Chức năng, nhiệm vụ và phương pháp của chủ nghĩa xã hội khoa học như thế nào?
Chủ nghĩa xã hội khoa học là môn học có chức năng, nhiệm vụ và phương pháp riêng.
- Chức năng của chủ nghĩa xã hội khoa học là:
Chủ nghĩa xã hội khoa học là học thuyết hướng dẫn giai cấp công nhân thực hiện sứ mệnh lịch sử của minh trong ba thời kỳ: đấu tranh lật đổ ách thống trị của giai cấp tư sản, giành chính quyền; thiết lập chuyên chính vô sản, triển khai sự nghiệp cải tạo xã hội chủ nghĩa và xây dựng chu nghĩa xã hội; phát triển chủ nghĩa xã hội tiến lên chủ nghĩa cộng sản.
Thể hiện các chức năng cơ bản:
+ Chức năng nhận thức: Chủ nghĩa xã hội khoa học trâng bị những trị thức khoa học, hệ thống lý luận chính trị - xã hội của quá trình chuyển biến từ chủ nghĩa tư bản lên chủ nghĩa xã hội, chủ nghĩa cộng sản; trên cơ sở đó đinh hướng chính trị tư tưởng thưo lập trường, tư tưởng của giai cấp công nhân.
+ Chức năng thế giới quan, phương pháp luận: Trên cớ sở trang bị kiến thức, cung cấp phương pháp luận khoa học trong cuộc đấu tranh cách mạng của giai cấp công nhân và nhân dân lao động;
+ Chức năng giáo duc: Chủ nghĩa xã hội khoa học giáo dục lập trường, tư tưởng, hệ tư tưởng của giai cấp công nhân; giao dục, bồi dưỡng mục tiêu, lý tưởng cách mạng.
- Nhiệm vụ của chủ nghĩa xã hội khoa học là:
+ Luận chứng một cách khoa học tính tất yếu về mặt lịch sử sự sụp đổ của chủ nghĩa tư bản và sự thắng lợi của chủ nghĩa xã hội gắn với sứ mệnh lịch sử thế giới của giai cấp công nhân, địa vị, vai trò của quần chúng lao động do giai cấp công nhân lãnh đạo trong cuộc đấu tranh cách mạng xóa bỏ chủ nghĩa tư bản, xây dựng chủ nghĩa xã hội và chủ nghĩa cộng sản;
+ Luận giải một cách khoa học về phương hướng và các nguyên tắc chủ yếu của chiến lược và sách lược của giai cấp công nhân và đảng tiền phong của nó trong các giai đoạn đấu tranh vì chủ nghĩa cộng sản;
+ Luận giải con đường và các hình thức đấu tranh của giai cấp công nhân và của cách mạng xã hội chủ nghĩa;
+ Làm rõ những tiền đề và điều kiện cải tạo xã hội chủ nghĩa và xây dựng chủ nghĩa xã hội;
+ Làm rõ những quy luật, bước đi và các hình thức, phương pháp của việc tổ chức xã hội theo hướng xã hội chủ nghĩa; về các mối quan hệ giữa các phong trào giải phóng dân tộc, phong trào dân chủ, phong trào xã hội chủ nghĩa trong quá trình cách mạng thế giới;
+ Phê phán và ngăn chặn những trào lưu tư tưởng chống cộng và chống chủ nghĩa xã hội, bảo vệ sự trong sáng của chủ nghĩa Mac – Lênin, chủ nghĩa xã hội khoa học và những thành quả cách mạng.
Tóm lại, “ Thực hiện sự nghiệp giải phóng thế giới ấy, đó là sứ mệnh lịch sử của giai cấp vô sản hiện đại. Nghiên cứu những điều kiện lịch sử và do đó, nghiên cứu chính ngay bản chất của sự biến đổi ấy, và bằng cách ấy làm cho giai cấp hiện nay đang bị áp bức và có sứ mệnh hoàn thành sự nghiệp ấy hiểu rõ được những điều kiện và bản chất của sự nghiệp của chính họ - đó là nhiệm vụ của chủ nghĩa xã hội khoa học, sự thể hiện về mặt khoa học, sự thể hiện về mặt lý luận của phong trào vô sản” – C.Mác và PhĂngghen: Toàn tập, Nxb. CTQG, H, 2002, tr.20, tr.393.
-Phương pháp của chủ nghĩa xã hội khoa học là:
+ Dựa vào phương pháp luận chung của triết học mác xít là chủ nghĩa di vật biện chứng và chủ nghĩa di vật lịch sử để luận giải quá trình hình thành, phát triển của hình thái kinh tế - xã hội cộng sản chủ nghĩa, những quy luật chính trị - xã hội của công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội;
Đồng thời sử dụng tổng hợp nhiều phương pháp khác như:
+ Phương pháp kết hợp lịch sử - logic là phương pháp có tính chất điển hình;
+ Kế thừa một cách có đúng đắn những giá trị của quá khứ, tiếp thu có chọn lọc những giá trị thời đại là phương pháp quan trọng của chủ nghĩa xã hội khoa học;
+Kết hợp sử dụng các phương pháp cụ thể để nghiên cứu xã hội, đặc biệt là phát triển và tổng kết những vấn đề chính trị - thực tiễn, góp phần phát triển lý luận.
Các phương pháp được kết hợp chặt chẽ với nhau trong quá trình nghiên cứu của chủ nghĩa xã hội khoa học.
