Chào mừng Bạn tham gia Diễn Đàn VNKienThuc.com - Định hướng Forum Kiến Thức
- HÃY TẠO CHỦ ĐỀ KIẾN THỨC HỮU ÍCH VÀ CÙNG NHAU THẢO LUẬN
Kết nối: VNK X - VNK groups | Nhà Tài Trợ: BhnongFood X - Bhnong groups - Đặt mua Bánh Bhnong

Trả lời chủ đề

Nội dung: <blockquote data-quote="Phong Cầm" data-source="post: 121416" data-attributes="member: 75012"> XERGÊY ÊXÊNIN - NHÀ THƠ CỦA THIÊN NHIÊN VÀ CON NGƯỜI X. Ê-xê-nin sinh ngày 21 tháng Chín năm 1895 tại làng Ku-dơ-min-xki, thuộc tỉnh Ria-dan của nước Nga. Năm lên năm tuổi, cái tuổi có thể tự mình cắp sách đến trường, cậu bé Ê-xê-nin cũng đặt bước chân thơ trẻ của mình vào thế kỷ XX. Lên chín tuổi, Ê-xê-nin đã bắt đầu làm thơ, nhưng đến năm 18 tuổi, thơ anh mới được đăng báo. Những bài thơ về thiên nhiên làng quê Nga của anh từ đó làm xôn xao dư luận người đọc, và lập tức, anh trở thành một nhà thơ nổi tiếng, được đặc biệt hâm mộ. Đúng như lời tâm sự của Ê-xê-nin với mẹ từ trước, trong một bài thơ nho nhỏ của mình:Ngày mai mẹ thức con dậy sớmMở cửa ra cho ánh sáng vào nhàNgười ta bảo con sắp thành thi sĩNổi tiếng, và, một thi sĩ người Nga.Phải chăng, người ta hâm mộ thơ anh vì thơ anh đẫm ướt tâm hồn Nga? Điều đó quá rõ ràng. Cho đến nay, trước những cửa hàng sách, người ta vẫn sắp hàng dài để mua thơ Ê-xê-nin khi thơ của anh vừa được tái bản. Chỉ tính trong những năm sáu mươi (thế kỷ XX), tuyển tập thơ Ê-xê-nin đã được tái bản nhiều lần ở Liên Xô với số lượng 12.000.000 bản, và chỉ đủ bán cho những người đã đặt hàng trước.Thơ Ê-xê-nin giàu nhạc điệu, được nhiều nhạc sĩ phổ nhạc, và là những bài hát hay. Người ta cũng sáng tác khá nhiều bài hát về Êxênin rất được thanh niên Liên Xô ưa thích.Êxênin là nhà thơ lớn của Nga và Liên Xô. Khi nhắc đến nền thơ Xô-viết, người ta thường kể đến Ê-xê-nin cùng với Blốc, Maiakôvxki. Êxênin cũng là nhà thơ lớn của thế kỷ XX, tiếc rằng, cuộc đời nhà thơ kết thúc quá sớm – Ê-xê-nin qua đời năm 30 tuổi.*Trong “Chân dung văn học”, khi viết về Ê-xê-nin, nhà văn Gorki kể lại rằng, cái chết của Ê-xê-nin đã làm sống lại trong ký ức của ông câu chuyện một cậu thiếu niên nông dân tình cờ đến thành phố Kralốp trên đảo Capri và bị lạc trong thành phố này. “Cậu ta đi loanh quanh mãi trên các phố, không sao thoát ra ngoài để trở về cảnh đồng rộng quen thuộc của cậu. Và cuối cùng, cảm thấy thành phố không chịu buông tha mình, cậu đã quỳ xuống đọc kinh cầu nguyện và đứng trên cầu nhảy xuống sông Vixoa, hy vọng dòng sông sẽ đưa mình trở về đồng ruộng. Người ta đã vớt được cậu bé lên, nhưng cậu đã chết vì những vết thương của mình…”.Ê-xê-nin cũng có thể chết một cách ngây thơ đến tuyệt đẹp giống như cậu thiếu niên kia, nếu như vì một lý do gì đó buộc anh phải lìa xa tình yêu nông thôn Nga của mình. Tình yêu nông thôn Nga của anh là hàng trăm bài thơ của anh, nông thôn mà ở đó những ngôi nhà gỗ tuyết phủ trắng mùa đông, những cánh đồng vàng ánh trăng mùa gặt, những dòng sông, ngọn núi, hàng cây luôn phát ra một thứ ánh sáng rực rỡ sắc màu, những đàn bò, con chó, bầy gà luôn gần gũi như bạn bầu thân thiết, và đặc biệt là những người nông dân gắn cả cuộc đời với ruộng đồng, với nước Nga tươi đẹp đượm buồn. Cảnh và người của nông thôn trong thơ Ê-xê-nin sống động đến kỳ lạ. Bởi vì, nó luôn sống động trong hồn anh:Và thơ con có một dòng sữa chảyDòng sữa của đàn bò của mẹ, của nhà taĐủ biết Ê-xê–nin yêu mẹ và yêu đàn bò đến nhường nào. Tình yêu ngỡ có thể trông thấy được, trắng trong và chầm chậm. ngọt ngào rỏ vào lòng người như dòng sữa chảy miệt mài qua năm tháng. Có được sự sống động ấy chính là nhờ tấm lòng cảm thông hoà nhập sâu sắc với cuộc đời, và đặc biệt là đối với tất cả mọi sinh vật ở chung quanh nhà thơ. Phải nói, Ê-xê-nin là người cảm thông thương yêu mọi sinh vật như đọc được mọi buồn vui của chúng. Đối với anh, buồn vui của mọi sinh vật là buồn vui của chính mình. Những nỗi buồn vui ấy trong thơ anh được thể hiện một cách tài tình tuyệt vời với những hình ảnh có sức lay động lạ lùng như là chỉ có ở một con người được sáng tạo ra với tư cách là một cơ quan của thiên nhiên và chỉ để làm thơ về thiên nhiên mới có thể nhận bắt được. Gorki đã một lần nhận xét như vậy. Ta hãy nghe Ê-xê-nin tả vầng trăng mà con chó mẹ bỗng nhìn thấy sau khi bầy chó con mới đẻ của nó vừa bị người ta bắt mang đi một cách tàn nhẫn:Trên mái nhà, trăng mọcGiống như một chó con.Và Ê-xê-nin nhận thấy chó mẹ khóc:Đôi mắt nó bỗng lănNhững sao vàng xuống tuyết:Ở một bài thơ khác, Ê-xê-nin lại thấy:Sáo vừa đi vừa chạyTrên đất cày đồng xaTại sao lại có thể thấy được sáo vừa đi vừa chạy chứ không phải là sáo chỉ đi hoặc là chỉ chạy? Tôi có cảm giác như lúc khởi lên câu thơ này, Ê-xê-nin phải hoà tan mình vào trong những luống đất màu mỡ vừa được lưỡi cày lật lên để ngắm nhìn những con sáo đang cuống quýt nhặt mồi vậy.Không có sự cảm thông ghê gớm với muông thú, làm sao Ê-xê-nin có thể viết được những câu thơ như thế này:Một tiếng quạ kêu mờ Trong sâu thẳm sâu hồ nướcMột con gà rừng đen Gọi đêm về chậm chạpHoặc:Và ngoài sân bao con gà cộcĐang gáy lên bài hát ban trưaQua đôi mắt và tâm hồn Ê-xê-nin giữa những sinh vật cũng có sự cảm thông đặc biệt với nhau:Với tôi, đàn bò hiềnLuôn gật gù trò chuyệnKhiến cây sồi trẻ lạiBuông cành