Cầu Trường Tiền

[uocmo_kchodoi]

CẦU TRƯỜNG TIỀN

“Cầu Trường Tiền sáu vài mười hai nhịp
Em theo không kịp
Tội lắm anh ơi!
Bấy lâu mang tiếng chịu lời
Anh có xa em đi nữa
Cũng tại ông Trời nên xa”​

Cầu Trường Tiền hiện hữu trong những câu ca dao, vần thơ, khúc hát, trong con tem biểu tượng cho xứ Huế. Cầu Trường Tiền không còn đơn thuần chỉ là chiếc cầu, mà cầu còn mang giá trị nghệ thuật to lớn, gắn với những câu chuyện lịch sử của đất nước.

Cầu Trường Tiền còn có tên gọi khác là cầu Thành Thái, cầu Nguyễn Hoàng, cầu Clémenceau, Cầu Tràng Tiền…là chiếc cầu hình vành lược bắc qua sông Hương. Đầu cầu phía bắc thuộc phường Phú Hòa, đầu cầu phía nam thuộc phường Phú Hội, ở ngay giữa thành phố Huế thuộc tọa độ 16,468889°B - 107,588611°Đ.

Cầu Trường Tiền (Ảnh: Nguyễn Phúc Bảo Minh)​

Lịch sử

Dưới thời vua Lê Thánh Tôn, sông Hương đã có cầu, tên là cầu Mây. Vì cầu có hình cái mống úp lên sông, nên còn có tên là cầu Mống. Trải bao năm tháng, không biết khi nào, cầu Mống được làm lại bằng gỗ, mặt cầu lát bằng ván gỗ lim.

Có được diện mạo nguyện vẹn như hôm nay, ít ai biết rằng cầu Trường tiền đã 3 lần bị gãy, sập do thiên tai và chiến tranh (Ảnh: Thanhlylyflycam)​

- Tháng 8/1896: Vua Thành Thái ra sắc dụ xây dựng cầu sắt bắc qua sông Hương.

- Năm Thành Thái thứ 9 (1897), chiếc cầu trên được nhà cầm quyền Pháp (khi ấy Khâm sứ Trung Kỳ là Levécque) giao cho hãng Eiffel (Pháp) thiết kế (do Gustave Eiffel thiết kế) và khởi công xây dựng lại bằng sắt.

- Năm Thành Thái thứ 11 (1899), cầu được hoàn thành và mang tên vị vua này.

- Năm 1904, bão lớn làm cầu hư hỏng nặng.

- Năm 1906, cầu được tu sửa lại, và mặt cầu được đúc bằng bê tông cốt thép.

- Năm 1907, khi vua Thành Thái bị thực dân Pháp đày sang đảo Réunion, chính quyền thực dân Pháp cho đổi tên là cầu Clémenceau, theo tên của Georges Clemenceau, một Thủ tướng Pháp thời Thế chiến thứ nhất.

- Năm 1937, dưới triều vua Bảo Đại, cầu Trường Tiền được trùng tu, cải tạo lớn với việc mở rộng hành lang hai bên cho xe đạp và người đi bộ. Ở hành lang tại vị trí trụ cầu giữa 2 vài có các bao lơn (ban công) phình rộng ra - là nơi nghỉ chân, ngắm cảnh hay tránh nhau.

- Năm 1945, Chính quyền Trần Trọng Kim đổi tên cầu Clémenceau thành cầu Nguyễn Hoàng, vị tiên chúa có công khai phá vùng đất Thuận Hóa.

- Năm 1946, trong chiến tranh Việt - Pháp, cầu bị giật sập hai nhịp phía tả ngạn.

- Năm 1948, cầu được tu sửa tạm để qua lại.

- Năm 1953, cầu được sửa chữa hoàn chỉnh như cũ.

- Năm Mậu Thân 1968, cầu tiếp tục bị giật sập, sau đó, một chiếc cầu phao được dựng tạm lên bên cạnh để nối đôi bờ và được tu sửa tạm thời.

