Chế độ độc tài là gì?

[peiu_2tay_2cu]

Chế độ độc tài là gì?

 

[Thandieu2]

Chế độ độc tài

Chế độ độc tài là gì?

Chế độ độc tài (dictatorship) là một thể chế nhà nước chuyên quyền mà ở đó nhà nước được cai trị bởi một cá nhân, một đảng duy nhất, hay một nhóm người: kẻ độc tài. Khái niệm này có thể có hai nghĩa là:

Độc tài kiểu La Mã là một công chức chính trị thời Cộng hòa La Mã. Các kẻ độc tài được giao cho quyền tối thượng trong lúc khẩn cấp. Quyền hành của họ nguyên thủy không tùy tiện hay kỳ quặc mà phải tuân thủ pháp luật. Không có những chính thể độc tài như vậy trong khoảng đầu thế kỷ thứ hai (TCN), nhưng sau này những kẻ độc tài như Sulla và Hoàng đế La Mã thực thi quyền lực có tính cá nhân và độc đoán hơn.


Trong nghĩa hiện dùng, chế độ độc tài đề cập đến hình thức cai trị độc đoán do các kẻ hay một đảng cầm quyền không bị pháp luật, hiến pháp hay các nhân tố chính trị và xã hội trong quốc gia đó ràng buộc.

Đối với những học giả, như Joseph C.W. Chan ở Đại học Hồng Kông, chế độ độc tài là một thể chế nhà nước có quyền lực cầm quyền không được nhân dân ủng hộ. Trong khi đó chủ nghĩa toàn trị (totalitarianism) là thể chế ở đó nhà nước quy định mọi mặt hành vi cá nhân và tập thể của nhân dân. Hay nói cách khác, chế độ độc tài liên quan đến nguồn gốc quyền cai trị (nơi quyền đó phát sinh) và chủ nghĩa toàn trị liên quan đến phạm vi của quyền cai trị (cái nhà nước quy định).

Theo giải thích ở trên, chế độ độc tài tương phản với thể chế dân chủ (ở đó quyền lực nhà nước từ nhân dân mà ra), và chủ nghĩa toàn trị tương phản với chủ nghĩa tự do (nơi nhà nước nhấn mạnh quyền và tự do cá nhân). Mặc dầu các khái niệm của thuật ngữ đó có khác nhau nhưng chúng đều có liên quan với nhau trên thực thế rằng hầu hết các quốc gia độc tài đều để lộ ra các đặc điểm đặc trưng của chủ nghĩa toàn trị. Chính vì vậy chúng ta thường hay nghe hai khái niệm đó được gộp thành một là độc tài toàn trị. Một khi quyền lực nhà nước không từ nhân dân mà ra thì quyền lực đó không bị giới hạn và có khuynh hướng bành trướng phạm vi của nó để kiểm soát mọi mặt đời sống nhân dân.

Ở thế kỷ 20 và đầu thế kỷ 21, độc tài di truyền hay độc tài gia đình trị vẫn tương đối phổ biến.

Theo: wikipedia

 

[vatuday]

Vậy cho em xin hỏi : chế độ Xã hội chủ nghĩa có phải là một chế độ độc tài không ?...^^!

 

[Trang Dimple]

Không chế độ xã hội chủ nghĩa không phải là một chế độ độc tài.

 

[FOREVER812]

Xã hội xã hội chủ nghĩa Việt Nam do Đảng Cộng sản Việt Nam chủ trương áp dụng tại Việt Nam là mô hình có tám đặc trưng sau đây:

1. Dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh;
2. Do nhân dân làm chủ;
3. Có nền kinh tế phát triển cao, dựa trên lực lượng sản xuất hiện đại và quan hệ sản xuất phù hợp với trình độ phát triển của lực lượng sản xuất;
4. Có nền văn hoá tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc;
5. Con người được giải phóng khỏi áp bức, bất công, có cuộc sống ấm no, tự do, hạnh phúc, phát triển toàn diện;
6. Các dân tộc trong cộng đồng Việt Nam bình đẳng, đoàn kết, tương trợ và giúp đỡ nhau cùng tiến bộ;
7. Có Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản;
8. Có quan hệ hữu nghị và hợp tác với nhân dân các nước trên thế giới.
   