xuống dòng sôngNhắc đến Ê-xê-nin cũng có nghĩa là nhắc đến thiên nhiên Nga của anh. Có nhiều nhà văn nhà thơ Nga đã dành cả đời mình cho thiên nhiên Nga, nhưng Ê-xê-nin có tài kỳ lạ trong việc vẽ phong cảnh bằng những câu thơ giản dị. Những bức tranh thiên nhiên của anh là những bức tranh thuốc nước, màu sắc thật là hài hoà, nhưng không phải vì thế mà thiếu đi những ấn tượng độc đáo. Chính sự kết hợp hài hoà màu sắc và bố cục, làm tôn lên một cách bất ngờ cái anh định tập trung mô tả. Và nhờ vậy, xem những bức tranh thiên nhiên Nga của anh, người ta mãi nhớ nó và mãi còn run rẩy lên vì nó. Hình ảnh mà ta dễ nhớ nhất của anh là cây cỏ. Cây cỏ trong thơ Ê-xê-nin lúc nào cũng ánh lên, phát sáng lung linh. Hầu như ánh sáng từ cây cỏ là sự phản chiếu ánh lửa từ đôi mắt thăm thẳm của thi sĩ. Có người nhận xét rằng, Ê-xê-nin có đôi mắt cháy rực một ánh lửa buồn rười rượi. Nhận xét ấy dường như không thật thoả đáng với những bài thơ anh viết ở tuổi thiếu niên. Nhưng dù sao thì đôi mắt của Ê-xê-nin cũng có lửa, và nhờ vậy nó đã khiến cho thiên nhiên phát sáng lung linh chung quanh anh. Sự phát sáng này xảy ra rất nhiều lần trong thơ Ê-xê-nin:- Muôn chồi non ngậm tuyếtChĩa bạc lên nền trời- Và hạt tuyết vẫn cháyTrong ánh lửa bằng vàng- Còn bình minh chậm rãiĐi vòng theo chung quanhVới muôn vàng bạc mớiRắc êm lên lá cành- Trên gò đất cây bạch dương, cây bạch dươngTrong trăng sáng lên như thanh bạc- Bên cửa sổ một ánh trăng. Bên cửa sổ một ngọn gióThổi vào cây bạch dương – cây nến, cây bạc của tôi…Tài quan sát của đôi mắt có lửa Ê-xê-nin quả là không lẫn với ai khác. Sự độc đáo của thơ anh đôi khi làm người đọc sửng sốt, đến phải xuýt xoa:… Ở xa kia về phía dòng sôngNhư một giải nẹp viền lông thúCâu thơ không dùng đến một tính từ chỉ màu sắc nào, vậy mà cảnh vật hiện lên hết sức rõ nét trong các mảng tối, sáng của nó. Và đây là những đống cỏ trên cánh đồng bên sông lúc hoàng hôn xuống:Màu hung những đống cỏTrông giống bao nhà thờ.Tài quan sát của Êxênin thật lạ, thật tinh vi:Rừng ngập hoàng hôn xanhkín cả từng quãng trống.Không gian trong thơ Êxênin là một không gian rực rỡ sắc màu. Sắc màu của không gian trước hết là màu sắc của mặt trời. Ê-xê-nin ít tả trực tiếp về mặt trời, không phải vì mặt trời quá chói chả khiến mắt anh không thích nhìn mãi vào nó, mà vì anh biết cái đáng quan tâm nhất của mặt trời là cái gì. Đó là ánh sáng. Và trong muôn vàn ánh sáng do mặt trời toả chiếu, anh đặc biệt quan tâm đến bình minh và hoàng hôn. Nói đến bình minh và hoàng hôn cũng chính là nói đến mặt trời.Hoàng hôn như một quyển kinh thánh đỏĐang cầu nguyện những tin lành.Thi sĩ Ê-xê-nin 15 tuổi đi trong ánh “bình minh cháy đỏ mặt hồ”, đã thấy:Bên đường muôn đốm nắng bayVà tôi ngập giữa mê say sắc màuTôi hôn bông nắng đỏ au Ngất ngây xin giữ mai sau cho mình.Tại sao lại giữ cho mình? Bởi những tia chớp hạnh phúc không phải lúc nào cũng có được dễ dàng.Đấy là biểu hiện của một tâm hồn khát khao hạnh phúc. Đối với Ê-xê-nin, bình minh là biểu tượng cho tương lai tươi sáng, cái tương lai đẹp đẽ trong giấc mơ của cậu bé chăn bò:Quên đi nỗi nhọc nhằnTôi ngủ trên khúc gỗ Trong mơ, bình minh đỏ Rước lễ bên suối trong.Và chính ánh sáng của mặt trời ấy góp công cùng thi sĩ tô điểm màu sắc cho không gian tuyệt diệu thêm lên. Những làn mây, ngọn gió luôn ánh lên màu sắc lạ:- Mây phồng xốp bọt vàngCuộn tròn trên rừng vắng- Gió thổi nhẹ đường cầu vồng vàng rựcDưới những làn mây xốp đồng quê.Nhưng trong không gian thiên nhiên này, trăng dường như được Ê-xê-nin miêu tả với xúc cảm thần tình lạ lùng nhất. Thơ cổ kim đông tây đã mang đến cho con người biết bao vầng trăng kỳ diệu rồi, vậy mà vầng trăng tuyệt đẹp này của đồng quê tưởng khó mà gặp được nếu không có thi sĩ Ê-xê-nin trên đời này:Trăng như quả lắc bằng vàngNhịp thời gian đổ mơ màng mưa êm.Và đây, lại một vầng trăng kỳ lạ nữa:Ôi, giá được mỉm cười trên đống rạDùng miệng của vầng trăng nhai cọng rơm này.Ta có thể gặp trăng rất nhiều lần trong thơ Ê-xê-nin, vầng trăng nào cũng lạ, ánh trăng nào cũng lạ. “Và ánh trăng đã buông – Những dây cương vàng chói”… Tôi muốn trích thêm nhiều nữa, nhưng thật không nên làm cái công việc tẩn mẩn ấy. Chỉ biết là, trăng luôn ám ảnh Ê-xê-nin suốt cuộc đời thi sĩ, như là trường hợp Hàn Mặc Tử ở ta vậy. Trong thơ Ê-xê-nin, ánh trăng luôn tràn trề, nhưng đấy là thứ ánh trăng không vương bụi, ánh trăng trong suốt. Nỗi ám ảnh ấy khiến Ê-xê-nin viết được một câu thơ rất lạ:Chiếc mũ sau vòm cây – vầng trăng lặn muộn.Cho đến năm cuối cùng cuộc đời, vầng trăng vẫn ám ảnh thi sĩ, mặc dù khi ấy, vầng trăng đối với anh không còn tươi đẹp như xưa nữa, mà day dứt một nỗi buồn ảm đạm. Tuy vậy, cái vầng trăng buồn vẫn hiện lên trong thơ anh như là nó chỉ hiện lên một lần duy nhất trong vũ trụ:Đồng nội tuyết, một mặt trăng màu trắng.Mặt trăng buồn đến lạnh người, mặt trăng màu trắng, nhưng đó vẫn là cái nỗi buồn dịu muốt – nỗi buồn Ê-xê-nin.Nếu tả thiên nhiên mà chỉ để tả thiên nhiên thôi, thì dù có tài hoa đến mấy, cũng mới là tài hạng hai. Thiên nhiên trong thơ Ê-xê-nin là thiên nhiên của lòng người hoà nhập. Nói cách khác, thiên nhiên đã thở bằng hơi thở Êxênin, sống bằng sức sống Ê-xê-nin, cảm và nghĩ bằng trái tim thi sĩ. Sự tả cảnh trong thơ Ê-xê-nin bao giờ cũng như để chuẩn bị cho một cái gì đó sâu xa hơn, nói chính xác là sự tả cảnh tự mang trong nó cái gì sâu xa ấy. Đó là lòng người. Bài thơ “Đã chiều rồi” viết năm 15 tuổi, khi Ê-xê-nin đứng “ngả đầu vào dương liễu bên đường” nhìn ra cánh đồng làng là một bài thơ giàu mẫn cảm, giàu tâm trạng. Ở đây, Ê-xê-nin không có ý định phản ánh hiện thực già nua của nước Nga khi tả cảnh đồng quê, nhưng chính sự mẫn cảm thi sĩ đã làm sống lại hiện thực này:Ở xa kia về phía dòng sôngNhư một giải nẹp viền lông thú Có cụ già gác đồng buồn ngủ Gõ triền miên vào chiếc mõ đã già.