Chào mừng Bạn tham gia Diễn Đàn VNKienThuc.com - Định hướng Forum Kiến Thức
- HÃY TẠO CHỦ ĐỀ KIẾN THỨC HỮU ÍCH VÀ CÙNG NHAU THẢO LUẬN
Kết nối: VNK X - VNK groups | Nhà Tài Trợ: BhnongFood X - Bhnong groups - Đặt mua Bánh Bhnong

Trả lời chủ đề

Nội dung: <blockquote data-quote="Hide Nguyễn" data-source="post: 31247" data-attributes="member: 6">Nguyễn Xuân Khánh - Nhà văn không có  tuổi.Nguyễn Thẩm Văn                                  Sau vụ chấn thương kéo dài qua nhiều mùa giải,  Nguyễn Xuân Khánh xuất hiện trở lại trong màu áo đội tuyển quốc gia và  nhanh chóng lấy lại phong độ của mình. Đúng như những người hâm mộ anh  từng kì vọng, ra sân trận này, bằng những pha đi bóng cực kì ngoạn mục,  Nguyễn Xuân Khánh đã liên tiếp gây sóng gió cho khung thành của đối  phương và lập tức trở nên cực kì sáng giá với hai pha dứt điểm rất đẳng  cấp ngay trong hiệp một: “Hồ Quý Ly” và “Mẫu thượng ngàn” giành liên  tiếp hai giải: Cuộc thi tiểu thuyết Hội Nhà văn VN và Giải thưởng hàng  năm Hội Nhà văn Hà Nội.                                                                                                                                     <img src="https://hoinhavanvietnam.vn/UserFiles/Image/Anh%20Chan%20Dung/ng%20xuan%20khanh.jpg" alt="" class="fr-fic fr-dii fr-draggable " data-size="" style="" /> Có thể nhiều nhà văn sẽ phản ứng tôi khi dùng  cách so sánh có phần khập khiễng này. Sao lại đem cái chân so với cái  đầu, nói thế khác nào bì phấn với vôi? Vâng, đúng vậy! Song tôi vốn rất  mê bóng đá, thành ra thích kiểu nói này. Xin các đại gia bỏ quá cho.  Thực lòng tôi chỉ mong muốn các nhà văn ta luôn trẻ khỏe như tuyển thủ,  chứ lúc nào cũng cao đạo xênh xang diệu vợi thì không khéo sẽ cũ kĩ già  nua như nha may co khi gia lam (nhà máy cơ khí Gia Lâm hay  là nhà mày có khỉ già lắm) thì buồn quá!  Xem như bác Nguyễn Xuân Khánh ấy, U80 mà còn  rất trẻ. Trẻ cả ngoài đời và cả trong văn. Ngoài đời ông thế nào đã rất  nhiều người viết, cảm giác chung sau khi đọc các bài viết đó là sự sôi  nổi nhiệt thành, đôi lúc còn tếu táo thả phanh khiến bạn bè rất khoái.  Còn trong văn thì phải nói rằng ông vừa già vừa trẻ, già dặn trong trải  nghiệm cuộc đời còn tươi trẻ trong việc thể hiện nó ra trên từng trang  viết. Nhất là khi ông viết về sex, có thể nói là hấp dẫn hơn cả  xem sex thật. Đọc thấy sức vóc ông (dĩ nhiên là thông qua nhân vật)  hừng hực như một gã chăn bò lang thang giữa những cô gái Digan trong đám  dân du mục. Nhưng việc ông dụng công tả sex đâu chỉ đơn thuần  nhằm câu khách mà còn gửi gắm nhiều ý tưởng. Đúng như ông từng tâm sự  với bạn bè về yếu tố sex trong cuốn “Mẫu thượng ngàn” :”Đề cập đến  nhục cảm không có gì xấu, sự giao hòa đàn ông và đàn bà là đẹp nhất và  người nhất, không thể lảng tránh. Nó thể hiện sức sống Việt, phồn thực  Việt và làm nên sức mạnh Việt Nam cứu rỗi dân tộc và nhân bản”. “Mẫu thượng ngàn” quả là một cuốn sách hay.  Trong cuốn sách này, tác giả đã lý giải một cách thuyết phục nhất về một  vấn đề khó lý giải nhất xưa nay là “Bản sắc văn hóa Việt”. Bản sắc  không thể là thứ vay mượn được, vì thế bản sắc văn hóa Việt đâu phải  xuất phát từ đạo Giáo, đạo Nho, đạo Phật đã hàng ngàn năm chế ngự trên   xứ sở này mà khởi nguồn của nó là Đạo Mẫu, một thứ đạo dân gian, một  thứ đạo bất thành văn, phi vật thể nhưng, nói theo cách của nhà văn  Nguyên Ngọc, đã thấm sâu âm thầm có lẽ từ thưở mới hình thành của  dân tộc. Đạo Mẫu rất Việt, rất phương Nam, rất dồi dào, bất tận, bất tử,  như Đất, như Mẹ, như người Đàn bà.  