Để môn Địa lý đạt điểm cao, không khó!

[gis2009]

Để môn Địa lý đạt điểm cao, không khó!​

(Dân trí)- Trong kì thi tốt nghiệp THPT hai năm gần đây, Địa lý là môn có kết quả thấp nhất trong 6 môn thi. Nguyên nhân do khối lượng kiến thức lớn, nhiều số liệu khó nhớ vì vậy làm cho học sinh ngại học. Vậy làm thế nào để đạt điểm cao môn Địa lý?
Ngày 23/3 vừa rồi, Bộ GD-ĐT đã công bố 6 môn thi tốt nghiệp THPT cho năm học 2011. Theo đó, đây là lần thứ 3 liên tiếp môn Địa lý được chọn là môn thi tốt nghiệp. So với các môn xã hội khác như Lịch sử, Ngữ văn..., Địa lý là môn học được nhiều học sinh phấn khởi khi biết môn này được chọn làm môn thi tốt nghiệp.

Tuy nhiên thực tế trong kì thi tốt nghiệp THPT của hai năm gần đây, Địa lý lại là bộ môn có kết quả thấp nhất trong 6 bộ môn. Trong kì thi tốt nghiệp năm học 2010, toàn thành phố Hà Nội số học sinh có điểm thi môn Địa lý đạt yêu cầu (từ 5 điểm trở lên) chỉ đạt có 64 %, trong đó những bài thi đạt điểm 9,10 là rất hiếm, phần lớn đạt điểm 5, 6 đặc biệt nhiều bài thi có điểm rất kém.

Thạc sĩ Nguyễn Mạnh Hà, giáo viên Trường THPT chuyên Hà Nội - Amsterdam, đưa ra nguyên nhân dẫn đến môn Địa lý đạt kết quả không cao là: Môn Địa lý nằm giữa ranh giới của khoa học xã hội và khoa học tự nhiên, đòi hỏi tính logic, kỹ năng làm bài tập. Môn Địa lý có khối lượng kiến thức lớn, nhiều số liệu khó nhớ vì vậy làm cho học sinh ngại học. Trong quá trình học trên lớp, học sinh thường coi nhẹ môn Địa lý nên không chịu học bài ở nhà trước khi đến lớp. Trong việc học môn Địa lý, học sinh không chỉ học thuộc lòng mà cần phải có phương pháp tư duy khoa học mới học tốt được bộ môn này. Đa phần các em học sinh chưa có phương pháp học tập tốt, học một cách máy móc.

Nếu có phương pháp học tập phù hợp, không khó để đạt điểm cao môn Địa lý.

Với tư cách là một giáo viên đang trực tiếp hướng dẫn học sinh lớp 12 ôn thi và với kinh nghiệm nhiều năm dạy học sinh ôn thi tốt nghiệp, thầy giáo Nguyễn Mạnh Hà chia sẻ kinh nghiệm để giúp học sinh làm bài thi môn Địa lý có kết quả cao như sau:

Nắm được cấu trúc đề thi tốt nghiệp năm học 2010 - 2011

Về đại thể thì cấu trúc đề thi tốt nghiệp môn Địa lý năm học này không có sự khác biệt nhiều so với năm học trước. Cấu trúc đề thi gồm hai phần lớn

+ Phần thứ nhất là phần chung cho tất cả các thí sinh (8 điểm): được chia làm 3 câu:

Câu I: (3 điểm): các kiến thức của phần địa lí tự nhiên và địa lí dân cư

Câu II: (2 điểm): các kiến thức của bài chuyển dịch cơ cấu kinh tế và địa lí các ngành kinh tế

Câu III (3 điểm): các kiến thức của phần địa lí các vùng kinh tế và địa lí địa phương

+ Phần thứ hai là phân riêng (2 điểm) gồm có hai câu hỏi (thí sinh chỉ được làm một trong hai câu), câu hỏi theo chương trình chuẩn và câu hỏi theo chương trình nâng cao

Việc kiểm tra các kỹ năng địa lý (kĩ năng về bản đồ, biểu đồ, bảng số liệu) được kết hợp khi kiểm tra các nội dung nói trên. Nhìn vào cấu trúc đề thi ta có thể thấy

Câu I (3 điểm) bao gồm các kiến thức phân địa lí tự nhiên và địa lí dân cư rất nhiều kiến thức. Các em cần tập trung vào ôn phần địa lí dân cư phần này chỉ có ba bài mà được 1,5 điểm trong khi đó phần địa lí tự nhiên cũng được số điểm như vậy nhưng có tất cả 15 bài. Vậy theo tôi, ở phần này các em nên tập trung ôn theo các vấn đề lớn như: Địa hình Việt Nam, Thiên nhiên nhiệt đới ẩm gió mùa, thiên nhiên phân hóa đa dạng… để vẫn có thể đạt được điểm ở câu hỏi này.