Ở một bài khác, một bài gần như hoàn toàn tả cảnh, vậy mà khi kết thúc bài thơ, một hồn người bỗng hiện lên, choáng ngợp cảm xúc của ta:Anh cầu mong thầm lặngCho số phận của em!Người ta say mê thiên nhiên trong thơ Ê-xê-nin là bởi vậy. Tấm lòng nhà thơ luôn được ký thác vào thơ một cách đắm đuối nhất. Niềm vui đắm đuối đã đành, nỗi buồn cũng đắm đuối. Bạn cứ tưởng tượng xem, có một con người không hề yêu cũng không hề ghét… Thật vô duyên biết chừng nào! Tôi không muốn nói thiên nhiên trong thơ Ê-xê-nin là một thiên nhiên tuyệt vời duyên dáng, nhưng kỳ thực là vậy, bởi nó chứa một tâm hồn cao đẹp được bộc lộ đến tận cùng với vẻ duyên dáng trời cho.Cây rung lên khe khẽ Anh đã yêu tiếng động buồn, có lẽ Trước mùa thu.Đấy, Ê-xê–nin đã trò chuyện với cây dương – với thiên nhiên như vậy đấy, như là trò chuyện với người tình say đắm của mình!*Nếu như con người là đối tượng đáng được hưởng sự cảm thông, lòng yêu thương hơn tất cả mọi vật, thì Ê-xê-nin là nhà thơ đã dành hết thảy sự cảm thông, lòng yêu thương của mình cho con người. Suy cho cùng sự cảm thông, lòng yêu thương của anh đối với mọi vật cũng chính là một biểu hiện vì con người mà thôi. Năm cuối cùng của đời mình, Ê-xê-nin vẫn ca hát cề con người:Đất nước màu xanh. Và vui làm saoTâm hồn tôi bán cả cho bài hátNhư vì Ghe-li-a trong bóng những vòm cây.Con chim sẻ ôm hoa hồng thơm ngát.Trước đó 13 năm, trong bài thơ “Nhà thơ”, Ê-xê-nin từng khẳng định:Ai đã yêu con người như thể những anh emVà cả quyết dám khổ đau vì họ?- Nhà thơNhà thơ đã tự do làm tất cảMà bao nhiêu người khác chẳng thể làm.Nhưng chúng ta cũng có thể dễ dàng nhận thấy, con người trước hết trong thơ Ê-xê-nin là con người nông dân, những con người gần gũi với thi sĩ từ thuở anh mới lọt lòng mẹ. Và thực ra, chính anh cũng là một tế bào trong cộng đồng làng quê nông dân ấy. Cho nên, sự đồng cảm của anh với những con người nông dân dường như là sự đồng cảm tuyệt đối. Anh hiểu người mẹ khi ở “Trong nhà”, “Mẹ không bao giờ nghỉ ngơi – Dáng lưng còm đi lại”, và khi đứa con đi xa, mẹ luôn mong ngóng tin con:Quãng đường vắng mẹ thường điMình choàng chiếc áo dân quê bông sờn.Khi xa nhà, anh tự hỏi “ở đâu nhà của bố tôi – Tấm lưng còm sém nắng trời tháng, năm”, và khi trở về nhà sau bao năm xa cách, anh bỗng ngỡ ngàng trước đứa em gái “không một chút ngại ngần – Mở quyển sách to như Kinh thánh – Quyển Tư bản – Và nói về CácMác – Nói về Ăngen…” – Ở đây, sự ngỡ ngàng xảy ra bởi những gì quá quen thuộc trước đó mà thôi. Sự đồng cảm lớn với người nông dân đã giúp Ê-xê-nin phát hiện ra những vẻ đẹp ẩn giấu trong họ từ lâu. Đấy là câu chuyện riêng tư của người chăn bò với cây dương liễu tơ non bên hồ nước vắng vẻ. Ê-xê-nin nghe được người chăn bỏ hỏi cây dương: “Gió đã thì thầm gì với em – Cát đã nói gì với em?...” Người ta có thể hỏi những lời như vậy không đến nỗi khó khăn lắm, nhưng nghe được những câu trả lời như thế này của cây dương thì không phải ai cũng dễ dàng nghe được:“Ôi, người bạn tò mò ơiỞ đây dưới đêm saoCó một người chăn bò vừa khóc.Khi ánh trăng trang sứcTrên những tán cây xanhAnh ấy đã ôm tôi thật chặtĐôi bắp chân cóng rét để trần.Cứ như vậy anh thở dài não ruộtNói dưới tiếng động của lá cành:- Vĩnh biệt bồ câu của anhĐến những mùa chim sếu!…”Đấy là sự phát hiện tài tình ra hạnh phúc của những người nông dân trong lao động vất vả cực nhọc của họ, cái niềm hạnh phúc mà nếu là người không có sự đồng cảm sâu sắc với người nông dân, không thể nào thấy được:Hạnh phúc cho những người khi nhận thấyNiềm vui trong nỗi buồn chăn bò của mình.Tôi muốn nhắc lại một lần nữa: Niềm vui trong nỗi buồn chăn bò của mình… Và cũng chính vì vậy mà Ê-xê-nin, anh luôn mang trong mình niềm day dứt về sự lam lũ khổ đau, bị chà đạp tàn nhẫn của người nông dân Nga. Cho mãi về sau, khi nước Nga đã được giải phóng bằng Cách mạng tháng Mười, niềm day dứt ấy vẫn in đậm trong thơ Ê-xê-nin:Sao rồi em, đồng nội của chúng ta Ôi đồng nội mặn mà cát trắngVà ai đó không lỗi lầm bị dẫm Và đau thương có thật của ai xưa?Tình yêu người nông dân cũng chính là khởi nguồn tình yêu con người nhân loại lớn trong thơ Ê-xê-nin. Con người, đối với Ê-xê-nin, nếu không có nó thì trái đất sẽ chỉ là một quả cầu chết. Ê-xê-nin là người biết nhận ra sự cô đơn ghê gớm khi chung quanh mình vắng bóng con người, hoặc trống vắng tình yêu của con người. Anh cảm thấy không thể ngủ được khi nằm một mình trong căn phòng giữa đêm mênh mông, và không thể chịu được sự cô đơn, anh thoát khỏi căn nhà để tìm đến với con người:Đêm không ngủ. Đêm không ngủ…….Ra đi hỡi trái tim nhỏ của tôiNghe bài hát người chơi đàn guxli, nghe bài