DO, BOD, COD là gì?

[Bạch Việt]

DO, BOD, COD là gì?
​

DO là lượng oxy hoà tan trong nước cần thiết cho sự hô hấp của các sinh vật nước (cá, lưỡng thê, thuỷ sinh, côn trùng v.v...) thường được tạo ra do sự hoà tan từ khí quyển hoặc do quang hợp của tảo. Nồng độ oxy tự do trong nước nằm trong khoảng 8 - 10 ppm, và dao động mạnh phụ thuộc vào nhiệt độ, sự phân huỷ hoá chất, sự quang hợp của tảo và v.v... Khi nồng độ DO thấp, các loài sinh vật nước giảm hoạt động hoặc bị chết. Do vậy, DO là một chỉ số quan trọng để đánh giá sự ô nhiễm nước của các thuỷ vực.

BOD (Biochemical oxygen Demand- nhu cầu oxy sinh hoá) là lượng oxy cần thiết để vi sinh vật oxy hoá các chất hữu cơ theo phản ứng:

Vi khuẩn

Chất hữu cơ + O2 ố CO2 + H2O + tế bào mới + sản phẩm trung gian

Trong môi trường nước, khi quá trình oxy hoá sinh học xảy ra thì các vi sinh vật sử dụng oxy hoà tan, vì vậy xác định tổng lượng oxy hoà tan cần thiết cho quá trình phân huỷ sinh học là phép đo quan trọng đánh giá ảnh hưởng của một dòng thải đối với nguồn nước. BOD có ý nghĩa biểu thị lượng các chất thải hữu cơ trong nước có thể bị phân huỷ bằng các vi sinh vật.

COD (Chemical Oxygen Demand - nhu cầu oxy hóa học) là lượng oxy cần thiết để oxy hoá các hợp chất hoá học trong nước bao gồm cả vô cơ và hữu cơ. Như vậy, COD là lượng oxy cần để oxy hoá toàn bộ các chất hoá học trong nước, trong khi đó BOD là lượng oxy cần thiết để oxy hoá một phần các hợp chất hữu cơ dễ phân huỷ bởi vi sinh vật.

Toàn bộ lượng oxy sử dụng cho các phản ứng trên được lấy từ oxy hoà tan trong nước (DO). Do vậy nhu cầu oxy hoá học và oxy sinh học cao sẽ làm giảm nồng độ DO của nước, có hại cho sinh vật nước và hệ sinh thái nước nói chung. Nước thải hữu cơ, nước thải sinh hoạt và nước thải hoá chất là các tác nhân tạo ra các giá trị BOD và COD cao của môi trường nước.

ST
​

 

[singaling]

Phần kiến thức này mang tính chất chuyên ngành quá nhỉ. Nếu gần đây mình không nghiên cứu sinh thái học thì đúng là cũng chẳng hề biết đến mấy khái niệm này.

Cũng xin bổ sung luôn là BOD có hai loại chỉ số: BOD5 và BOD20, nhưng thường người ta chỉ dùng BOD5 là đủ đánh giá. (Số 5 hay 20 là chỉ số ngày để VSV phân giải chất hữu cơ trong nước).

BOD5, COD là những chỉ số quan trọng để đánh giá chất lượng nước thải của các nhà máy trước khi thải ra môi trường. Với mỗi mức BOD, COD khác nhau thì thủy vực mà nguồn nước thải đó được đổ ra là khác nhau.

Cụ thể (theo Tiêu chuẩn Việt Nam về nước thải công nghiệp): (đạt chuẩn là phải thấp hơn hoặc bằng các giá trị trong tiêu chuẩn)

- Nước thải có thể đổ vào các vực nước dùng làm nguồn cấp nước sinh hoạt (loại A):
BOD5: 20
COD: 50

- Nước thải có thể đổ vào các vực nước dùng cho các mục đích giao thông thủy, tưới tiêu, bơi lội, nuôi thủy sản, trồng trọt... (loại B):
BOD5: 50
COD: 100

- Nước thải chỉ được phép đổ vào các nơi được quy định (loại C):
BOD5: 100
COD: 400

Về vụ việc công ty Vedan xả nước thải ra sông Thị Vải, công ty này đã đăng ký chất lượng nước thải đạt loại B, tức là mức đủ tiêu chuẩn để xả ra sông. Nhưng nước thải thực tế của công ty này lại kém rất xa so với tiêu chuẩn B. Sau khi bị xử lý họ đã phải tháo dỡ toàn bộ hệ thống xử lý nước thải cũ và xây dựng hệ thống mới.