự nhiên, mạnh mẽ, can đảm và hăng say trong chiến đấu, người thanh niên tên Washington nhanh chóng trở thành một vị sĩ quan cao cấp của các lực lượng thuộc địa, từ 1754 đến 1758 trong suốt những giai đoạn đầu của cuộc chiến tranh chống người bản thổ và người Pháp (French and Indian War). Thật vậy, những hành động liều lĩnh của ông đã giúp làm kết thúc sớm chiến tranh. Với kinh nghiệm về mặt quân sự, tài chỉ huy địa phương quân yêu nước tại Virginia, và căn cứ chính trị của mình tại thuộc địa lớn nhất đã giúp cho ông trở thành chọn lựa hiển nhiên của Đệ nhị Quốc hội Lục địa năm 1775 khi chọn người ra làm tổng tư lệnh Lục quân Lục địa để đánh đuổi người Anh trong cuộc Cách mạng Mỹ. Ông đã buộc người Anh tháo chạy khỏi Boston năm 1776, nhưng sau đó ông bị đánh bại và gần như bị bắt sống trong năm đó khi ông để mất Thành phố New York. Sau khi vượt sông Delaware trong mùa đông chết người, ông đánh bại kẻ thù trong hai trận đánh, tái chiếm New Jersey và phục hồi được niềm tin của phe yêu nước. Vì chiến lược của ông, các lực lượng cách mạng đánh bại hai binh đoàn chính của Anh tại Saratoga năm 1777 và Yorktown năm 1781. Trong lúc thương nghị với Quốc hội, các thống đốc, và những đồng minh người Pháp, ông có trong tay một lục quân nhỏ nhoi, và một quốc gia dễ vỡ trước muôn vàn đe dọa bị phân tán và xâm lăng. Các sử gia đánh giá cao vị tổng tư lệnh này vì sự chọn lựa và trông coi các vị tướng của mình, tinh thần can đảm của ông, sự phối hợp của ông với các thống đốc tiểu bang cũng như các đơn vị địa phương quân từ các tiểu bang, mối quan hệ của ông với Quốc hội và sự chú ý của ông đến việc tiếp vận quân trang quân dụng và huấn luyện. Tuy nhiên trong các trận đánh, ông luôn dưới cơ về chiến thuật so với các tướng lãnh người Anh vì họ sử dụng các binh đoàn đông quân số hơn. Washington được công nhận hoàn toàn công lao cho các chiến lược khiến người Anh phải tháo chạy khỏi Boston năm 1776 và sự đầu hàng của người Anh ở Yorktown năm 1781. Sau khi chiến thắng định cuộc vào năm 1783, Washington từ chức hơn là giành lấy quyền lực. Ông quay trở về đồn điền của ông ở Mount Vernon để chứng tỏ rằng ông chống chế độ độc tài và góp sức của mình để xây dựng một nền cộng hòa.
Washington chủ tọa Hội nghị Hiến pháp để thảo ra Hiến pháp Hoa Kỳ vào năm 1787 vì ông không hài lòng với sự yếu kém của Hiến pháp Hợp bang đã có và hiến pháp này đã gây cản trở cho nỗ lực chiến tranh. Washington trở thành tổng thống đầu tiên của Hoa Kỳ vào năm 1789. Ông nỗ lực đem tất cả các phe phái đối nghịch hợp lại với nhau để thống nhất đất nước. Ông ủng hộ những chương trình của Alexander Hamilton nhằm trả nợ quốc gia và tất cả các tiểu bang, thực thi một hệ thống thuế hữu hiệu và thành lập một ngân hàng quốc gia mặc dù có sự chống đối của Thomas Jefferson. Washington tuyên bố Hoa Kỳ đứng trung lập trong các cuộc chiến tranh đang hoành hành ở châu Âu sau năm 1793. Ông tránh chiến tranh với người Anh và đảm bảo một thập niên hoà bình và giao thương có lợi nhuận bằng việc ký Hiệp ước Jay năm 1795 mặc cho có sự chống đối từ các đảng viên theo chủ nghĩa Jefferson. Tuy ông chưa bao giờ chính thức gia nhập đảng Liên bang nhưng ông ủng hộ các chương trình của đảng này. Bài diễn văn chia tay của Washington là sách vỡ lòng có ảnh hưởng đến tính tốt đẹp của nền cộng hòa và là một lời cảnh báo đanh thép chống lại tư tưởng đảng phái, chia rẽ, và vấn thân vào các cuộc chiến ở ngoại quốc.
Washington có một viễn tưỡng về một quốc gia hùng mạnh và vĩ đại, được xây dựng trên những nền tảng của nền cộng hòa, sử dụng sức mạnh của liên bang. Ông tìm cách sử dụng chính phủ cộng hòa để cải thiện hạ tầng cơ sở, mở rộng lãnh thổ phía tây, lập ra một trường đại học quốc gia, khuyến khích thương mại, tìm nơi xây dựng lên một thành phố thủ đô (sau này được gọi là Washington, D.C.), giảm thiểu những sự căng thẳng giữa các vùng và vinh danh tinh thần chủ nghĩa quốc gia. Ông nói "Cái tên người Mỹ" phải xóa bỏ bất cứ những liên hệ ràng buộc nào mang tính cách địa phương.[1] Khi mất, Washington được táng tụng như là "người đầu tiên trong chiến tranh, người đầu tiên trong hòa bình, và người đầu tiên trong lòng dân tộc của ông".[2] Những người theo chủ nghĩa liên bang đã coi ông như là biểu tượng của đảng nhưng những người theo chủ nghĩa Jefferson trong nhiều năm trời vẫn tiếp tục không tin vào ảnh hưởng của ông và cố tìm cách trì hoãn xây dựng tượng đài Washington. Với tư cách là nhà lãnh đạo cách mạng thành công đầu tiên chống lại một đế quốc thuộc địa trong lịch sử thế giới, Washington đã trở thành một hình tượng quốc tế đối với phong trào giải phóng dân tộc và chủ nghĩa quốc gia. Chủ nghĩa biểu tượng của ông đặc biệt gây âm vang tại Pháp và châu Mỹ Latin.[3] Các học giả lịch sử luôn xếp ông là một trong số hai hoặc ba vị tổng thống vĩ đại nhất.
_ST_