hátVà khi đến được với con người rồi, không còn cô đơn nữa, nhà thơ sung sướng đến reo lên:Tôi say đắm trong tuyệt vời vẻ đẹpCủa người con gái dưới trăng đêmTôi sẽ nhảy theo đàn guxli ấyVà sẽ xé tan chiếc khăn cưới của em!Dĩ nhiên là chàng trai Ê-xê-nin không xé tan chiếc khăn cưới của người con gái mà anh say mê ấy, nhưng tình yêu con người ở anh quả là đến mức có thể làm được điều ấy, thậm chí còn mạnh mẽ hơn nữa:Tôi sẽ mang em vào tháp gỗ tối đen Vào khu rừng xanh vào nơi xa vắngNhững sườn núi – tôi sẽ mang em đến Bình minh cây anh túc mỉm cười.Những đoạn thơ trên trong bài thơ Ê-xê-nin viết năm 16 tuổi, cái tuổi vừa qua thời niên thiếu để trở thành người lớn, cái tuổi mà tình yêu cuộc đời toát ra mãnh liệt nhất với sự tươi mới của nó. Nhưng không phải vì thế mà trở thành ngông cuồng, lố bịch. Đấy là sự hồn nhiên không thể cưỡng của tuổi trẻ, cũng là điều đáng cảm thông nhất của con người. Niềm cảm thông và tình yêu thương lớn của thi sĩ đã giúp Ê-xê-nin nhận ra được “trên sóng hào quang của sao – Những khổ đau đang ước vọng”, và càng tin yêu hơn “tiếng rì rào của dòng nước mạnh”. Lòng tin vào sự vươn tới của con người trong thơ anh thật mãnh liệt:Có nghe không, hoa hồng đang gục xuống Đang rữa tan. Bài hát vẫn vang lên?Nói đến tình yêu con người trong thơ Ê-xê-nin, không thể không nhắc đến mảng thơ tình của anh. Đấy là những bài thơ tình vào loại “gối đầu giường”, cho đến bây giờ, nó đã được rất nhiều người thuộc như thuộc ca dao. Cái hay của những bài thơ tình này không chỉ ở nhạc điệu tuyệt vời mà người ta có thể dễ dàng hát lên được, cũng không phải vì nó mô tả những tâm trạng cô đơn tuyệt vọng của tình yêu éo le, rắc rối. Điều chủ yếu, đấy là những bài thơ của tình yêu rực cháy khát vọng hạnh phúc của tuổi trẻ. Và nó được ghi lại một cách chân thực. Cảm giác như là tình yêu của chàng trai Êxênin tràn trề như thế nào, thì những dòng thơ tình yêu của thi sĩ Ê-xê-nin cũng tuôn chảy tràn trề như vậy. Tình yêu như chỉ còn có hai người với nhau.Nghe không em – xe trượt tuyết đang phi – nghe không em?Tuyệt diệu làm sao, cùng người yêu biến vào cánh đồng êmĐấy là niềm vui sướng không thể kìm lại được, phải thốt ra thành thơ. Để rồi cùng reo lên trước thiên nhiên bao la:Ối, xe trượt tuyết! Xe trượt tuyết! con ngựa hung nhạt của tôiKhông phải người say rượu đâu – ở xa kia cây phong đang múa đó thôiVà cuối cùng là:Chúng tôi đến và hỏi rằng: Làm sao thế cây phong? Rồi cùng nhảy với nhau – ba người – trên tuyết trắngnhư bông.Đấy chỉ có thể là tình cảm của người đang bốc men say. Nhưng đây không phải là men rượu, đây là men ái tình. Đối với Ê-xê-nin, tình yêu có thể làm cho người ta chấp nhận cây phong với tư cách một con người đồng điệu, một con người biết yêu say đắm và biết biểu hiện tình yêu ấy bằng sự múa nhảy nồng nàn.Cao hơn tất cả những tình yêu bình thường phải là tình yêu với sự bộc lộ bản năng cao đẹp của con người. Nếu như bây giờ, người ta coi sự thật là biểu tượng cao cả của đạo đức, thì chính Ê-xê-nin, từ cách đây hơn nửa thế kỷ đã từng đốt lên một ngọn lửa bằng nhiên liệu sự thật trong những bài thơ tình của mình. “Tôi không nói cùng người yêu những lời không có thật”, câu thơ như một câu thề thốt, bởi nó không phải là sự thề thốt, nó là sự giãy bày với chính mình, thi sĩ Ê-xê-nin. Sự thật bao giờ cũng mang trong bản thân nó tính hồn nhiên tuyệt đối. Thơ tình của Ê-xê-nin cũng vậy.Người yêu hỏi rằng “Gió tuyết có không anh?  Để trải đệm? Hay đốt lò sưởi vậy?”Tôi nói với người yêu: “Từ trên cao ấy Đang có người tung hoa tuyết trắng tinh Hãy đốt lò, hãy trải đệm đi em Anh không em, tim anh như bão tuyết!” Một lần khác, Ê-xê-nin lại quả quyết: Bởi sinh ra là một thi sĩ Anh sẽ hôn như thi sĩ mà thôi.Có khi, ta bỗng ngạc nhiên đến sửng sốt, khi nghe Ê-xê-nin bộc lộ sự thật trong tình yêu của mình một cách chân thành đến quá mức tưởng tượng. Đấy là khi tình yêu đang dâng lên trong lòng anh trước một người con gái nơi xa lạ, và anh đã tỏ tình. Nhưng trong lời tỏ tình ấy, anh không hề dấu người con gái này, có một người con gái khác đang yêu anh:Sa-ga-nê, em của anh, SaganêỞ phương bắc cũng có người con gáiTrông rất giống em, chẳng khác gìCũng có thể đang nghĩ về anh đóSaganê, em của anh, Saganê!…Hẳn là Saganê không nỡ chối tấm lòng chân thật đến nhường kia của người thi sĩ.Và đây, lại là một sự thật khác, một sự thật vừa cay đắng, vừa cao thượng:Khi mân mê bàn tay, đừng làm méo đi nụ cườiTôi yêu người khác mà chẳng yêu emÔi, em biết, và chắc em biết lắmTôi không phải nhìn em, cũng chẳng đến với em đâuTôi chỉ đi qua với trái tim lặng lẽVà cũng chỉ ngoái nhìn qua cửa sổ mà thôi.Người đời thường cho rằng, những ai chỉ sống với bản năng thì rốt cuộc chẳng làm nên được trò trống gì. Nghĩa là anh ta thiếu sự kìm chế của ý thức, và bởi vậy mà tự cắt đứt những sợi dây ràng buộc với xã hội. Nhưng bản năng tâm hồn Ê-xê-nin thì khác, đấy là cái bản năng người nhất, cái bản năng mà tự nó là một sự cao thượng, vừa đáng kính nể lại vừa dễ gần gũi. Đấy là khi đang yêu say đắm, anh nói với người yêu:Người ta yêu em đến sờn mònNgười ta chiều em đến nhàu nát.Hoặc là khi anh nói với người yêu đã bỏ anh mà đi:Sợ chi một chuyện đau lòngTôi cần nhiều, cũng chẳng mong chi nhiều.và:Tôi