Trong tiểu thuyết “Mẫu thượng ngàn”, vấn  đề này được phản ánh khá rõ nét qua những trang mô tả sinh động về  những quang cảnh của lễ hội ngày xưa tại một ngôi làng có tên Cổ Đình,  nơi ông chọn làm phông cảnh cho tác phẩm. Những đám rước xách về lễ  “phồn thực” tục “trải ổ” rất đời thường mà vô cùng hấp dẫn, rồi những  cảnh cung tiến, lễ bái, lên đồng khá là đồng bóng được thực thi một cách  nghiêm cẩn đến khôi hài trong mắt người hiện đại. Tuy nhiên, nếu chỉ  dừng ở đó thì đây chỉ là một tiểu thuyết phong tục với sự phát hiện khá  mới mẻ về “Bản sắc văn hóa Việt” là Đạo Mẫu. Điều đáng nể phục hơn ở  Nguyễn Xuân Khánh là bên cạnh cái khung cảnh thôn dã thanh bình ấy, ông  đã đặt thêm một cái đồn Tây, trong đó có một nhà truyền giáo người Pháp.  Đây chính là điểm mấu chốt để nâng tác phẩm lên một tầm khái quát cao.  Hãy theo dõi xem khi ông Tây xuất hiện tại ngôi làng, câu chuyện bắt đầu  phát triển theo hướng khác. Sự du nhập, tiếp biến giữa hai nền văn hóa  được thể hiện trong mối quan hệ đôi bên, cụ thể là mối tình mãnh liệt  giữa cô Mùi và ông Philip - tên của nhà truyền giáo nọ. Và thế là một  “đồng cô” xinh đẹp nhất làng trong phút chốc trở nên hiện đại không kém  người Âu một chút nào. Nhất là cảnh làm tình được diễn tả một cách khoái  lạc nhưng chứa đầy ẩn ý, như tác giả từng tâm sự :”Sự phồn thực  được đề cập đến để thể hiện cuộc đấu tranh văn hóa giữa người Việt và  người Pháp, thậm chí ngay cả trên giường ngủ...”. Từ đó giúp người  đọc ngầm hiểu một điều rằng: Từ rất lâu rồi, người Việt đã rất nhạy cảm,  thích ứng nhanh trước mọi biến thiên thời cuộc. Chính vì thế đã bao đời  nay, mọi sự xâm thực nhằm đồng hóa dân tộc và nền văn hóa bản địa của  các thế lực lớn tới đây dường như đều thất bại, có thì cũng chỉ làm tha  hóa nó trên bề mặt chứ không thể xóa nhòa tất cả.  Để lý giải điều này, tác giả đã cất công tìm  hiểu từ gốc tích, suy ngẫm từ cốt lõi, bản chất dân tộc Việt. Người Việt  tuy nhỏ bé nhưng vô cùng cứng cỏi, dân dã quê mùa nhưng rất đỗi tinh  khôn, thô sơ cảm tính nhưng lại nắm bắt mọi sự chuẩn xác hơn bất kì một  trí giả nào từ bất kì phương trời nào tìm đến hòng nô dịch họ, nhất là  nô dịch về văn hóa. Những điểm mạnh đó thường được che đậy bằng cái vẻ  ngoài ngờ nghệch và ngoan đạo, để  khi đứng trước đối thủ mạnh hơn mình  gấp nhiều lần, họ vẫn tỏ ra bình thản nhún nhường kiểu “khinh ngạo cốt  bất khinh ngạo thái”. Và song hành với nó là những thủ thuật tranh đấu  được rút ra từ những câu tục ngữ kiểu như “Lạt mềm buộc chặt” vốn dĩ là  kinh nghiệm làm ăn đồng thời là văn hóa ứng xử ít nhiều mang tính nhân  nghĩa của dân tộc Việt. Chính điều này đã giúp họ nhiều lúc biến nguy  thành an, chuyển bại thành thắng và cuối cùng là chinh phục được thiên  hạ bằng tình cảm, tạo nên sự đồng thuận trong sự tiếp biến văn hóa từ  hai phía.    