Trong xã hội phong kiến thối nát xưa, những người dân nghèo mà đặc biệt là phụ nữ luôn bị chà đạp, đối xử bất công. Nhiều vở chèo cổ Việt Nam đã thể hiện rất rõ điều đó, tiêu biểu nhất là vở "Quan Âm Thị Kính" với trích đoạn "nỗi oan hại chồng". Đây là trích đoạn đặc sắc và kịch tính nói về nỗi oan của nhân vật Thị Kính, một người không những chịu khổ vì bị oan mà còn chịu nỗi nhục của một thân phận nghèo hèn, bị kẻ giàu sang, tàn ác khinh rẻ.
Thị Kính Vốn là con gái của nông dân nghèo, tính tình hiền dịu nết na, nàng kết duyên cùng với Thiện Sĩ, con gia đình giàu có, dòng dõi quý tộc.: Sùng ông Sùng bà. Cuộc se duyên này báo hiệu điềm bất trắc khi giữa hai gia đình có sự phân biệt lớn về thân phận, đẳng cấp. Biết vậy Thị Kính luôn tỏ ra cố gắng làm mọi việc, chu toàn trong mọi hành vi, ứng xử để giữ được cuộc hôn nhân đó. Cũng chính xuất phát từ lòng yêu thương vì chồng để "trước đẹp mặt chồng, sau đẹp mặt ta" nên nàng cầm dao xắn đi sợi râu mọc ngược trên cằm chồng mà bị oan mang tội giết chồng. Sùng ông, Sùng bà đổ triệt lỗi lên nàng mà chẳng hề nghe một lời biện bạch.
Mây lần Thị Kính kêu oan nhưng không có cơ hội để lí giải, rửa tội. Mở miệng ra là bị Sùng bà bảo câm đi, một mực buộc tội cho nàng mà chẳng biết rõ sự tình. Chẳng qua đây cũng là cái cớ để Sùng bà lôi ra trách tội mà đuổi đi. Mâu thuẫn sâu xa ở đây không phải là việc Thị Kính cầm dao định giết chồng như Sùng bà nghĩ mà thực chất là sự khác biệt giai cấp, khiến họ xem thường Thị Kính, không muốn Thị Kính ở trong nhà mình. Vì vậy họ mới không cho nàng rửa oan, biện giải. Thử nghĩ, Thị Kính là con nhà quan hay vua chúa, gia đình đầy quyền lực thì có bị Sùng ông Sùng bà đói xử ngang ngược thế kia? Chắc chắn khi đó họ sẽ tìm hiểu ngọn ngành sự việc, để cho nàng tự thanh minh thậm chí giúp nàng rửa oan đâu biết chừng? Đó là sự bất công của xã hội mà chính xác là giai cấp giàu sang đối với giai cấp nghèo hèn.
Thị Kính chịu nỗi oan uổng, nhưng với thân phận thấp hèn nên chỉ biết kêu oan một cách vô vọng, không ai thương tiếc trừ cha nàng. Họ vốn là những người thấp cổ bé họng "dầu kêu ra máu có người nào nghe", không những thế họ còn bị sỉ nhục bởi sự cao ngạo, đanh đá của Sùng bà. Bà cho rằng nhà mình vốn "giống phượng, giống công" còn Thị Kính là "mèo mả gà đồng lẳng lơ". Khi sống với cha mẹ Thị Kính là người con ngoan, nết na, đức độ mà giờ bị vu cho là "mèo mả gà đồng", bị coi thường, xưng "mày", "con kia" đúng là nỗi nhục vô kể. Bị bà chỉ vào mặt nàng mà bảo "Chém bố trăm năm xả xích mặt", "phi mặt gái trơ như mặt thớt". Với một người con gái thì còn đâu là danh dự, nhân phẩm khi bị người ta nói như vậy.
Sự bất công diễn ra mà không có một ai đứng ra giải quyết. Càng được nước, Sùng bà càng ra mặt, thái độ khinh bỉ Thị Kính càng hiện lên trắng trợn. Bà đuổi nàng đi như xua đuổi con vật:
Đồng nát thì về Cầu Nôm
Con gái nỏ mồm thì về với cha...
Không chỉ nóng nàng mà bà còn đem cả dòng họ của nàng ra chê cười, mỉa mai và khinh rẻ:
Trứng rồng lại nở ra rồng
Liu đi lại nở ra dòng liu điu
Này! Nhà bà đây cao môm lệnh tộc
Mày là con nhà cua ốc.
Sự khinh rẻ của bà đã có từ lâu nhưng chưa có cơ hội để nói ra. Sự cao ngạo, ỷ thế của bà càng tỏ ra bà là kẻ chua ngoa, chỉ biết có tiền bạc, danh lợi. Những người hiền lành, chất phác như cha con Thị Kính chỉ biết dựa vào trời, chịu bao tủi nhục, bất công mà không được giúp đỡ để giải oan. Xã hội phong kiến vốn đã cướp đi sự công bằng của họ.
Từ nỗi oan của Thị Kính mà người ta có thuật ngữ: "Oan Thị Kính". Đó chính là nỗi oan của những thân phận nghèo hèn, bị kẻ giàu có, tàn ác khinh rẻ. Cuộc đời của những con người đó rồi sẽ trôi nổi về đâu khi họ sống giữa một xã hội bất công và thối nát như vậy?
Theo Những bài văn hay 7*
Xem thêm:
Những cách sắp xếp đồ dùng học tập ngăn nắp
Bữa tiệc sắc màu của những chiếc kẹp bướm
Dạy cho trẻ đặt mục tiêu, lập kế hoạch và thực hiện bằng cách nào?