không phải kẻ mê sayBằng âu yếm lúc cầm tay, sát kềVậy mà tình yêu vẫn cứ day dứt anh mãi:Mà nụ cười – lạ lùng saoCứ như bão tuyết xoáy vào tim tôi!Tại sao nỗi buồn cứ đeo đẳng thi sĩ như bóng với hình khi tưởng như đáng lẽ phải tức giận vì nó? Vì Ê-xê-nin biết trân trọng tất cả tình yêu của mình, đấy là những gì trong sáng, đẹp đẽ và hồn nhiên nhất. Không phải ai cũng dễ dàng có được một tình yêu thực sự để rồi được day dứt mãi về nó khi nó không còn quay lại nữa. Có cảm thông như vậy ta mới có thể thấm thía sâu sắc nỗi buồn của thi sĩ trong câu thơ anh viết:Và bây giờ, đối với người yêu, tôi chẳng là gìTôi khóc tôi cười trong bài hát không hề thân thuộc*Nỗi buồn của Ê-xê-nin khi thì tràn ngập và nặng nề như mây chì, bão tuyết, khi thì phảng phất như những làn gió nhẹ trên đồng lúa mênh mông quạnh vắng cuối hoàng hôn. Nỗi buồn ẩn hiện trong cả những bài thơ trữ tình vui tươi lẫn trong những bài thơ cách mạng khoẻ khắn. Nhiều khi, nỗi buồn thi sĩ cũng đượm vẻ bi tráng:Đêm như đêm nayxanh nhờtrên Ba-ku26 bóng đenbóng đen của 26 người ấy26nỗi đau của chúng tabài hát của chúng ta.Nhưng bao trùm Ê-xê-nin vẫn là nỗi buồn người. Nỗi buồn tưởng như không thể nào thắng nổi. Ê-xê-nin cũng đã nhiều lần nhận thấy tai hoạ của nỗi buồn. Và anh ngang tàng chỉ trích, và ngang tàng tuyên chiến với nó:Tàn bạo và kiêu hãnhDáng điệu mới luôn luônXưa máu đầy trong miệngNay máu đầy trong hồnTôi không nói với mẹMà với cả mọi người- Tôi vấp vào hòn đáNgày mai sẽ lành thôiNgay cả khi đứng trước tượng Puskin, nhà thơ mà anh rất kính trọng nhưng đã kết thúc số phận bằng sự chiến bại trước nỗi buồn, Ê-xê-nin muốn khẳng định ý chí của mình:Nhưng tôi là một người trong xua đuổiTôi phải còn, và phải hát không ngừngĐể những bài hát của tôi về đồng nộiMãi rung lên như tiếng ngân đồng.Một lần khác, anh đã thét lên xua đuổi nỗi buồn, như là đã vĩnh biệt nó lần cuối cùng:Bây giờ đây dù ai có các vàngTôi cũng không muốn lại nghe điệu nhạc kia não ruột.Oái oăm thay, cái điệu nhạc của nỗi buồn não ruột kia vẫn đeo đuổi thi sĩ như một định mệnh. Và Ê-xê-nin đã không sao chiến thắng nổi nó; câu thơ cuối cùng anh để lại là một bằng chứng của sự thất bại này:Trên đời này, chết phải đâu là mớiNhưng sống, tất nhiên, cũng chẳng mới hơn gì!Cái chết đầy bi kịch của tính cách Ê-xê-nin như là không thể khác được. Bạn đọc của anh không ai muốn anh chết như vậy. Anh đã mang đi bao nhiêu bài thơ mà đáng lẽ chúng ta còn có thể được đọc và được buồn vui nhiều thêm lên trong cuộc đời, những tháng ngày mà chúng ta được sống trên trái đất này.Những bông hoa đến từ biệt cùng tôiCúi thấp xuống những mái đầu xinh nhỏMặt người yêu và mảnh đất ông chaTôi mãi mãi sẽ không còn thấy nữa…Chẳng còn gì hơn, rồi lại có người- Nỗi buồn cũ cần chi cho kẻ chếtMột người khác sẽ cất lời hát tiếpCho người tôi yêu còn bỏ lại trên đờiNgười tôi yêu sẽ yêu lại một ngườiVà tiếp nhận bài ca kia lặng lẽCó thể đôi khi nhớ về tôi nhỉNhư một cánh hoa không lặp lại bao giờ.Đúng như vậy, thơ Ê-xê-nin không lặp lại dọc thời gian, nó luôn luôn mới mẻ như vừa được sinh ra. “Con người của tương lai sẽ đọc Ê-xê-nin như nhân dân hiện giờ đã đọc anh. Sức sống mãnh liệt của thơ anh đã nói nhiều với họ” – (nhận định của nhà thơ N.Ti-khô-nốp).Thơ Ê-xê-nin sống mãi là vì vậy. Rồi người những đời sau có thể quên đi rằng, trước khi đến yên nghỉ tại một nghĩa trang ở Lêningơrat, tháng 11 năm 1925, quan tài Ê-xê-nin đã được đưa quanh tượng đài Puskin… nhưng người ta sẽ không bao giờ quên thơ anh, những bài thơ thuộc về thiên nhiên và con người trên trái đất.Hà Nội, tháng 11-1981NGUYỄN TRỌNG TẠOTHƠNGÀY MAI MẸ THỨC CON DẬY SỚMNgày mai mẹ thức con dậy sớmÔi mẹ thân yêu, mẹ tảo tầnĐể con sẽ đi ra cồn đất nhỏĐón gặp người bạn quí của conVà hôm nay con thấy ở cánh đồngNhững vệt bánh xe in trên cỏ ướtGió thổi nhẹ đường cầu vồng vàng rựcDưới những làn mây xốp đồng quêNgày mai bình minh bạn con sẽ ra điVành mũ sau vòm cây – vầng trăng lặn muộnVà con bò đứng nhìn theo tha thẩnVe vẩy đuôi trên đám cỏ ven đườngNgày mai mẹ thức con dậy sớmMở cửa ra cho ánh sáng vào nhàNgười ta bảo con sắp thành thi siNổi tiếng, và, một thi sĩ người NgaCon sẽ hát về mẹ và về bạnNgười chăn bò, bếp lửa, đàn bòVà thơ con có một dòng sữa chảyDòng sữa của đàn bò của mẹ, của nhà ta.1917ĐÃ CHIỀU RỒIĐã chiều rồiSương muối vàng óng ánhPhủ xuống cây tầm-ma một mình trên đồng vắngTôi ngả đầu vào dương liễu ven đườngTrăng lên như khác với lệ thườngRót ánh sáng về mái nhà tôi ởVà đâu đây có bài ca chim sẻTôi nghe từ xa xa…Thật tuyệt vời và ấm cúng dường baoNhư mùa đông bên bếp lửaVà cây dương một mình đứng đóGiống làm sao ngọn nến lớn giữa đồng!