Đây có thể xem là tư tưởng nghệ thuật của nhà  văn Nguyễn Xuân Khánh trong cuốn tiểu thuyết này. Một ý tưởng mang tính  phổ quát cao, vừa dân tộc vừa nhân loại, vừa hiện đại vừa cổ kính, lại  mạng đậm dấu ấn cá nhân tác giả.    Các nhà “Văn bản học”, khi nghiên cứu về tác  phẩm của nhà văn, để có cái nhìn thật khách quan, thường cố gắng tránh  sự liên hệ với nhân thân người viết. Hay nói cho đúng hơn là mối quan hệ  giữa tác giả và tác phẩm. Trong cuốn “Đối thoại với tương lai” mới xuất  bản của mình, ông Nguyễn Trần Bạt, người luôn chinh phục tôi bởi những  kiến giải cực kì sáng láng trong nhiều lĩnh vực đời sống văn hóa kinh tế  chính trị xã hội, khi nói về Văn học, cũng khẳng định rằng “tài  năng hay thiên tài là kết quả của trạng thái thần thánh mà con người bắt  gặp chứ không phải chính nó. Do vậy, đừng nhầm lẫn giữa tác giả và tác  phẩm, cũng đừng nhầm lẫn giữa tác giả và con người ấy. Nếu có thiên tài  thì mỗi con người chỉ là quán trọ của những trạng thái thiên tài mà  thôi...”.  Tôi rất đồng tình với ý kiến của ông Nguyễn  Trần Bạt. Nhưng không hiểu sao khi đọc Nguyễn Xuân Khánh, tôi bỗng có  cảm giác trường hợp này không phải thế. Dường như tác giả và tác phẩm ở  đây là một. “Mẫu thượng ngàn” thì rõ rồi, đọc tác phẩm này có thể nhận  thấy sự thâm hậu của “nhà văn hóa” Nguyễn Xuân Khánh, một mặt luôn có ý  thức gìn giữ nền văn hóa bản địa, mặt khác lại luôn muốn bứt ra khỏi nó  để vươn tới một tầm nhìn mới, xa rộng hơn. Nghĩa là tác phẩm của ông là  chính con người ông, là sự thông kim bác cổ của ông, cả tính cách đầy  lãng tử của ông cũng được thể hiện rõ trong tác phẩm. Chỉ có ông, chứ  không phải là ai khác,  mới có thể viết ra, bày ra được các “tích trò”  vừa gần gũi vừa lạ lùng như vậy. Khi đọc “Hồ Quý Ly” cũng thế, tôi luôn  bị ám ảnh bởi mối quan hệ gì đó rất khó lý giải giữa ngài tể tướng đầu  triều này với tiên sinh Nguyễn Xuân Khánh, đến mức tôi phải tự đặt ra  câu hỏi: Phải chăng thành công của tác phẩm này nếu không phải là kết  quả của trạng thái thần thánh mà con người bắt gặp thì sẽ là kết  quả của sự gặp gỡ thần thánh giữa nhà văn và nhân vật của mình? Phải  chăng những suy tư về thế sự của nhà văn ở thời hiện đại đã được gửi gắm  vào hành động của người xưa, bởi thế mới tạo nên cách nhìn khác hẳn các  sử gia kim cổ về nhân vật đó? Phải chăng Hồ Quý Ly là hiện thân của một  thông điệp về sự “cải cách táo bạo” của một người cầm bút hôm nay,  trong cái thời điểm ngày càng xuất hiện nhiều hơn sự du nhập và pha trộn  ào ạt giữa các dòng ý thức vồn dĩ trái ngược nhau từ khắp năm châu hội  tụ về xứ sở này, mà hệ quả của nó chăc chắn sẽ là sự nâng cao chất lượng  sống, mà trước hết là chất lượng Người của con người? Trước một tư  tưởng lớn lao như vậy, tôi luôn có cảm giác đằng sau nhân vật lịch sử Hồ  Quý Ly, dù có hiển hiện sừng sững qua từng trang viết của Nguyễn Xuân  Khánh, vẫn không che khuất được ông mà ngược lại càng làm nổi bật thêm  bóng hình tác giả? Đấy là tôi cảm nhận thế thôi. Có thể chỉ là  suy diễn chủ quan, không có gì đáng phải bàn. Tôi viết bài này chỉ cốt  để bạn đọc biết “nhà văn ta đang làm gì”, tiện thể nói nên đôi điều mình  nghĩ. Có vậy thôi.           Nhà văn Nguyễn Xuân Khánh sinh năm 1932 tại Cổ  Nhuế - Từ Liêm - Hà Nội, tuổi Nhâm Thân, tuổi Thân vất vả nhưng do được  mệnh Kiếm Phong Kim nên dẫu thế nào cũng nên nghiệp lớn. Ấy là sách Tử  Vi nói vậy. Tôi không biết gì về Tử Vi, cũng không biết gì về bác Khánh.  