Chào mừng Bạn tham gia Diễn Đàn VNKienThuc.com - Định hướng Forum Kiến Thức
- HÃY TẠO CHỦ ĐỀ KIẾN THỨC HỮU ÍCH VÀ CÙNG NHAU THẢO LUẬN
Kết nối: VNK X - VNK groups | Nhà Tài Trợ: BhnongFood X - Bhnong groups - Đặt mua Bánh Bhnong

Trả lời chủ đề

Nội dung: <blockquote data-quote="Chị Lan" data-source="post: 48552" data-attributes="member: 28779"> 5.  SỰ PHÂN HOÁ KHÍ HẬU, THUỶ VĂNKIẾN THỨC CƠ BẢN  a. Khí hậu nước ta có sự phân hoá đa dạng  Sự phân hoá thể hiện trong việc phân miền khí hậu và phân thành các đai khí hậu theo độ cao. * Miền khí hậu - Có 3 chỉ tiêu để chia miền khí hậu : + Biên độ nhiệt năm (trên hoặc dưới 9 độ C). + Số giờ nắng/năm (trên hoặc dưới 2000 giờ). + Lượng bức xạ/năm (trên hoặc dưới 140 kcl/cm2). - Miền khí hậu phía bắc + Ranh giới : Phía bắc đèo Hải Vân. + Đặc điểm : Có một mùa đông lạnh (3 tháng có nhiệt độ trung bình dưới 20ºC), diễn biến thời tiết không ổn định, độ lạnh và thời gian lạnh giảm dần theo phía tây và nam, mùa mưa chậm dần về nam, có 3 tiểu vùng. - Miền khí hậu phía nam+ Ranh giới : Từ đèo Hải Vân vào nam. + Đặc điểm : Nóng quanh năm, có tính chất gió mùa cận Xích đạo, có hai mùa mưa khô đối lập, chia làm 3 tiểu vùng. * Theo độ cao - Dưới 700 m (1000 m đối với phía nam) là đai nhiệt đới. - Từ 700 m (miền nam 1000 m) là đai á nhiệt trên núi. - Từ 2400 m trở lên là vành đai ôn đới núi cao. b. Sự phân hoá thuỷ văn  - Chia làm 3 miền với những đặc điểm phù hợp với cấu trúc địa hình và chế độ khí hậu. - Miền thuỷ văn Bắc Bộ + Ranh giới : Từ Vinh ra bắc. + Đặc điểm : Sông dài, lưu vực lớn, hướng tây bắc - đông nam ; lũ mùa hạ, cạn mùa đông ; lớn nhất tháng 8, kiệt nhất tháng 3 ; lượng nước chủ yếu từ bên ngoài lãnh thổ. + Các sông chính : Hồng, Đà, Chảy, Lô, Gâm, Cầu, Thương, Lục Nam, Mã, Chu. - Miền thuỷ văn Đông Trường Sơn + Ranh giới : Từ Vinh đến Cam Ranh. + Đặc điểm : Phần lớn là sông ngắn, hướng tây - đông là chủ yếu, lượng nước chủ yếu từ trong lãnh thổ, lũ thu đông, lớn nhất tháng 10, 11 kiệt nhất tháng 4, 7, 8, tháng 6 có lũ tiểu mãn. + Các sông chính : Cả, Gianh, Hương, Thu Bồn, Trà Khúc, Đà Rằng. - Miền thuỷ văn Nam Bộ + Ranh giới : Từ Cam Ranh vào nam. + Đặc điểm : Lũ mùa hạ, cực đại vào tháng 9, 10 cực tiểu vào tháng 3, 4, chế độ nước thất thường. + Các sông chính :  Đồng Nai, Bé, La Ngà, Tiền, Hậu 6. SỰ PHÂN HOÁ THỔ NHƯỠNG, SINH VẬT   KIẾN THỨC CƠ BẢN   a. Thổ nhưỡng có sự phân hoá đa dạng. Có 19 nhóm đất với 59 loại đất, phân bố trên hai địa bàn chính. * Hệ đất đồng bằng - Quy mô : Chiếm 1/4 diện tích. - Phân loại : Đất phù sa (3,4 triệu ha), đất phèn (1,85 triệu ha), đất mặn (1 triệu ha), đất cát biển (0,53 triệu ha). Ngoài ra còn có đất glây, đất than bùn. - Biện pháp sử dụng : Bón phân, cày xới, cải tạo thường xuyên. * Hệ đất đồi núi - Quy mô : Chiếm 3/4 diện tích.     - Phân loại : + Đất phe-ra-lit ở đồi núi thấp (20 triệu ha) gồm : phe-ra-lit đỏ vàng (14,8 triệu ha), phe-ra-lit nâu đỏ (2,4 triệu ha), đất xám phù sa cổ (1,2 triệu ha). + Đất phe-ra-lit trên núi cao gồm phe-ra-lit có mùn và đất mùn alit núi cao (3,3 triệu ha). b. Sinh vật phân hoá đa dạngCó 2 nhóm hệ sinh thái phân theo độ cao địa hình.  * Nhóm hệ sinh thái thực vật nhiệt đới núi thấp - Ở độ cao dưới 700 m (miền Bắc) và 1000 m (miền Nam). - Chủ yếu là hệ sinh thái rừng nhiệt đới ẩm thường xanh. + Rừng có nhiều tầng, cây cao, xanh quanh năm. + Động vật rất phong phú : Beo, cầy, trăn, rắn, kì đà, khỉ vẹt, vượn, các loại chim. - Khi rừng nhiệt đới ẩm thường xanh bị phá hoặc nơi nào có mùa khô rõ rệt thì được thay thế bởi rừng nhiệt đới gió mùa với nhiều kiểu khác nhau. - Ngoài ra nhiều kiểu hệ sinh thái thực vật đặc biệt khác phát triển trên nhiều loại thổ nhưỡng đặc biệt : + Rừng lá rộng thường xanh ngập mặn. + Hệ sinh thái xa-van, cây bụi gai… * Nhóm hệ sinh thái thực vật á nhiệt đới và ôn đới trên núi - Từ 700 m - 1700 m có hệ sinh thái rừng á nhiệt đới lá rộng, trong rừng có các loại thú á nhiệt phương bắc. - Từ 1700 m trở lên có hệ sinh thái rừng á nhiệt mưa mù trên đất mùn alít với nhiều loại cây ôn đới. - Từ 2800 m trở lên là quần thể hệ thực vật núi cao. 7. SỰ PHÂN HOÁ CẢNH QUAN THIÊN NHIÊN    KIẾN THỨC CƠ BẢN   a. Các đới cảnh quan địa  líPhần đất liền có 2 đới cảnh quan tương ứng với 2 miền khí hậu. * Đới cảnh quan rừng nhiệt đới - Ranh giới : Từ vĩ tuyến 16ºB trở ra. - Đặc điểm : Có khí hậu nhiệt đới. Mỗi năm có từ 2 - 3 tháng có nhiệt độ dưới 20ºC. Biên độ nhiệt lớn. Các loại cây chịu lạnh có thể thích nghi. * Đới cảnh quan rừng gió mùa cận Xích đạo - Ranh giới : Từ vĩ tuyến 16ºB trở vào. - Đặc điểm : Có khí hậu gió mùa cận Xích đạo, nóng quanh năm, nhiệt độ trung bình năm trên 24ºC, biên độ nhiệt thấp, khí hậu điều hoà. Các cây ưa nóng phát triển thuận lợi. b. Ba miền địa lí tự nhiên * Miền Bắc và Đông Bắc Bắc Bộ - Ranh giới : Tả ngạn sông Hồng và rìa phía tây và tây nam đồng bằng Bắc Bộ. - Đặc điểm : Chịu tác động mạnh của gió mùa đông bắc nên có một mùa đông lạnh. Địa hình chủ yếu là đồi núi thấp hướng vòng cung. Hướng nghiêng chung là tây bắc - đông nam. Địa hình bờ biển đa dạng. Đai cao á nhiệt ở độ cao 600 m. Có nhiều