Mô hình này được công bố tại Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ X (năm 2006) của Đảng Cộng sản Việt Nam [SUP][1][/SUP].Mô hình chủ nghĩa xã hội mà Đảng Cộng sản Việt Nam lần đầu tiên chủ trương một cách rõ ràng là mô hình được nêu trong Cương lĩnh của Đảng tuyên bố trong Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ VII (năm 1991). So với mô hình 1991, cương lĩnh 2011 có thêm đặc trưng Dân giàu, nước mạnh, công bằng, dân chủ, văn minh; có thêm đặc trưng Có Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản.Ngoài ra, mô hình 2011 không còn nhấn mạnh người làm chủ xã hội là riêng nhân dân lao động nữa, thay vào đó khẳng định toàn thể nhân dân làm chủ xã hội; không còn nhấn mạnh chế độ công hữu về tư liệu sản xuất nữa, thay vào đó là "lực lượng sản xuất hiện đại và quan hệ sản xuất tiến bộ phù hợp".Đặc trưng về dân tộc, Cương lĩnh 1991 xác định: “Các dân tộc trong nước bình đẳng, đoàn kết và giúp đỡ nhau cùng tiến bộ”. Cương lĩnh 2011 xác định thêm: “Các dân tộc trong cộng đồng Việt Nam bình đẳng, đoàn kết, tôn trọng và giúp nhau cùng phát triển”.

Đặc trưng về hợp tác quốc tế, Cương lĩnh bổ sung, phát triển năm 2011 xác định: “Có quan hệ hữu nghị và hợp tác với các nước trên thế giới”.

Theo vi.wikipedia.org

Vì vậy nên XHCN đặc biệt là XHCN Việt Nam không phải là chế độ độc tài

 

[Trang Dimple]

Chủ nghĩa xã hội bao gồm các tư tưởng chính trị ủng hộ một hệ thống kinh tế-xã hội mà trong đó các sở hữu và các tài sản là thuộc quyền điều khiển của toàn thể cộng đồng nhằm mục đích tiến đến sự công bằng trong xã hội và trong kinh tế cũng như tiến đến một sự hợp tác tốt hơn.

Quyền điều khiển có thể là trực tiếp qua một tập thể như hình thức công đoàn hay gián tiếp qua hình thức nhà nước. Nhìn theo khía cạnh kinh tế thì chủ nghĩa xã hội có đặc tính là sự sở hữu của các phương tiện sản xuất đã được "cộng đồng hóa".

Phong trào xã hội hiện nay bắt đầu từ phong trào của giai cấp lao động trong cuối thế kỷ 19. Trong thời gian đó, cụm từ "chủ nghĩa xã hội" thường được dùng để nói về những phê phán của các nhà phê bình xã hội châu Âu khi họ phê bình về chủ nghĩa tư bản và về khái niệm sở hữu riêng. Đối với Karl Marx, người đã đóng góp một phần lớn trong việc xây dựng phong trào xã hội hiện đại, thì chủ nghĩa xã hội sẽ là một hệ thống kinh tế-xã hội sau khi một cuộc cách mạng đã nổ ra để chuyển quyền điều khiển các phương tiện sản xuất từ tay của một số ít sang tay của một tập thể. Sau đó, xã hội đó sẽ tiến sang chủ nghĩa cộng sản.

Quan niệm về chủ nghĩa xã hội theo quan điểm Marx: (góc độ lý luận):

- Là tổng hợp các tư tưởng phản ảnh các cuộc đấu tranh chống áp bức bóc lột giữa giai cấp bị áp bức, bóc lột và giai cấp bóc lột đang là giai cấp thống trị.

- Là tổng hợp các tư tưởng phản ảnh những ước mơ, nguyện vọng, mong muốn, nhu cầu của con người mà trước hết là những người lao động nghèo khổ về một xã hội tương lai tốt đẹp không có áp bức bóc lột.

