"Chính trị là nghệ thuật", còn nói một cách thô lỗ thì là "thủ đoạn" để tranh giành quyền lực, nắm giữ quyền lực và sử dụng quyền lực. Từ xa xưa đến nay bản chất của chính trị cơ bản vẫn là như vậy.
Mục đích cao nhất của chính trị là giành quyền lực, giành chính quyền hay giành lấy ngai vàng. Giai đoạn tiếp theo là củng cố giữ vững quyền lực và quan trọng nhất là sử dụng quyền lực để phục vụ cho lợi ích của cá nhân mình, của giai cấp mình...
Nguyên nhân sâu xa dẫn tới hoạt động chính trị bắt đầu từ khi hình thành nhà nước, hình thành giai cấp. Giai cấp này lật đổ giai cấp kia để giành lấy chính quyền về tay mình.
Thế giới trong sự hoạt động của con người dù có đa dạng đến mấy cũng có thể phân chia làm 4 lĩnh vực cơ bản nhất:
-Vật chất tự nhiên: Đó là quá trình sản xuất của cải vật chất hay chính là lực lượng sản xuất.
-Tinh thần tự nhiên : Quá trình lao động sáng tạo nghệ thuật như hội họa, điêu khắc, âm nhạc...
- Vật chất xã hội : Mối quan hệ giữa các giai cấp, tổ chức, đảng phái, cá nhân,đoàn thể...
-Tinh thần xã hội : Quan hệ tình cảm,đạo đức, pháp luật...
4 yếu tố trên liên hệ biện chứng với nhau theo nguyên lí Vật chất và ý thức, tự nhiên và xã hội, trong đó vật chất quyết định ý thức, tự nhiên quyết định xã hội.
Mỗi giai cấp đều quy tụ đủ 4 yếu tố trên mang đặc trưng riêng của giai cấp mình. Giai cấp nào cũng có một phương thức sản xuất, một dòng văn hóa nghệ thuật, một hệ tư tưởng tương ứng . Ở cấp vi mô thì mỗi cá nhân cũng có một công việc,nghề nghiệp, có khả năng văn hóa nghệ thuật, có lối sống tính cách,đạo đức riêng của mình.
Đó là những tiền đề chủ quan thuộc về giai cấp và cá nhân. Những tiền đề này có sự tác động tới hoạt động chính trị. Nhưng cái khách quan quyết định tới vận mệnh chính trị lại là những yếu tố bên ngoài, cụ thể là số đông quần chúng.
Cái chủ quan phải tỏ ra phù hợp và thống nhất với cái khách quan thì mới được lựa chọn. Vì thế giai cấp nào, cá nhân nào muốn giành được quyền lực phải có lợi ích vật chất, lợi ích tinh thần phù hợp với quần chúng mới được quần chúng ủng hộ. Cụ thể là giai cấp nào đem đến một phương thức sản xuất tiến bộ, phù hợp với thời cuộc, có một nền văn hóa,tư tưởng giải phóng cho nhân dân tất yếu sẽ được quần chúng đẩy lên nắm quyền.
Trước kia giai cấp tư sản mang đến phương thức sản xuất tư bản chủ nghĩa, lối sống tự do và sáng tạo đã tỏ ra ưu việt hơn chế độ phong kiến nên dễ dàng được quần chúng ủng hộ, còn chế độ phong kiến tỏ ra lỗi thời kìm hãm xã hội nên bị đảo chính. Quy luật tất yếu là giai cấp nào, triều đình nào có lợi ích riêng phù hợp với quần chúng thì sẽ được nhân dân bảo vệ còn giai cấp nào,ông vua nào có lợi ích riêng đi ngược và mâu thuẫn với lợi ích chung của nhân dân của dân tộc thì sẽ bị lật đổ.
Đó là những điều kiện cơ bản đầu tiên để giành giữ quyền lực.
Bắt tay vào thực hiện đấu tranh chính trị, đấu tranh giành , giữ và sử dụng chính quyền thì còn muôn hình muôn vẻ hơn nữa. Lúc này, không hẳn là cứ giai cấp tiến bộ là sẽ chắc chắn nắm giữ quyền lực. Hình thức chơi đẹp trong chính trị là phải cố gắng phục vụ quần chúng thật tốt để tạo thế trận lòng dân, đó là yếu tố tiên quyết. Nhưng đối phương vẫn có thể phá vỡ bằng cách nói xấu nhằm hạ uy tín, và chia rẽ. Nên cần phải có thêm yếu tố thủ thuật.
Đấu tranh chính trị giống như chơi cờ, vừa đòi hỏi phải có tư duy thông minh, chiến lược, chiến thuật nhưng cũng lại phải có một chút mưu mẹo ,tiểu xảo,lừa lọc và biết sử dụng bạo lực.
Khi những mâu thuẫn không giải quyết được bằng biện pháp đối thoại, tuyên truyền thuyết phục thì sẽ phải chuyển hóa thành biện pháp bạo lực. Trong cuộc sống thường ngày chúng ta cũng có thể thấy điều này và trong chủ nghiã Mac cũng có đề cập tới bạo lực Cách Mạng, quân đội công an hình thành là để phục vụ cho công việc này.