Câu II: (2 điểm) gồm các kiến thức của bài chuyển dịch cơ cấu kinh tế và địa lí các ngành kinh tế. Ở câu hỏi này trong nhiều năm đề thi tốt nghiệp thường ra dưới dạng vẽ biểu đồ hoặc phân tích số liệu thống kê nên ở phần này các em nên tập trung vào rèn luyên các kĩ năng về vẽ biểu đồ và phân tích các số liệu thống kế

Câu III (3 điểm) gồm các kiến thức của phần địa lí các vùng kinh tế và địa lí địa phương. Ở câu hỏi này nhiều năm đề thi thường hỏi về một trong bảy vùng kinh tế đã được học, do vậy các em cần tập trung nhiều thời gian vào học phần này vì chắc chắn đề thi sẽ có câu hỏi


Học sinh cần phải nắm vững các kiến thức trong sách giáo khoa

Để biết liên hệ, vận dụng để trả lời các câu hỏi tránh việc học thuộc lòng trả lời máy móc. Các kiến thức trong sách giáo khoa (SGK) thường được trình bày lặp đi, lặp lại ở nhiều bài khác nhau nên rất thuân lợi khi ôn tập và giúp học sinh nhanh chóng củng cố kiến thức. Để các kiến thức trong SGK trở nên dễ nhớ hơn thì ta có thể hệ thống hóa thành các sơ đồ, các bảng hệ thống hóa kiến thức. Trong quá trình ôn, các em cần phải chú ý phân tích và giải thích các mối quan hệ địa lí nhất là mối quan hệ tự nhiên, kinh tế - xã hội

Quan trọng và không thể thiếu trong quá trình ôn tập môn địa lí là phải rèn luyện cho học sinh kĩ năng phân tích và xử lí thông tin dựa vào atlat địa lí Việt Nam. Atlat được coi là “cuốn SGK thứ hai” có rất nhiều các bản đồ, biểu đồ, các số liệu thống kê… Việc sử dụng atlat và vận dụng các kĩ năng địa lí sẽ giúp các em giảm được 50% việc học thuộc lòng bài học một cách máy móc, không có hiệu quả. Việc sử dụng atlat thường xuyên không chỉ giúp ghi nhớ, khắc sâu kiến thức mà còn củng cố kĩ năng sử dụng atlat để tập trung kiến thức làm tốt bài thi

Trong quá trình ôn tập cần rèn luyên các kĩ năng vẽ biểu đồ và phân tích số liệu thống kê. Các bài thực hành vẽ biểu đồ như biểu đồ cột, biểu đồ tròn, biểu đồ đường, biểu đồ miền trong sách, các em phải luyện thật nhuần nhuyễn để từ đó phân tích bảng số liệu, nhận xét mối liên hệ giữa các số liệu. Trong SGK Địa lí lớp 12 có rất nhiều các số liệu, học sinh không thể nhớ hết được các số liệu này. Vấn đề ở đây là các em cần phải hiểu và biết cách phân tích các số liệu đó. Có một cách có thể giúp các em đỡ phải ghi nhớ nhiều các số liệu đó là sử dụng số liều trong Atlat Địa lí Việt Nam để minh hoạ cho bài làm. Hầu hết các số liệu về các ngành kinh tế và các vùng kinh tê đều có trong At lat các em có thể lấy số liệu này dùng cho bài làm.

Khi làm bài thi các em cần phải đọc kĩ đề thi, xem câu nào dễ làm trước, câu nào khó làm sau để tránh mất thời sa đà vào một câu hỏi. Tôi khuyên các em chỉ cần học kiến thức trong SGK là đủ, không cần học thêm ở ngoài. Chúc các em ôn tập tốt và đạt kết quả cao trong khi thi tốt nghiệp sắp tới

Thạc sĩ Nguyễn Mạnh Hà
Giáo viên Trường THPT chuyên Hà Nội Amsterdam​