Ở xa kia, về phía dòng sôngNhư một dải nẹp viền lông thúCó cụ già gác rừng buồn ngủGõ triền miên vào chiếc mõ đã già…1910CÂY BẠCH DƯƠNGCây bạch dương đứng đấyBên cửa sổ nhà tôiMuôn chồi non ngậm tuyếtChĩa bạc lên nền trời……Cây bạch dương đứng đấyTrong im lặng mơ màngVà hạt tuyết vẫn cháyTrong ánh lửa bằng vàngCòn bình minh chậm rãiĐi vòng theo chung quanhVới muôn vàng bạc mớiRắc êm lên lá cành…1913CÁNH ĐỒNG ĐÃ GẶTCánh đồng đã gặt, rừng nhỏ trụi trơNước dâng hơi ẩm, ướt mờ sương giăngMặt trời lặng lẽ một bánh xe lănKhuất dần sau dãy núi xanh xa mờNằm lim dim ngủ con đường gồ ghềĐường hôm nay nói lời gì xa xămChẳng bao lâu nữa, chắc hẳn rất gầnĐợi chờ trắng xoá mùa đông sắp vềVà trong rừng rậm tôi gặp bất ngờHôm qua ở giữa sương mờ hiện lênTrăng hung hung đỏ thành chú ngựa xinhTrong xe trượt tuyết của mình đang phi.1917-1918CƠN NƯỚC LŨ CUỐN BÙNCơn nước lũ cuốn bùnTạo thành từng vệt khóiVà ánh trăng đã buôngNhững dây cương vàng chóiTôi ngồi trên xuồng máyRẽ sóng cập vào bờMàu hung, những đống cỏTrông giống bao nhà thờMột tiếng quạ kêu mờTrong thẳm sâu hồ nướcMột con gà rừng đenGọi đêm về chậm chạpRừng ngập hoàng hôn xanhKín cả từng quãng trốngAnh cầu mong thầm lặngCho số phận của em.1910TÔI LÀ NGƯỜI CHĂN BÒTôi là người chăn bòLều giữa đồng vỗ sóngSóng khắc vào núi lớnNhững nếp vân âm thanhMây phồng xốp bọt vàngCuộn tròn trên rừng vắngTrong giấc mơ thầm lặngTôi nghe thông thì thàoChiếu xanh vào ánh chiềuPhong và dương cao thấpNhà của tôi bát ngátĐồng xanh, màu xanh mềmVới tôi, đàn bò hiềnLuôn gật gù trò chuyệnKhiến cây sồi trẻ lạiBuông cành xuống dòng sôngQuên đi nỗi nhọc nhằnTôi ngủ trên khúc gỗTrong mơ, bình minh đỏRước lễ bên suối trong…1914TRONG NHÀThoảng lên mùi men chuaTừ ngạch cửa – nơi để thùng cơvatNhững con gián đang chui vào khe nứtNơi bếp lò nhẵn trơnTrên giàn kia bồ hóng đậu rung rinhThả xuống bếp lòng thòng như sợi chỉCòn trên ghế sau vò đựng muốiVỏ trứng gà lăn lóc bao nhiêuMẹ như không bao giờ nghỉ ngơiDáng lưng còm đi lạiCon mèo già rón rén quanh chỗ đểBình sữa tươiTrên càng chiếc xe càyNhững gà mái liên hồi cục tácVà ngoài sân, bao con gà cộcĐang gáy lên bài hát ban trưaNơi góc nhàBên kia cửa sổNhút nhát mấy chó conBò vào những chiếc vòng cổ ngựa…1914_____Cơvat: nước giải khát.Gà cộc: gà trống.BÀI HÁT VỀ CON CHÓSáng, trong đống mì đenTrên bao bì rách tãCon chó mẹ đã đẻBảy con chó màu hungNó âu yếm bầy conLiếm từng làn lông mượtDưới bụng, dòng sữa tuyếtChảy đến tận chiều hômVà khi gà lên chuồngLão chủ nhà cau cóBỏ bảy con chó nhỏVào bao tải, mang đi…Chó mẹ đuổi theo sauBăng qua từng đống tuyếtRồi đứng bên vũng nướcRun rẩy với bóng mìnhKhi liếm mồ hôi hôngNó bất ngờ bắt gặpTrên mái nhà, trăng mọcGiống như một chó conNó nhìn vào khoảnh xanhÂm thầm và buồn bãĐến lúc mảnh trăng nhỏLặn sau đồi xa xa…Chó mẹ vẫn đứng kiaBuồn như vừa biết được:Thức ăn ai ném cợtLà một hòn đá conĐôi mắt nó bỗng lănNhững sao vàng xuống tuyết.1915THƯ GỬI MẸMẹ ơi, mẹ có còn không?Con xin chào mẹ – lời con cuối trờiNhà ta mái cũ xa xôiÁnh chiều lặng lẽ không lời tuôn qua.Người ta bảo mẹ hằng loThầm buồn khi đứa con xa không vềQuãng đường vắng mẹ thường điVai choàng chiếc áo thôn quê bông sờnMẹ nhìn trong buổi hoàng hônThoáng như gặp một tin buồn xa xăm:Trong quán rượu, một dao gămĐã xuyên qua trái tim hồng của con?…Mẹ ơi, xin mẹ đừng tinNhững lời ác độc rủa nguyền gió bayCon đâu phải kẻ lưu đàyChết không gặp mẹ dãi bày tâm tư!Như xưa… con vẫn như xưaYếu mềm. Chỉ một ước mơ không nhoà:Nỗi buồn, đau khổ chóng quaĐể con về lại căn nhà tuổi thơ.Con về, cành nhú chồi tơKhi vườn tuyết trắng ngây thơ xuân vềMẹ đừng đánh thức con, ngheNhư ngày xưa – tám năm đi qua rồi.Những gì đã tắt, mẹ ơiĐừng khơi dậy nữa – những lời gió bayĐời con sớm chịu đắng cayNhọc nhằn thử thách dạn dày từ lâuCũng đừng dạy nữa nguyện cầuMẹ ơi, có ích gì đâu – qua rồi!Chỉ còn có mẹ ngời ngờiCho con ánh sáng không lời thân yêu.Quên đi lo lắng bao điềuĐừng buồn, đừng trách con nhiều, mẹ ngheNgóng con… thôi mẹ đừng điVai choàng chiếc áo thôn quê bông sờn…1924NHÀ THƠTặng bạn thân GrisaAi đã giết nhà thơ yêu mến ấy?- Kẻ thù!Và đau thương có thật của ai kia?- Người mẹ!Ai đã yêu người như thể những anh emVà cả quyết dám khổ đau vì họ?- Nhà thơ!Nhà thơ đã tự do làm tất cảMà bao nhiêu người khác chẳng thể làm…Ai đã giết nhà thơ yêu mến ấy?Và đau thương có thật của ai kia?1912TÔI TIN HẠNH PHÚC HÃY CÒNÔi, tôi tin, tôi tin hạnh phúc hãy cònVà kia, mặt trời không tắtHoàng hôn như một quyển Kinh thánh đỏĐang cầu nguyện những tin lànhÔi, tôi tin, tôi tin hạnh phúc hãy còn.Hãy rung lên đi, rung lên đi nước Nga tuyệt diệuHãy hồi hộp đi ơi ngọn gió thân quenHạnh phúc cho những người khi nhìn thấyNiềm vui trong nỗi buồn chăn bò của mình.Hãy rung lên đi, rung lên đi nước Nga tuyệt diệu.Tôi yêu sao, tôi yêu sao tiếng rì rào của dòng nước mạnhVà trên sóng hào quang của saoNhững khổ đau đang ước vọngNhững người dân đang ước vọngTôi yêu sao, tôi yêu sao tiếng rì rào của dòng nước mạnh.1917-1918TÔI ĐI RA BÃI CỎĐêm không ngủ đêm không ngủTôi đi ra bãi cỏ ven sôngTia chớp trời loé lên nhảy múaTrong lung linh bọt nước cuộn vòngTrên gò đất cây bạch dương cây bạch dươngTrong trăng sáng lên như thanh bạcRa đi hỡi trái tim nhỏ của tôiNghe bài hát người chơi đàn guxli, nghe bài hát…Tôi say đắm trong tuyệt vời vẻ đẹpCủa người con gái dưới trăng đêmTôi sẽ nhảy theo đàn guxli ấyVà sẽ xé tan chiếc khăn cưới của em!Tôi sẽ đưa em vào tháp gỗ tối đenVào khu rừng xanh vào nơi xa vắngNhững sười núi tôi sẽ mang em đếnBình minh cây anh-túc mỉm cười…1911NGHE KHÔNG EM – XE TRƯỢT TUYẾT ĐANG PHINghe không em – xe trượt tuyết đang phi – nghe không em?Tuyệt diệu làm sao cùng người yêu biến vào cánh đồng êm!Một ngọn gió vui thẹn thùng e ấpLăn trên đồng trần tiếng chuông lục lạcỐi, xe trượt tuyết, xe trượt tuyết – con