Chỉ nghe bạn bè nói ông vốn yêu văn chương từ nhỏ. Từ năm 12 tuổi đã  đọc rất nhiều. Lớn lên đi bộ đội, cầm súng rồi cầm bút. Bắt đầu viết từ  năm 1957. Tập truyện ngắn đầu tay ra đời bị “tai nạn nghề nghiệp”, hình  như vào năm Dần, thuộc Tứ Xung, hạn lớn, phải rời khỏi cơ quan nhà nước,  xoay ra làm nghề may cộng thêm việc nuôi lợn sinh nhai. Điều này không  chỉ mình ông, nhiều nhà văn thời đó, do nóng lòng muốn nâng cao “chất  lượng Người” một cách cả tin cũng từng gặp lắm điều bất trắc. Riêng  Nguyễn Xuân Khánh, có thể do đứng chữ Nhâm nên gặp may hơn. Được biết  lúc bấy giờ, do “thương vì hạnh, trọng vì tài”, các chị trong Ban biên  tập NXB Phụ Nữ đã bí mật giúp ông, bằng cách dành cho ông việc dịch sách  văn học nước ngoài, lấy bút danh gì đó để gia đình ông có thêm thu nhập  dù rất ít ỏi thôi vì chế độ nhuận bút của ta quá thấp. Và như thế, vô  tình họ đã âm thầm thắp lên ngọn lửa sáng tạo tưởng đâu sắp lụi tàn  trong tâm hồn đắng đót của ông, níu lại cho ông niềm tin trước cuộc đời,  khiến ông bền bỉ hơn mà vượt qua vận bĩ.  Ôi cái thiện tâm của con người ta sao mà quí  hóa! Nếu lúc bấy giờ không có cái cọc phủ đầy rêu ấy cho cái người văn  sắp chết đuối kia, chắc gì ngày nay văn đàn ta có một Nguyễn Xuân Khách  lừng lững sử thi như vậy?  Và điều đó khiến tôi, khi gặp ông lần đầu, đã  chẳng biết làm gì hơn ngoài việc ngả mũ chào nhà văn một cách vô cùng  kính cẩn. Cách đây ít ngày, Hội nhà văn tổ chức gặp mặt các nhà văn cao  tuổi tại trụ sở Hội. Nhà văn Văn Chinh làm nhiệm vụ chụp ảnh đưa tin,  thấy tôi cũng loanh quanh ở đó, anh đoán ngay là tôi muốn gặp bác Khánh,  bèn vẫy lại gần, dắt tôi đến giới thiệu với ông. Đã hình dung về một  Nguyễn Xuân Khánh từ khi đọc ông rồi, gặp ông tôi nhận ra ngay. Ông đúng  như tôi nghĩ. Sâu sắc nhưng hơi quậy. Gương mặt già nhăn nhưng nụ cười  rất trẻ. Cái răng cửa chìa ra trên cặp môi hơi trễ xuống như đang giễu  cợt ai, trông rất nhộn:  - Thế hả? Định viết về mình hả? Có gì đâu mà  viết. Hai cuốn kia coi như cũ rồi, cuốn mới thì chưa xuất bản.  - Nếu em không nhầm thì đó là cuốn “Đội gạo  lên chùa” với độ dày không kém cuốn “Hồ Quý Ly”? - Cũng khoảng ấy. Nhưng cậu đừng nói vội, còn  đang sửa chưa xong. Mình lại sắp đi du lịch cùng mấy người bạn, cũng lâu  lâu đấy. Hay cậu cứ đi viết anh em khác đi. Còn mình thì...  - Không được không được! Bọn em đâu được tùy  tiện thế. Nhất định dịp này anh phải dành cho em một buổi. Anh phải hiểu  rằng đây là lệnh...  - Lệnh á? Lệnh của ai?  - Của bạn bè đồng nghiệp, của công chúng, của  Hội ta. Anh phải chấp hành. Dứt khoát!  - Dứt khoát thế a?  Tôi đứng lập nghiêm. Bác Khánh lại nhe răng  cười, trông rất ngây ngô, như trẻ nhỏ. Và đây mới chính là cái cảm giác  thần thánh mà tôi bắt gặp ở ông. Một tâm hồn trẻ thơ trú ngụ trong một  ông già! Phải chăng vì thế, dù năm nay ông đã sấp sỉ  80, người ta vẫn bảo ông là “nhà văn không có tuổi”. Đúng như thế thật.  Đấy là hiểu theo nghĩa đen. Còn nghĩa bóng thì nhà văn nào chẳng thế,  khi tác phẩm đã có chỗ đứng trong lòng bạn đọc thì anh ta làm gì có  tuổi. Hà Nội Xuân Canh Dần</blockquote>

Tên

Mã xác nhận