loài cây á nhiệt đới. * Miền Tây Bắc và Bắc Trung Bộ - Ranh giới : Từ hữu ngạn sông Hồng đến tận dãy Bạch Mã. - Đặc điểm : Có mối quan hệ với vùng Vân Quý (Trung Quốc). Địa hình phức tạp, có đủ cả núi cao, núi trung bình, núi thấp, cao nguyên, sơn nguyên, thung lũng, lòng chảo trong đó núi cao chiếm ưu thế. Là miền duy nhất có đủ các hệ thống đai cao. Hướng chính tây bắc – đông nam, làm cho vùng ít chịu ảnh hưởng của gió mùa đông bắc. Tính chất nhiệt đới và sự có mặt của thực vật nhiệt đới tăng dần về phía nam. Hệ thống Trường Sơn với các dãy núi đâm ngang làm thu hẹp đồng bằng. Mùa mưa chuyển dần sang thu đông, chịu ảnh hưởng của phơn Tây Nam. * Miền Nam Trung Bộ và Nam Bộ - Ranh giới : Từ dãy Bạch Mã vào Nam. - Đặc điểm : Có cấu trúc địa hình phức tạp gồm các khối núi cao, các sơn nguyên, bán bình nguyên và đồng bằng châu thổ. Có khí hậu cận Xích đạo nóng quanh năm với hai mùa mưa khô đối lập. Các cây nhiệt đới phát triển mạnh. 9. VẤN ĐỀ SỬ DỤNG VÀ BẢO VỆ TỰ NHIÊN   KIẾN THỨC CƠ BẢN   a. Tình hình suy giảm tài nguyên thiên nhiên và ô nhiễm môi trường  Do chiến tranh, khai thác không hợp lí nên tài nguyên thiên nhiên của nước ta bị suy giảm, môi trường bị ô nhiễm nghiêm trọng.  ▪ Suy giảm tài nguyên rừng - Rừng là tài nguyên bị suy giảm nghiêm trọng nhất cả về số lượng lẫn chất lượng (Năm 1943, diện tích rừng là 14,3 triệu ha, tỉ lệ che phủ là 43,8% đến năm 1983 chỉ còn 7,2 triệu ha và tỉ lệ che phủ là 22%). - Mặc dù tổng diện tích rừng đang được phục hồi nhưng chất lượng rừng vẫn còn tiếp tục suy giảm. Phần lớn là rừng non mới phục hồi và rừng trồng chưa đến tuổi khai thác. Diện tích rừng đã tăng từ 7,2 triệu ha (1983) lên 12,1 triệu ha (2003) nhưng rừng có chất lượng tốt đã giảm từ 10 triệu ha (1943) xuống còn 700000 ha (1990) và 200000 ha (1999). ▪  Suy giảm tính đa dạng sinh học - Sự đa dạng sinh học của nước ta được thể hiện ở số lượng thành phần loài, các kiểu hệ sinh thái và nguồn gen quý hiếm. - Hiện nay đã có 63/800 loài chim, 85/250 loài thú, 40/350 loài bò sát lưỡng cư, 500/14 600 loài thực vật bị mất dần, trong đó có nhiều loại quý hiếm. ▪ Suy giảm tài nguyên đất - Do rừng bị tàn phá cho nên diện tích đất trống đồi trọc của nước rất lớn  (Năm 1983 lên đến 13,8 triệu ha). Hiện nay, tuy diện tích đất trống đồi trọc giảm mạnh nhưng diện tích đất bị suy thoái vẫn rất lớn (chiếm 9,34 triệu ha gồm 0,5 triệu ha đất trơ sỏi đá, 1,85 triệu ha đất phèn, 1,5 triệu ha đất mặn và cát biển, 1,8 triệu ha đất xám bạc màu, 0,5 triệu ha đất than bùn). - Xu hướng thu hẹp diện tích