- Là tổng hợp những (phương pháp, cách thức, con đường) giải pháp khả thi để đi đến xã hội mong muốn đó.

 

[vatuday]

Ah. Vậy hóa ra là mấy nước tư bản ở Âu-Mĩ không hiểu rõ về CNXH, không hiểu rõ về đặc điểm của CNXH nên mấy nước đó suốt ngày cứ nói CNXH là độc tài?...^^! phải không ta? ( Vậy là phải đi gội đầu mấy ông giáo sư sử học bến đó rồi )...

 

[Tớ nhớ cậu]

Khi các sử gia tư sản cho rằng chế độ xã hội chủ nghĩa là chế độ độc tài, họ phải dựa trên một cơ sở nào đó về các đặc điểm của chủ nghĩa xã hội. Chưa nhận định xem cơ sở đó đúng hay sai nhưng mình muốn hỏi theo bạn đó là những cơ sở nào để họ nhận định như vậy?

 

[vatuday]

Ô!! mình không biết nên mình mới hỏi mà!!!...^^. Mình hỏi là chế độ xã hội chủ nghĩa có phải là độc tài hay không?? các bạn trên kia trả lời là không!
==> như vậy mấy nhà sử học tư bản suốt ngày nói xấu chủ nghĩa xã hội à! giờ mình vẫn chưa biết..mong bạn chỉ giáo.. hì hì

 

[Trang Dimple]

Ô!! mình không biết nên mình mới hỏi mà!!!...^^. Mình hỏi là chế độ xã hội chủ nghĩa có phải là độc tài hay không?? các bạn trên kia trả lời là không!
==> như vậy mấy nhà sử học tư bản suốt ngày nói xấu chủ nghĩa xã hội à! giờ mình vẫn chưa biết..mong bạn chỉ giáo.. hì hì

bạn ơi Chủ nghĩa tư bản và chủ nghĩa xã hội đối lập mâu thuẫn với nhau việc nói xấu nhau là chuyện bình thường quan trọng là tầm nhìn của bạn như thế nào cho đúng cho khách quan thôi.

 

[Tớ nhớ cậu]

Theo mình thấy, việc mâu thuẫn, đối lập giữa hai chế độ tất yếu sẽ dẫn tới nảy sinh những quan điểm khác nhau về cũng một vấn đề nào đó. Chủ nghĩa xã hội cũng không ngững công kích và nói xấu chủ nghĩa xã hội, cái mà chúng ta hay gọi đó là "vạch trần bản chất" nhưng trên thực tế những gì chúng ta thấy ở xã hội tư bản ngày nay là sự phát triển ở trình độ cao với nhiều thành tựu đáng khâm phục. Rõ ràng nó chứng tỏ sự thay đổi linh hoạt của chủ nghĩa tư bản để có thể tồn tại trước hoàn cảnh mới, song điều đó không chứng tỏ chủ nghĩa tư bản là tốt, là mô hình xã hội mà loài người hướng tới.

Cũng giống như vậy, việc chủ nghĩa tư bản nói xấu chủ nghĩa xã hội không phải là không có sở. Sự tồn tại của một chính đảng duy nhất ở Việt Nam, nắm giữ vai trò lãnh đạo tuyệt đối đã bị các nhà tư sản coi đó là sự vi phạm tính dân chủ, vì theo họ tính dân chủ phải là sự tham gia của nhiều chính đảng hoạt động công khai. Mặt khác, những hạn chế mà thời kỳ quá độ chủ nghĩa xã hội mà nước ta đang trải qua. Một trong rất nhiều những tồn tại đó là sự cửa quyền, chuyên chế, cơ chế xin - cho...được các nhà tư sản gọi đó là sự "độc tài".