Mục đích cao nhất của chính trị là giành quyền lực, giành chính quyền hay giành lấy ngai vàng. Giai đoạn tiếp theo là củng cố giữ vững quyền lực và quan trọng nhất là sử dụng quyền lực để phục vụ cho lợi ích của cá nhân mình, của giai cấp mình...
Nguyên nhân sâu xa dẫn tới hoạt động chính trị bắt đầu từ khi hình thành nhà nước, hình thành giai cấp. Giai cấp này lật đổ giai cấp kia để giành lấy chính quyền về tay mình.
Thế giới trong sự hoạt động của con người dù có đa dạng đến mấy cũng có thể phân chia làm 4 lĩnh vực cơ bản nhất:
-Vật chất tự nhiên: Đó là quá trình sản xuất của cải vật chất hay chính là lực lượng sản xuất.
-Tinh thần tự nhiên : Quá trình lao động sáng tạo nghệ thuật như hội họa, điêu khắc, âm nhạc...
- Vật chất xã hội : Mối quan hệ giữa các giai cấp, tổ chức, đảng phái, cá nhân,đoàn thể...
-Tinh thần xã hội : Quan hệ tình cảm,đạo đức, pháp luật...
4 yếu tố trên liên hệ biện chứng với nhau theo nguyên lí Vật chất và ý thức, tự nhiên và xã hội, trong đó vật chất quyết định ý thức, tự nhiên quyết định xã hội.
Mỗi giai cấp đều quy tụ đủ 4 yếu tố trên mang đặc trưng riêng của giai cấp mình. Giai cấp nào cũng có một phương thức sản xuất, một dòng văn hóa nghệ thuật, một hệ tư tưởng tương ứng . Ở cấp vi mô thì mỗi cá nhân cũng có một công việc,nghề nghiệp, có khả năng văn hóa nghệ thuật, có lối sống tính cách,đạo đức riêng của mình.
Đó là những tiền đề chủ quan thuộc về giai cấp và cá nhân. Những tiền đề này có sự tác động tới hoạt động chính trị. Nhưng cái khách quan quyết định tới vận mệnh chính trị lại là những yếu tố bên ngoài, cụ thể là số đông quần chúng.
Cái chủ quan phải tỏ ra phù hợp và thống nhất với cái khách quan thì mới được lựa chọn. Vì thế giai cấp nào, cá nhân nào muốn giành được quyền lực phải có lợi ích vật chất, lợi ích tinh thần phù hợp với quần chúng mới được quần chúng ủng hộ. Cụ thể là giai cấp nào đem đến một phương thức sản xuất tiến bộ, phù hợp với thời cuộc, có một nền văn hóa,tư tưởng giải phóng cho nhân dân tất yếu sẽ được quần chúng đẩy lên nắm quyền.
Trước kia giai cấp tư sản mang đến phương thức sản xuất tư bản chủ nghĩa, lối sống tự do và sáng tạo đã tỏ ra ưu việt hơn chế độ phong kiến nên dễ dàng được quần chúng ủng hộ, còn chế độ phong kiến tỏ ra lỗi thời kìm hãm xã hội nên bị đảo chính. Quy luật tất yếu là giai cấp nào, triều đình nào có lợi ích riêng phù hợp với quần chúng thì sẽ được nhân dân bảo vệ còn giai cấp nào,ông vua nào có lợi ích riêng đi ngược và mâu thuẫn với lợi ích chung của nhân dân của dân tộc thì sẽ bị lật đổ.
Đó là những điều kiện cơ bản đầu tiên để giành giữ quyền lực.
Bắt tay vào thực hiện đấu tranh chính trị, đấu tranh giành , giữ và sử dụng chính quyền thì còn muôn hình muôn vẻ hơn nữa. Lúc này, không hẳn là cứ giai cấp tiến bộ là sẽ chắc chắn nắm giữ quyền lực. Hình thức chơi đẹp trong chính trị là phải cố gắng phục vụ quần chúng thật tốt để tạo thế trận lòng dân, đó là yếu tố tiên quyết. Nhưng đối phương vẫn có thể phá vỡ bằng cách nói xấu nhằm hạ uy tín, và chia rẽ. Nên cần phải có thêm yếu tố thủ thuật.
Đấu tranh chính trị giống như chơi cờ, vừa đòi hỏi phải có tư duy thông minh, chiến lược, chiến thuật nhưng cũng lại phải có một chút mưu mẹo ,tiểu xảo,lừa lọc và biết sử dụng bạo lực.
Khi những mâu thuẫn không giải quyết được bằng biện pháp đối thoại, tuyên truyền thuyết phục thì sẽ phải chuyển hóa thành biện pháp bạo lực. Trong cuộc sống thường ngày chúng ta cũng có thể thấy điều này và trong chủ nghiã Mac cũng có đề cập tới bạo lực Cách Mạng, quân đội công an hình thành là để phục vụ cho công việc này.
