Đề cương Bài 6: NƯỚC MĨ

[ngan trang]

Câu 1. Hãy trình bày những nét lớn về tình hình nước Mĩ qua các giai đoạn: 1945-1973, 1973-1991, 1991-2000.
I. Từ 1945 - 1973
* Về kinh tế
- Sau Chiến tranh thế giới thứ hai, kinh tế Mĩ phát triển mạnh mẽ.
- Biểu hiện :
+ Sản lượng công nghiệp chiếm 56,5% sản lượng công nghiệp thế giới (1948).
+ Sản lượng nông nghiệp 1949 bằng 2 lần sản lượng của Anh, Pháp, Đức, Italia, Nhật cộng lại (1949).
+ Nắm trên 50% tàu bè đi lại trên biển .
+ Nắm ¾ dự trữ vàng của thế giới.
+ Kinh tế Mĩ chiếm tới gần 40% tổng sản phẩm kinh tế thế giới.
- Khoảng 20 năm sau chtranh, Mĩ là trung tâm kinh tế - tài chính lớn nhất thế giới.
- Nguyên nhân :
+ Lãnh thổ rộng lớn, tài nguyên phong phú, nguồn nhân lực dồi dào, có trình độ kĩ thuật cao, năng động, sáng tạo.
+ Mĩ lợi dụng chiến tranh để làm giàu, thu lợi từ buôn bán vũ khí.
+ Ứng dụng thành công thành tựu khoa học kĩ thuật hiện đại vào sản xuất.
+ Tập trung sản xuất và tư bản cao, các công ti độc quyền có sức sản xuất lớn và cạnh tranh có hiệu quả.
+ Do chính sách và biện pháp điều tiết của nhà nước.
* Khoa học - kĩ thuật
- Mĩ là nơi khởi đầu của cuộc cách mạng khoa học kĩ thuật hiện đại và đạt được nhiều thành tựu lớn.
- Thành tựu: Mĩ đi đầu trong các lĩnh vực
+ Chế tạo công cụ mới: máy tính điện tử, máy tự động.
+ Chế tạo vật liệu mới: pôlime, vật liệu tổng hợp.
+ Tìm ra năng lượng mới: nguyên tử , nhiệt hạch.
+ Chinh phục vũ trụ: đưa người lên Mặt Trăng.
+ Đi đầu trong cuộc “cách mạng xanh” trong nông nghiệp.
* Về chính trị -xã hội:
- Chính sách đối nội chủ yếu của Mĩ đều nhằm cải thiện tình hình xã hội, khắc phục những khó khăn trong nước.
- Xã hội Mĩ không hoàn toàn ổn định, chứa đựng nhiều mâu thuẫn: giai cấp, sắc tộc, nạn thất nghiệp, nhiều tệ nạn xã hội khác.
- Mỗi đời tổng thống ở Mĩ đều đua ra một chính sách cụ thể nhằm khắc phục những khó khăn trong nước.
- Đồng thời, chính quyền Mĩ luôn thực hiện những chính sách nhằm ngăn chẵn, đàn áp các phong trào đấu tranhcuar công nhân và các lực lượng tiến bộ trên thế giới.
* Về đối ngoại
- Sau Chiến tranh thế giới thứ hai, Mĩ triển khai chiến lược toàn cầu với tham vọng bá chủ thế giới.
- Mục tiêu :
+ Ngăn chặn và tiến tới tiêu diệt CNXH.
+ Đàn áp phong trào giải phóng dân tộc, phong trào công nhân và cộng sản quốc tế, phong trào vì hòa bình, dân chủ thế giới.
+ Khống chế, chi phối các nước Đồng minh phụ thuộc vào Mĩ.
+ 2/1972 Tổng thống Mĩ thăm Trung Quốc, 5/1972 thăm Liên Xô nhằm thực hiện hòa hoãn với 2 nước lớn để dễ bề chống lại phong trào cách mạng thế giới.
II. Từ 1973 - 1991