Sự tồn tại của một chính đảng duy nhất ở Việt Nam nắm giữ vai trò lãnh đạo tuyệt đối không phải là sự độc tài mà nhằm phục vụ cho đại đa số quyền lợi của quần chúng nhân dân. Lenin đã chỉ ra rằng, nhà nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội phải là nhà nước chuyên chính vô sản. Chuyên chính nhằm chống lại kẻ thù đối lập với quyền lợi của quần chúng nhân dân, nhằm đảm bảo ở mức độ cao nhất quyền làm chủ của quần chúng nhân dân. Đó mới gọi là dân chủ. Nó không giống với chủ nghĩa tư bản, tuy tung hô sự tồn tại của nhiều chính đảng, coi đó là phương thức dân chủ nhưng thực chất các chính đảng đó lại phục vụ quyền lợi của giai cấp thiểu số, giai cấp tư sản.

Còn những hạn chế của chủ nghĩa xã hội thời kỳ quá độ, chúng ta phải thẳng thắn thừa nhận nhưng thừa nhận để sửa sai chứ không phải là để xa rời bản chất và mục tiêu của chủ nghĩa xã hội, cố gắng phấn đấu vì mục tiêu xây dựng một xã hội do nhân dân làm chủ.

Như vậy có thể khẳng định rằng: bản chất của chế độ chủ nghĩa xã hội không phải là "chế độ độc tài" mà ngược lại đó là chế độ phải huy cao nhất và rộng rãi nhất quyền làm chủ của quần chúng nhân dân. Nếu chúng ta nẵm vững lập trường của chủ nghĩa Mac - lenin cũng như nẵm vững được bản chất của chủ nghĩa xã hội thì sẽ có thể đánh giá được nhận định trên của các sử gia tư sản.

Mở rộng, đối với chủ nghĩa tư bản được tung hô là một xã hội dân chủ nhưng sự dân chủ đó phục vụ cho ai?, mục đích của sự dân chủ đó là gì khiến cho chúng ta suy ngẫm: liệu đâu mới là một xã hội được gọi là thiểu dân chủ, một chế độ độc tài?

 

[ThuyenNhanXaXu]

Độc tài là hiện tượng thâu tóm quyền lực vào tay một người hoặc một nhóm người. Cái gọi là quyền lực này bao gồm hai yếu tố chính: quyền và lực. Trong các thứ quyền, quan trọng và bao quát nhất là quyền quyết định: dưới một chế độ độc tài, nhà lãnh đạo có toàn quyền trong mọi quyết định, từ lớn đến nhỏ, từ chính trị đến kinh tế, văn hóa và xã hội; bất chấp những suy nghĩ, ước vọng và quyền lợi chính đáng của mọi người. Về lực, nhà độc tài không những nắm trong tay toàn bộ các cơ quan được trang bị đầy đủ súng ống như quân đội, công an, cảnh sát, mật vụ, v.v... mà còn kiểm soát tuyệt đối các cơ quan có khả năng tác động đến đời sống tinh thần của mọi người như truyền thông và giáo dục. Hai thứ quyền và lực này đi đôi và hỗ trợ cho nhau: với quyền, người ta có lực; và dùng lực, người ta kiểm soát quyền.

Các nhà chính trị học thường chia thành hai loại độc tài chính: độc tài dựa trên cá nhân và độc tài dựa trên hệ thống.

Độc tài như Adolf Hitler hoặc Moammar Gadhafi là độc tài trên cá nhân: Chỉ có một mình họ có quyền lực. Toàn bộ hệ thống chính quyền họ dựng lên là để phục vụ cho họ. Quyền lực của họ gần như tuyệt đối. Không có ai được chia sẻ cả. Ví dụ, thời phát xít, trên danh nghĩa Hermann Goering là phó của Hitler. Goering có quyền sinh sát trên cả hàng chục triệu người. Gặp Goering, ai cũng lấm lét sợ hãi. Thế nhưng, như Goering từng có lần thú nhận, đứng bên cạnh Hitler, ông biến thành môt con số không to tướng. Tự thâm tâm, ông cũng thấy mình không đứng cùng trên một mặt bằng với Hitler. Ông biến thành con ong cái kiến bên cạnh nhà độc tài, người nắm toàn bộ quyền lực của quốc gia. Ở Libya, dười thời Gadhafi cũng vậy. Gadhafi không những là nhà lãnh đạo mà còn là nhà tiên tri. Đất nước là của ông. Ông muốn làm gì thì làm.