ngựa hung nhạt của tôiKhông phải người say rượu đâu – ở xa kia cây phong đang múa đó thôi!Chúng tôi đến và hỏi rằng: Làm sao thế, cây phong?Rồi cùng nhảy với nhau – ba người – trên tuyết trắng như bông…1925SA-GA-NÊ, EM CỦA ANHSa-ga-nê, em của anh, Sa-ga-nêĐến với em, anh đi từ phương BắcAnh sẽ kể em nghe những cánh đồng lúa mạchTrong ánh trăng sóng lúa gợn tràn trềSa-ga-nê, em của anh, Sa-ga-nêĐến với em anh đi từ phương BắcPhải chăng trăng nơi đó sáng gấp trăm lầnDẫu có đẹp bao nhiêu, thành Si-rátCũng kém xanh mênh mông xứ Ria-danĐến với em anh đi từ phương Bắc.Anh sẽ kể em nghe những cánh đồng lúa mạchSóng lúa cho anh mái tóc nàyNếu em thích, trong tay em cuốn chặtAnh không hề cảm thấy chút mờ đauAnh sẽ kể em nghe những cánh đồng lúa mạch.Trong ánh trăng sóng lúa gợn tràn trềNhư mái tóc anh xoăn, em hãy đoánEm thân yêu, hãy cười đùa thật nhộnChỉ xin đừng thức trí nhớ anh xưaTrong ánh trăng sóng lúa gợn tràn trề.Sa-ga-nê, em của anh, Sa-ga-nêỞ phương Bắc cũng có người con gáiTrông rất giống em – chẳng khác gìCũng có thể đang nghĩ về anh đóSa-ga-nê, em của anh, Sa-ga-nê.1924EM KỂ RẰNG…Em kể rằng, chỉ có thần Sa-điMới hôn lên ngựcHãy gượm em ơi, lạy ChúaRồi một lúc nào anh học được vậy thôi.Em kể rằng, ở Kô-ran người ta thường nói:Phải rửa hận với giặc thùCòn anh ở Ria-dan, từ nơi này anh hiểu:Phải viết nhanh cho em những dòng chữ thật thà.Em hát rằng: “Sau sông Ê-pơ-rátCó những đoá hoa hồng đẹp hơn Nữ thần đã chết”Nếu như anh – người giàu có trên đờiAnh sẽ đặt một điệp khúc khác hơn, tuyệt vời.Anh sẽ hái những đoá hoa hồng ấyBởi một niềm ưu ái của lòng anhĐể trên khắp thế gianKhông gì hơn Sa-ga-nê yêu dấu.Xin đừng làm khổ anh bằng những lời chỉ giáoVì chính anh chẳng chỉ giáo một lờiBởi sinh ra là một thi sĩAnh sẽ hôn như thi sĩ mà thôi.19.XII.1924ĐẤT NƯỚC MÀU XANH VÀ VUI LÀM SAOĐất nước màu xanh. Và vui làm saoTâm hồn tôi dành cả cho bài hátGió từ biển ơi, hãy thổi và quạt mátCó nghe không chim sẻ gọi hoa hồng?Có nghe không hoa hang đang gục xuốngĐang rữa tan. Bài hát vẫn vang lênGió từ biển ơi, hãy thổi và quạt mátCó nghe không chim sẻ gọi hoa hồng?Tôi – đứa trẻ, đó là điều dễ hiểuCòn nhà thơ, nào có phải tôi không?Gió từ biển ơi, hãy thổi và quạt mátCó nghe không chim sẻ gọi hoa hồng?Ghe-li-a thân mến, đừng buồnNhiều hoa hồng trên con đường đã nởNhiều hoa hồng đã gục và đã rữaNhưng có một hoa vẫn nở cười…Cười cùng nhau – anh và tôiBởi những vùng quê yêu tha thiếtGió từ biển ơi, hãy thổi và quạt mátCó nghe không chim sẻ gọi hoa hồng?Đất nước màu xanh. Và vui làm saoTâm hồn tôi bán cả cho bài hátNhư vì Ghe-li-a trong bóng những cành câyCon chim sẻ ôm hoa hồng thơm ngát…1925BÊN CỬA SỔ MỘT ÁNH TRĂNGBên cửa sổ một ánh trăng. Bên cửa sổ một ngọn gióThổi vào cây bạch dương – cây nến cây bạc của tôi.Tiếng khóc cô đơn xe trượt tuyết xa xôiSao mà thân thuộc, sao mà xa lạ.Bài hát âm ỉ: khóc và cườiỞ đâu rồi cây đa của tôi – cây đa thế kỷỞ đâu rồi một ngày xưa trong buổi lễTôi cùng người yêu, xe trượt tuyết đổ kềnh?Và bây giờ đối với người yêu, tôi chẳng là gìTôi khóc, tôi cười trong bài hát không hề thân thuộc.1925KHÓC RÊN GÌ GIÓ TUYẾTKhóc rên gì gió tuyết ơiMà nghe như tiếng đàn người Xư-ganNụ cười em giá băng trànCái nhìn xanh sắc như làn nước trongSợ chi một chuyện đau lòngTôi cần nhiều, cũng chẳng mong chi nhiều!Khác nhau như sớm với chiềuTôi từng trải, với em nhiều ngây thơẤm êm cho những trai tơCòn tôi chỉ có những giờ đã quaCòn tôi, chỉ có ngày xưaMột đêm gió tuyết xa mờ… đắng cay…Tôi không phải kẻ mê sayBằng âu yếm lúc cầm tay sát kềVới tôi, chẳng có nghĩa gìTiếng đàn rên xiết vùng quê tuyết gàoMà nụ cười – lạ lùng saoCứ như bão tuyết xoáy vào tim tôi!…1925CON CON CHÓLại hiện về những năm tháng xa xămNhư bãi cỏ xạc xào hoa cúc dạiChợt hình dung về một con chó cáiĐã một thời là bạn của tôi.Tuổi trẻ tôi nay đã tắt rồiNhư cây phong mục tàn vì mưa nắngTôi nhớ lại một cô áo trắngMà con chó kia là người đưa thưChẳng phải ai cũng có một người thânNhưng với tôi, cô gái ấy là bài ca tuổi trẻNhững bức thư tôi buộc nơi cổ chóCô ta chưa một lần cầm.Cô ta chưa hề đọc một lầnNét chữ tôi cô hoàn toàn xa lạNàng cứ đứng trầm tư lặng lẽBên lùm cây ven mặt nước thu vàngTôi khổ đau… Tôi mong đợi hồi âm…Không chờ được, tôi ra đi… Và thếTháng năm qua, tôi trở thành thi sĩLại về đây, bên khung cửa quen thân.Con chó xưa đã chết từ lâuRa đón tôi là một con chó khácCon nó đây, màu lông quen đã nhạtCất tiếng sủa chào sang sảng, non tơ.Người mẹ nòi! Nó giống mẹ làm sao!