đất nông nghiệp ; giảm độ phì ; phèn, mặn hoá đất ven biển ; ngập úng đất đồng bằng đang tiếp tục diễn ra. ▪ Môi trường bị ô nhiễm - Ô nhiễm môi trường đang trở thành vấn đề nghiêm trọng ở các thành phố lớn, các khu công nghiệp, các khu đông dân và một số vùng cửa sông, cửa biển. - Ô nhiễm môi trường nước là vấn đề đáng lo ngại nhất. Hầu hết nước thải công nghiệp và đô thị đổ thẳng ra sông chưa qua xử lí. Thuốc trừ sâu, phân hoá học dư thừa cũng là nguồn gây ô nhiễm đất, nước. b. Biện pháp nhằm bảo vệ tài nguyên và môi trường  ▪ Chiến lược quốc gia về bảo vệ môi trường - Chiến lược quốc gia về BVMT của nước ta dựa trên những nguyên tắc chung của thế giới do IUCN đề xuất đó là đảm bảo sự bảo vệ đi đôi với phát triển bền vững. - Chiến lược quốc gia về bảo vệ môi trường có 5 nhiệm vụ cơ bản theo luật môi trường ngày 10 - 1 - 1991. + Duy trì các quá trình sinh thái chủ yếu và các hệ thống sống có ý nghĩa quyết định đến đời sống con người. + Đảm bảo sự giàu có của đất nước về vốn gen có liên quan đến lợi ích lâu dài. + Đảm bảo việc sử dụng hợp lí tài nguyên, điều khiển việc sử dụng trong giới hạn có thể phục hồi. + Đảm bảo chất lượng môi trường phù hợp yêu cầu đời sống. + Phấn đấu đạt trạng thái ổn định dân số cân bằng với khả năng tài nguyên. ▪ Các biện pháp cụ thể - Đối với tài nguyên rừng : + Quy hoạch các loại rừng phòng hộ, đặc dụng, sản xuất để có biện pháp khai thác, sử dụng, bảo vệ hợp lí. + Nghiêm cấm việc khai thác rừng bừa bãi.+ Đẩy mạnh việc giao đất giao rừng cho nông dân, phát triển kinh tế miền núi. + Thực hiện tốt dự án trồng 5 triệu ha rừng cho đến năm 2010. -  Đối với sự đa dạng sinh học : + Xây dựng hệ thống vườn quốc gia và khu bảo tồn thiên nhiên. + “Sách đỏ Việt Nam” quy định những loại động thực vật quý hiếm, nghiêm cấm khai thác. + Những quy định cụ thể đối với việc khai thác, sử dụng, bảo tồn. -  Đối với tài nguyên đất : + Áp dụng tổng thể các biện pháp thuỷ lợi, canh tác nông lâm như làm ruộng bậc thang, đào hồ vảy cá, trồng cây theo băng… + Quản lí chặt chẽ và mở rộng diện tích đất nông nghiệp. + Đẩy mạnh thâm canh, nâng cao hiệu quả sử dụng, cải tạo đất, chống ô nhiễm. 10. MỘT SỐ THIÊN TAI CHỦ YẾU VÀ BIỆN PHÁP PHÒNG TRÁNH   KIẾN THỨC CƠ BẢN   a. Một số thiên tai chủ yếu  * Bão - Mỗi năm nước ta có từ 8 - 10 cơn bão, trong đó từ 3 đến 4 cơn đổ bộ vào đất liền. - Mùa bão từ tháng 7 đến tháng 12, có năm còn sớm hơn. Bão tập trung nhiều nhất là tháng 9 sau đó là tháng 10 và 8 (3 tháng chiếm 70% số cơn bão cả năm). -  Vùng tập trung nhiều bão nhất là từ Thanh