Độc tài dựa trên hệ thống lại khác. Trước, đó là độc tài quân chủ: Nó được dựng trên một số luật lệ nhất định, chủ yếu căn cứ vào huyết thống. Sau này, hình thức độc tài này thể hiện trong các nước xã hội chủ nghĩa: không phải cá nhân trị mà là đảng trị. Dĩ nhiên đảng cũng là người: bao giờ cũng có một cá nhân nào đó nổi lên, thay mặt đảng, để cai trị dân chúng. Hình thức độc tài này cũng có thể tìm thấy ở một số quốc gia Hồi giáo (kiểu Iran hiện nay): cả hệ thống tôn giáo trở thành lực lượng thống trị đất nước. Có thể có một cá nhân nào đó có quyền lực nhất, thao túng cả hệ thống tôn giáo để trở thành một kẻ toàn trị. Tuy nhiên, dù vậy, họ cũng vẫn nhân danh hệ thống và sử dụng hệ thống ấy, ít nhất như một bình phong hoặc một cơ cấu quyền lực.

Cả độc tài dựa trên cá nhân lẫn độc tài dựa trên hệ thống đều sử dụng một thứ quyền lực khác để biện chính cho quyền lực tuyệt đối của mình. Ngày xưa, các chế độ quân chủ sử dụng tư tưởng thiên mệnh: quyền lực của họ đến từ thần linh, do Trời định. Các chế độ độc tài như phát xít thì dựa trên quy luật tiến hóa, theo đó, có một số dân tộc có nhiều ưu điểm và đặc quyền hơn các dân tộc khác; trong từng dân tộc, có một số cá nhân vượt trội hơn các cá nhân khác. Các chế độc độc tài xã hội chủ nghĩa thì sử dụng lý tưởng đại đồng thời cộng sản chủ nghĩa, nơi ai cũng bình đẳng, tự do và hạnh phúc. Ngoài ra, tất cả các hình thức độc tài đều sử dụng một biện pháp giống nhau: thần thánh hóa, hoặc ít nhất, thần tượng hóa lãnh tụ. Ở Liên Xô thì cả Lenin lẫn Stalin đều là những thiên tài vĩ đại. Ở Trung Quốc, Mao Trạch Đông cũng là thiên tài vĩ đại. Ở Bắc Hàn thì cha là "Lãnh Tụ Vĩ Đại" (Great Leader), con là "Lãnh Tụ Kính Yêu" (Dear Leader). Ở Campuchia thì có "Anh Cả" (Brother Nume One). Ở Việt Nam thì, trước, có "Cha già Dân tộc"; sau này thì có Nguyễn Tấn Dũng "Thủ tướng xuất sắc nhất châu Á!" Để đạt được mục tiêu thần thánh hóa hoặc thần tượng hóa như thế, các nhà độc tài đều sử dụng một biện pháp giống nhau: nói láo.

Độc tài dựa trên cá nhân và độc tài dựa trên hệ thống, dù có một số khác biệt, vẫn giống nhau trong bản chất. Và cả hai đều đối lập với dân chủ.
Theo nhiều nhà nghiên cứu, chúng đối lập ít nhất ở mấy điểm chính:

Một, trong khi độc tài nhấn mạnh vào ý niệm quyền, độc tài nhấn mạnh vào bổn phận của từng cá nhân. Trên căn bản, chế độc dân chủ được xây dựng trên nguyên tắc tự do cá nhân, ở đó, mỗi người, bất kể nguồn gốc, đẳng cấp, tôn giáo, chính kiến, đều có những quyền căn bản giống nhau; chế độ độc tài, ngược lại, được xây dựng trên sự vâng phục; vâng phục càng mù quáng bao nhiêu thì càng tốt bấy nhiêu. Trong xã hội dân chủ, ở trên có bổn phận và ở dưới có quyền; trong xã hội độc tài, ngược lại, ở trên có quyền và ở dưới chỉ có bổn phận.