*. Kinh tế:​

- 1973 do tác động của cuộc khủng hoảng năng lượng thế giới, kinh tế Mĩ lâm vào tình trạng khủng hoảng và suy thoái kéo dài tới năm 1982
- 1983 ktế phục hồi và ptriển, vẫn đứng đầu thế giới song không trước đây
*. Chính trị:
- Không ổn định
+ Từ những năm 70 - 90 tiền lương giảm
+ Vụ ám sát tổng thống Rigân 1981, Vụ I-ran- ghết 1986…
*. Đối ngoại
- Tiếp tục chiến lược toàn cầu, đẩy mạnh chạy đua vũ trang bằng học thuyết Rigân
- Những năm 80 thực hiện chính sách đối thoại với Liên Xô (12/1989 Mĩ và Liên Xô chấm dứt chiến tranh lạnh)
- Tuy nhiên Mĩ và đồng minh vẫn tiếp tục tác động dẫn đến sự sụp đỗ của chế độ XHCN ở Liên Xô và Đông Âu
III. Từ 1991- 2000
*. Kinh tế:
- Trong suốt thập niên 90, Kinh tế Mĩ vẫn đứng đầu thế giới chiếm 25% giá trị tổng sản phẩm thế giới, luôn chi phối hầu hết các tổ chức kinh tế - tài chính quốc tế.
*. Khoa học kĩ thuật:
- Tiếp tục ptriển (chiếm 1/3 lượng bản quyền phát minh sáng chế của thế giới)
*. Chính trị - đối ngoại
- Trong thập niên 90, chính quyền B.Clintơn theo đuổi 3 mục tiêu cơ bản của chiến lược “Cam kết và mở rộng” (Bảo đảm an ninh, khôi phục và phát triển nền kinh tế sống động, sử dụng khẩu hiệu “Thúc đẩy dân chủ” để can thiệp vào công việc nội bộ của các nước khác)
- Từ khi trật tự 2 cực tan rã, Mĩ có tham vọng vươn lên chi phối lãnh đạo toàn thế giới, muốn thiết lập thế giới “đơn cực” mà Mĩ là siêu cường duy nhất.
- Tuy nhiên nước Mĩ đứng trước thử thách mới (sự kiện 11/9/2001, cuộc chiến Apganixtan, Chiến tranh Irắc…

 

[ngan trang]

Câu 2. Sự phát triển kinh tế của Mỹ ( từ 1945 – 1973) và nguyên nhân của sự phát triển đó? Xác định nguên nhân quan trọng vì sao?
a .Phát triển mạnh mẽ về kinh tế
- Sau chiến tranh thế giới thứ II, nền kinh tế Mỹ phát triển mạnh:
+ Sản lượng công nghiệp năm 1948 : 56,5%
+ Năm 1949, Sản lượng nông nghiệp = hai lần sản lượng của Anh, Pháp, Đức, Italia,Nhật cộng lại.
+ Mỹ nắm hơn 50% số tàu biển và ¾ dự trữ vàng của thế giới.
+ Chiếm gần 4o% tổng sản phẩm kinh tế thế giới.
- Khoảng 20 năm sau chiến tranh, Mỹ trở thành trung tâm kinh tế -tài chính lớn nhất thế giới.
b. Nguyên nhân phát triển.
- Lãnh thổ rộng lớn, tài nguyên thiên nhiên phong phú, nguồn nhân lực dồi dào, trình độ kỹ thuật cao, năng động, sáng tạo.
- Lợi dụng chiến tranh để làm giàu, thu lợi nhuận từ buôn bán vũ khí và phương tiện chiến tranh ( thu 114 tỉ USD trong CTTGII ).
- Áp dụng những thành tựu KH- KT hiện đại để nâng cao năng suất lao động, hạ giá thành sản phẩm.
- Các tập đoàn tư bản có sức sản xuất, cạnh tranh lớn và có hiệu quả cả trong và ngoài nước.
- Sự lãnh đạo và điều tiết của nhà nước đóng vai trò quan trọng thúc đẩy KT phát triển.
c / Nguyên nhân quan trọng :
- Ứng dụng có hiệu quả những thành tựu khoa học kĩ thuật mới .
- Bởi vì khoa học kĩ thật tạo ra khối lượng hàng hoá đồ sộ, giúp kinh tế Mỹ phát triển nhanh

 

[ngan trang]

Câu 3. Chính sách đối ngoại 1945 - 2000:
a/1945 – 1973:
- Thực hiện chiến lược toàn cầu.
+ Ngăn chặn và tiến tới xóa bỏ CNXH trên thế giới .
+ Đàn áp PTGPDT ,PTCN và cộng sản quốc tế ; khống chế .
+Chi phối các nước tư bản đồng minh phụ thuộc vào Mỹ.
+Thủ đoạn: khởi xướng chiến tranh lạnh,gây ra , ủng hộ các cuộc chiến tranh xâm lược và bạo loạn , đảo chính , tiêu biểu là cuộc chiến tranh xâm lược VN , dính líu vào chiến tranh Trung Đông…
+ Năm 1972 tổng thống Mỹ Nichxơn thăm TQ và LX nhằm thực hiện sách lược hòa hoãn với hai nước lớn để chống lại PTĐTCM của các dân tộc
b/ 1973 - 1991
+ Từ sau Hiệp định Pari( 1973) Mỹ tiếp tục chiến lược toàn cầu , chạy đua vũ trang
+Sự đối đầu X-M Mỹ suy giảm về kinh tế và chính trị; Tây Âu và Nhật vươn lên
+1989 Mỹ và LX tuyên bố chấm dứt chiến tranh lạnh, mở ra thời kỳ mới trong quan hệ quốc tế.
c/ 1991 – 2000: thực hiện chiến lược “ Cam kết và mở rộng” với mục tiêu :
- Bảo đảm an ninh của Mỹ với lực lượng quân sự mạnh , sẳn sàng chiến đấu .
- Tăng cường khôi phục và phát triển tính năng động và sức mạnh của nền kinh tế Mỹ
- Sử dụng khẩu hiệu “Thúc đẩy dân chủ” để can thiệp vào công việc nội bộ
của các nước.