Để lòng tôi chỉ nghe buồn tê táiVới nỗi đau này tôi dường như trẻ lạiTôi lại ngồi viết những bức thưTôi bồi hồi nghe lại khúc ca xưaNhưng đừng sủa, chó ơi, đừng sủa nữaMày có muốn tao hôn mày không hả chóVì tháng năm vừa thức dậy trong hồn?Tôi ôm hôn, tôi ghì nó vào lòngVà dẫn nó vào nhà như người bạn…Phải, tôi đã tong say một cô áo trắngNhưng bây giờ tôi lại yêu một cô áo xanh (1)1924(1) ANH NGỌC dịchTÔI NHỚNhớ luôn, em hỡi, nhớ hoàiMái đầu em tựa, tóc ngời hào quangXa em giờ phải lỡ làng,Không vui cũng chẳng dễ dàng đâu emAnh còn nhớ mãi những đêmLào xào trong lá êm đềm bạch dươngDẫu ngày khi ấy ngắn hơn,Choàng đôi ta, ánh trăng xuân lại dàiNhớ xưa em nói cùng tôi“Những năm của tuổi xuân rồi sẽ qua,Và, anh yêu quý, dần dàBên người yêu khác anh đà quên em”.Cành hoa nay nở hoa thêmNhắc cùng anh mối tình duyên khi nàoCánh hoa em rắc hôm naoLên làn sóng tóc em – sao dịu dàng!Trái tim ngừng đập sẵn sàngYêu người yêu khác, sầu mang bên lòngÔi thiên tình sử nghẹn ngùng!Ngồi bên ai vẫn mơ màng nhớ em. (1)1925(1) XUÂN DIỆU dịchMỘT CHIỀU XANH. MỘT CHIỀU TRĂNGMột chiều xanh. Một chiều xanhMột thuở xa xưa anh trẻ và anh đẹpKhông giữ được. Không quay lại đượcTất cả đã bay đi… bay xa… bay qua…Cho đến lúc tim ngừng đập và mắt sầm khép lạiÔi hạnh phúc xanh! Những đêm trăng!..1925LÁ THƯ GỬI NGƯỜI ĐÀN BÀNhớ chăng, người có nhớ chăngLặng im tôi đứng tựa lưng bên tườngLời người gay gắt trong phòngNém vào tôi, chẳng xót thương chút nào?Bảo rằng: đến lúc biệt nhauĐời người cực nhục âu sầu vì tôiBảo rằng? Đã đến lúc rồiTự người lo liệu cuộc đời mình thôiMặc cho số phận của tôiCứ lăn xuống dốc… Hỡi người yêu thương.Hỡi người, có hiểu hay khôngĐã bao giờ thấy tận lòng yêu tôi?Ở trong hỗn độn lũ ngườiTôi như con ngựa đường dài ruổi rongHỡi người, có hiểu hay khôngTôi phi ngơ ngác bão giông dòng đời?…Kề nhau chẳng rõ mặt ngườiXa nhau mới thấy rạng ngời chân dungLà khi sóng dữ biển tungCon tàu số phận bão bùng, ai hay…Con tàu trái đất quay quayBỗng người cầm lái bỏ tay lái rồiVinh quang tìm chốn sao trờiĐể con tàu giữa bời bời cuồng phongChúng ta còn đứng trên boongAi chửi rủa với ai còn oẹ nônVà ai khoẻ mạnh kiên cườngHiên ngang trụ giữa trùng dương sóng gàoTôi chui tọt xuống hầm tàuCúi trên miệng cốc với màu rượu NgaĐể dồi dịu bớt xót xaTrong men rượu – thứ rượu Nga tuyệt vờiHỡi người yêu của tôi ơiMắt buồn day dứt nhìn tôi tủi hờnTrước bao gây gổ om xòmTrước bao câu chuyện kinh hồn về tôiNhưng người nào hiểu giữa đờiTôi buồn ngơ ngác biết rồi về đâu?……Năm qua mau tháng qua mauTôi không còn trẻ – nhuốm màu thời gianChẳng như xưa nữa tâm hồnNghĩ suy, xúc động chẳng còn như xưaTôi nâng chén rượu tung hôMừng vui, chợt nhớ âu lo mắt người…Hỡi người yêu của tôi ơiGiờ đây tôi muốn tìm người, báo tin:Tôi không rơi xuống biển đenBởi tôi còn một niềm tin trên bờGiờ trên đất nước Tự DoTôi là người bạn đường xa trọn đờiBây giờ tôi khác xưa rồiChẳng làm người khổ như hồi xa xưaDưới cờ sáng tựa bông hoaTôi đi, dù đến trời xa vô cùng…Hãy cho qua những lỗi lầmNgười ơi, tôi biết chắc rằng, giờ đâyNgười đang sống với tháng ngàyBên chồng mực thước, dạn dày, thông minhNhững niềm mơ ước chúng mìnhVới người, hẳn đã trở thành lạ xaVà tôi, tôi của bây giờVới người, người chẳng cần gì nữa đâu!…Sao đời dắt dẫn thế nàoXin người cứ sống ngọt ngào vậy thôiVà tôi xin gửi tới ngườiLời chào của kẻ suốt đời không quênVới bao thương nhớ kề bênLời chào của một người quen của người1924 – 1925ĐỒNG NỘI TUYẾT,MỘT MẶT TRĂNG MÀU TRẮNGĐồng nội tuyết, một mặt trăng màu trắngNhư vải liệm phủ lên một phía cuộc đờiCây khoác áo tang khóc trong rừng trắng lạnhAi đã chết ở đây? Ai chết? Hay lại chính là tôi?…1925TÔI CHẲNG TIẾC, CHẲNG KÊU VAN, CHẲNG KHÓCTôi chẳng tiếc, chẳng kêu van, chẳng khócTất cả sẽ tan đi như làn khói mong manh từ cây táo trắng kiaTất cả sẽ héo tàn, thời vàng ngọc sẽ quaTôi cũng chẳng còn thêm tuổi trẻ…Như vậy đấy, tim tôi giờ băng giáĐã dâng đầy. Đâu sôi động như xưaVà xứ sở của bạch dương trải lụaNhững chân trần trượt ngã, chẳng bị lừa.Hồn lang thang mỗi ngày một ít điNhững tiếng xôn xao, những lời lửa cháyÔi mất mát của tôi – những gì tươi tắn ấyMắt ngang tàng và thác lũ tình yêu.Giờ ước mong, tôi dè dặt hơn nhiềuCuộc sống của tôi ư? Tôi có mơ thấy nóTrên ngựa hồng phi qua miền hoa nởĐầy âm thanh một mai sớm mùa xuân.Rồi tất cả chúng ta, tất cả chúng ta nơi trần thếNhư lá phong lặng lẽ trút sắc đồngThôi, thế này, với nó hãy cầu mong:Rằng… nó đến… ánh lên… rồi tan biến…1922Ở ĐÂU NHÀ CỦA BỐ TÔIỞ đâu nhà của bố tôiTấm lưng còm sém nằng trời tháng, nămCát vàng chưa một dấu chânTrước sân như thể tấm khăn của ngườiỞ đâu nhà của bố tôi?…Người chăn bò hát ngoài sôngĐàn bò gặm cỏ trên đồng bao laBỗng dưng mặt nước sáng lòaBa ngôi sao nhỏ trời xa bềnh bồngNgười chăn bò hát ngoài sông…Cối xay gió – cánh của mìnhThời gian quay miết rung rinh sau làngTrăng như quả lắc bằng vàngNhịp thời gian đổ mơ màng mưa êmCối xay gió – cánh của mình…Cơn mưa ngàn vạn mũi tênXuyên mây bay xuống trước thềm nhà tôiTấm khăn nhàu nát mất rồiCát vàng như đã bao người giẫm lênCơn mưa ngàn vạn mũi tên…1917 –1918VỚI PUSKINSao nhớ quá một tài năng kỳ diệuCủa một người mang số phận nước NgaTôi đứng trên đại lộ Tơ-ve-rơVà tôi nói với chính mình đang đứngTrước một người tóc vàng, gần như trắngNgỡ mù sương trong thần thoại xa vờiÔi! Alexandro! Anh là người lêu lổngNhư hôm nay tôi lêu lổng vậy thôi.Nhưng những trò vui trìu mến ấyChẳng làm mờ hình ảnh của anhVà trong đồng của sự vinh quang tôi luyệnĐầu anh còn kiêu hãnh rung lênCòn tôi vẫn đứng đây như trong cuộc lễ mừngVà trả lời anh: Tôi có thể chếtTôi có thể chết ngay bây giờ, từ hạnh phúcGiống như số phận của anh kia.Nhưng tôi là một người trong xua đuổiTôi phải còn, và phải hát không ngừngĐể những bài hát của tôi về đồng nộiMãi rung lên như tiếng ngân đồng!…(1924)<a href="https://hoingovanchuong.wordpress.com/dịch-thuật" target="_blank">https://hoingovanchuong.wordpress.com/dịch-thuật</a></blockquote>

Tên

Mã xác nhận