Hai, trong khi dân chủ tin tưởng vào sự bình đẳng, độc tài tin tưởng vào tính đẳng cấp. Khi một nhà độc tài nói về bình đẳng, bạn có thể khẳng định dứt khoát: "Hắn đang nói dối!" Chắc chắn là bạn sẽ không bao giờ sai cả: cả lịch sử và luận lý thông thường đều đứng về phía bạn. Nếu không muốn nhớ lịch sử và không muốn mệt óc lý luận, bạn cứ nhìn vào cái gọi là "Ban Bảo vệ – Chăm sóc sức khỏe cán bộ" (từ Trung ương xuống địa phương) ở Việt Nam thì biết. Đố bạn tìm ra ở các quốc gia dân chủ một ủy ban nào tương tự! Rõ ràng là sức khỏe của ai cũng quý cả, nhưng sức khỏe của cán bộ thì quý hơn nhiều. (Nhưng đây chỉ là một ví dụ nhỏ mà thôi!)

Ba, trong khi dân chủ vinh danh con người, độc tài lại vinh danh nhà nước: Dân chủ xem nhà nước chỉ là phương tiện để phục vụ con người; độc tài, ngược lại, xem con người là phương tiện để phục vụ nhà nước. Nhưng nhà nước chỉ là một guồng máy vô nhân tính: chế độc độc tài nào cũng vô nhân tính.

Bốn, trong khi dân chủ khuyến khích tự do tư tưởng, độc tài lại ra sức đàn áp tự do tư tưởng và cả tự do hành động. Với dân chủ, tự do là lý tưởng và là nguyên tắc. Với độc tài, tự do là kẻ thù. Nhà dân chủ tuyên bố: "Tôi không đồng ý với anh/chị, nhưng tôi sẵn sàng tranh đấu cho quyền phát biểu ý kiến của anh/chị"; nhà độc bài tuyên bố: "Không có ý kiến ý kiết gì cả. Tất cả đã có Tao lo!"

Năm, trong khi dân chủ đề cao tinh thần đa nguyên, chấp nhận những sự dị biệt và tôn trọng các khác của người khác, độc tài, ngược lại, chỉ thích sự đồng quy, đồng nhất và đồng dạng.

Sáu, trong khi dân chủ tiến hành công việc qua những sự đàm phán và thương thảo, trong đó, người ta sẵn sàng tương nhượng, độc tài, ngược lại, chỉ biết đề cao quyền lực, dùng quyền lực để giải quyết mọi xung đột, thậm chí, khác biệt.

Sáu sự đối lập trên là những đối lập căn bản. Chúng ảnh hưởng và tác động lên các khía cạnh khác trong đời sống chính trị, văn hóa và xã hội, từ đó, làm cho diện mạo của dân chủ và độc tài khác hẳn nhau.

Tất cả các nhà độc tài đều muốn mạo danh dân chủ. Nhưng trên thực tế, ranh giới giữa độc tài và dân chủ khác nhau đến độ không ai không thấy. Và không ai có thể lầm được.

 

[vatuday]

Tuyệt vời!!!! câu trả lời chính là bài viết của thuyenhanhaxaxu....dưới góc nhìn của một người "nông dân" quèn như vatuday thì không hẳn chủ nghĩa tư bản hơn chủ nghĩa xã hội, hay là chủ nghĩa xã hội hơn chủ nghĩa tư bản về nhà nước, hay là dân chủ, hay là điều kiện sống...v.v, Mà nó hơn nhau ở chỗ quyền lực. Và rõ ràng, nếu quyền lực càng tập trung bao nhiêu thì chế độ đó càng kinh khủng bấy nhiêu. Ví dụ thì vatuday không cần cho thì các anh, chị cũng đã biết! Kiến thức hạn hẹp, xin trao đổi thêm..

 

[Tớ nhớ cậu]

do mình chưa thành thạo lắm nên vậy....hi