Hoá đến Quy Nhơn. Nam Bộ rất ít bão và chỉ xảy ra vào các tháng cuối năm. - Mùa bão ở Việt Nam chậm dần từ Bắc vào Nam. - Đi kèm với bão thường là mưa lớn, gió mạnh, lũ lớn, sóng to, nước biển dâng cao. * Ngập úng - Nguyên nhân chủ yếu là do mưa lớn. - Chịu ảnh hưởng nghiêm trọng nhất là Đồng bằng sông Hồng tiếp theo là Đồng bằng sông Cửu Long. - Đồng bằng sông Hồng ngập nhiều do đất thấp, mật độ dân cư quá cao và nhất là do hệ thống đê. - Đồng bằng sông Cửu Long ngập là do mưa lớn, đất thấp và triều cường. * Lũ quét - Xảy ra ở những lưu vực sông suối miền núi có địa hình chia cắt mạnh, độ dốc lớn, mất lớp phủ thực vật, mặt đất dễ bị bóc mòn khi xảy ra mưa lớn. - Miền Bắc lũ quét xảy ra từ tháng 6 đến tháng 10 ở vùng miền núi thuộc lưu vực các sông Đà (Sơn La, Lai Châu), Thao (Bắc Cạn, Thái Nguyên) Cầu, Thương (Lạng Sơn, Tuyên Quang, Quảng Ninh). - Miền Trung thường diễn ra từ tháng 10 đến tháng 12 kéo dài từ Hà Tĩnh cho đến Đông Nam Bộ. * Hạn hán - Xảy ra ở nhiều nơi nhất là những vùng ít mưa (cực Nam Trung Bộ) và những vùng có mùa khô kéo dài (Đông Nam Bộ, Tây Nguyên, Đồng bằng sông Cửu Long). - Ở các thung lũng khuất gió ở miền Bắc (Yên Châu, Sông Mã, Lục Ngạn), hạn hán chỉ xảy ra 2 - 3 tháng, ở các vùng có mùa khô diễn ra 4 - 5 tháng còn vùng cực Nam Trung Bộ kéo dài hơn nửa năm. * Động đất - Nước ta nằm gần vành đai động đất lớn của thế giới nên chịu ảnh hưởng của động đất, tuy nhiên động đất ở nước ta không mạnh. - Động đất diễn ra ở các đứt gãy như vùng Tây Bắc, Đông Bắc. Nam Bộ động đất rất yếu, Trung Bộ ít động đất, chỉ diễn ra yếu ở vùng Nghệ An và ven biển Nam Trung Bộ. b. Các biện pháp phòng tránh  * Bão - Công tác dự báo thời tiết giữ vai trò quan trọng hàng đầu. - Trang bị phương tiện thông tin cho ngư dân nhất là những người đánh bắt xa bờ.  - Thường xuyên XD, củng cố hệ thống đê biển. Sơ tán dân ra khỏi vùng nguy hiểm. - Chống bão gắn liền với chống lụt, úng, lũ quét, xói lỡ. * Ngập úng - Xây dựng các trạm bơm để tiêu nước, nạo vét khai thông dòng (ĐB sông Hồng). - Xây dựng các công trình ngăn mặn (Đồng bằng sông Cửu Long). * Lũ quét - Quy hoạch các điểm dân cư, quản lí sử dụng đất đai hợp lí. - Xây dựng các hệ thống báo động ở vùng có nguy cơ. - Xây dựng các công trình thuỷ lợi. - Trồng rừng phủ xanh đất trống đồi trọc, trên các sườn dốc. * Hạn hán: Xây dựng nhiều công trình thuỷ lợi. * Động đất - Công tác dự báo giữ vai trò hết sức quan trọng. - Việc xây dựng các công trình cần được tính toán phù hợp. Theo: Nguyễn Hoà, ĐH Đà Nẵng</blockquote>

Tên

Mã xác nhận