- Trước năm 1975: Tên cầu Trường Tiền được người Huế quen gọi trong dân gian. Sau năm 1975, cầu chính thức mang tên là Trường Tiền.

- Năm 1991, cầu Tràng Tiền tiếp tục được khôi phục, trùng tu lần nữa, do Công ty Cầu 1 Thăng Long đảm nhiệm, kéo dài trong 5 năm (1991-1995). Sau khi hoàn thành trùng tu cầu, đơn vị thi công đã tự ý thay đổi tên cầu Trường Tiền thành cầu Tràng Tiền và gắn bảng tên cầu Tràng Tiền ngay phía đầu cầu.

- Từ Festival Huế năm 2002, cầu Tràng Tiền được lắp đặt một hệ thống chiếu sáng đổi màu hiện đại...

- Năm 2004, cầu lại 1 lần nữa được đổi tên là Trường Tiền. Tuy nhiên, cái tên cầu Trường Tiền và Tràng Tiền vẫn luôn song hành với nhau từ đó cho đến nay.

- Tháng 8/2017, cầu Trường Tiền được Cục quản lý đường bộ 2 (Bộ Giao thông) trên cơ sở tham vấn của các nhà văn hóa Huế sửa chữa và phục hồi lại các hạng mục của cầu Trường Tiền theo mẫu bao lơn cầu Trường Tiền thời vua Bảo Đại.

Kiến trúc

Đây là một trong những cây cầu đầu tiên được xây dựng ở Đông Dương vào cuối thế kỷ XIX, đầu thế kỷ XX theo kỹ thuật và vật liệu mới của phương Tây với kết cấu thép. Cầu Trường Tiền có chiều dài 402.60 m, chiều cao 5.45m, chiều rộng 6m với 6 nhịp dầm thép hình vành lược, khẩu độ mỗi nhịp 67 m. Cầu được thiết kế theo kiến trúc Gô-tích do Kiến trúc sư nổi tiếng Gustave Eiffel – người đã tạo nên tháp Eiffel – biểu tượng của nước Pháp; Tượng Nữ Thần Tự Do – Biểu tượng của nước Mỹ... thiết kế nên.

Vẻ đẹp thơ mộng của xứ Huế với hình ảnh sông Hương, cầu Trường Tiền (Ảnh: Nguyễn Phúc Bảo Minh)

Cầu Trường Tiền bắc ngang qua dòng sông Hương thơ mộng, tạo nên một vẻ đẹp hữu tình, ấn tượng cho mảnh đất Cố đô, từ lâu đã được đánh giá là một vẻ đẹp đặc trưng của xứ Huế.

Đêm hội sông Hương (Ảnh: Nguyễn Phúc Bảo Minh)​

​

Góc ảnh Cầu Trường Tiền đã trở thành biểu trưng của Huế trên tem thư, phong thư và trong các khuôn hình lưu niệm về xứ Huế của bao thế hệ
(Ảnh: Nguyễn Phúc Bảo Minh)​

Giá trị nghệ thuật

Mặc dù trải nhiều tên gọi, nhưng từ rất lâu, cái tên cầu Trường Tiền (vì chiếc cầu nằm gần một công trường đúc tiền, gọi tắt là Trường Tiền của nhà Nguyễn và phố Trường Tiền do vua Thành Thái lập năm 1899) vẫn được người dân quen gọi.

Những ngày Huế mù sương (Ảnh: Ngọc Bích)​

Sư khất thực qua cầu Trường Tiền (Ảnh: Thanhlylyflycam)​

Trải qua nhiều biến cố thăng trầm cùng lịch sử, sự biến thiên của thời cuộc, cầu Trường Tiền vẫn luôn là một “chứng nhân lịch sử”, cũng là một biểu trưng cho vùng đất, con người Cố đô cả về tinh thần, nét đẹp và sự độc đáo.

Nguồn: khamphahue.com​