Theo Hỏi đáp CNXHKH*
Chủ nghĩa xã hội khoa học là môn học có chức năng, nhiệm vụ và phương pháp riêng.
- Chức năng của chủ nghĩa xã hội khoa học là:
Chủ nghĩa xã hội khoa học là học thuyết hướng dẫn giai cấp công nhân thực hiện sứ mệnh lịch sử của minh trong ba thời kỳ: đấu tranh lật đổ ách thống trị của giai cấp tư sản, giành chính quyền; thiết lập chuyên chính vô sản, triển khai sự nghiệp cải tạo xã hội chủ nghĩa và xây dựng chu nghĩa xã hội; phát triển chủ nghĩa xã hội tiến lên chủ nghĩa cộng sản.
Thể hiện các chức năng cơ bản:
+ Chức năng nhận thức: Chủ nghĩa xã hội khoa học trâng bị những trị thức khoa học, hệ thống lý luận chính trị - xã hội của quá trình chuyển biến từ chủ nghĩa tư bản lên chủ nghĩa xã hội, chủ nghĩa cộng sản; trên cơ sở đó đinh hướng chính trị tư tưởng thưo lập trường, tư tưởng của giai cấp công nhân.
+ Chức năng thế giới quan, phương pháp luận: Trên cớ sở trang bị kiến thức, cung cấp phương pháp luận khoa học trong cuộc đấu tranh cách mạng của giai cấp công nhân và nhân dân lao động;
+ Chức năng giáo duc: Chủ nghĩa xã hội khoa học giáo dục lập trường, tư tưởng, hệ tư tưởng của giai cấp công nhân; giao dục, bồi dưỡng mục tiêu, lý tưởng cách mạng.
- Nhiệm vụ của chủ nghĩa xã hội khoa học là:
+ Luận chứng một cách khoa học tính tất yếu về mặt lịch sử sự sụp đổ của chủ nghĩa tư bản và sự thắng lợi của chủ nghĩa xã hội gắn với sứ mệnh lịch sử thế giới của giai cấp công nhân, địa vị, vai trò của quần chúng lao động do giai cấp công nhân lãnh đạo trong cuộc đấu tranh cách mạng xóa bỏ chủ nghĩa tư bản, xây dựng chủ nghĩa xã hội và chủ nghĩa cộng sản;
+ Luận giải một cách khoa học về phương hướng và các nguyên tắc chủ yếu của chiến lược và sách lược của giai cấp công nhân và đảng tiền phong của nó trong các giai đoạn đấu tranh vì chủ nghĩa cộng sản;
+ Luận giải con đường và các hình thức đấu tranh của giai cấp công nhân và của cách mạng xã hội chủ nghĩa;
+ Làm rõ những tiền đề và điều kiện cải tạo xã hội chủ nghĩa và xây dựng chủ nghĩa xã hội;
+ Làm rõ những quy luật, bước đi và các hình thức, phương pháp của việc tổ chức xã hội theo hướng xã hội chủ nghĩa; về các mối quan hệ giữa các phong trào giải phóng dân tộc, phong trào dân chủ, phong trào xã hội chủ nghĩa trong quá trình cách mạng thế giới;
+ Phê phán và ngăn chặn những trào lưu tư tưởng chống cộng và chống chủ nghĩa xã hội, bảo vệ sự trong sáng của chủ nghĩa Mac – Lênin, chủ nghĩa xã hội khoa học và những thành quả cách mạng.
Tóm lại, “ Thực hiện sự nghiệp giải phóng thế giới ấy, đó là sứ mệnh lịch sử của giai cấp vô sản hiện đại. Nghiên cứu những điều kiện lịch sử và do đó, nghiên cứu chính ngay bản chất của sự biến đổi ấy, và bằng cách ấy làm cho giai cấp hiện nay đang bị áp bức và có sứ mệnh hoàn thành sự nghiệp ấy hiểu rõ được những điều kiện và bản chất của sự nghiệp của chính họ - đó là nhiệm vụ của chủ nghĩa xã hội khoa học, sự thể hiện về mặt khoa học, sự thể hiện về mặt lý luận của phong trào vô sản” – C.Mác và PhĂngghen: Toàn tập, Nxb. CTQG, H, 2002, tr.20, tr.393.
-Phương pháp của chủ nghĩa xã hội khoa học là:
+ Dựa vào phương pháp luận chung của triết học mác xít là chủ nghĩa di vật biện chứng và chủ nghĩa di vật lịch sử để luận giải quá trình hình thành, phát triển của hình thái kinh tế - xã hội cộng sản chủ nghĩa, những quy luật chính trị - xã hội của công cuộc xây dựng chủ nghĩa xã hội;
Đồng thời sử dụng tổng hợp nhiều phương pháp khác như:
+ Phương pháp kết hợp lịch sử - logic là phương pháp có tính chất điển hình;
+ Kế thừa một cách có đúng đắn những giá trị của quá khứ, tiếp thu có chọn lọc những giá trị thời đại là phương pháp quan trọng của chủ nghĩa xã hội khoa học;
+Kết hợp sử dụng các phương pháp cụ thể để nghiên cứu xã hội, đặc biệt là phát triển và tổng kết những vấn đề chính trị - thực tiễn, góp phần phát triển lý luận.
Các phương pháp được kết hợp chặt chẽ với nhau trong quá trình nghiên cứu của chủ nghĩa xã hội khoa học.
Theo Hỏi đáp CNXHKH*
