CAO TRÀO KHÁNG NHẬT CỨU NƯỚC LÀM TIỀN ĐỀ CHO TỔNG KHỞI NGHĨA
a. Hoàn cảnh lịch sử:
- Cuối 1944 đầu 1945 ctranh thế giới 2 ở vào giai đoạn chót, quân đội FX đã bị quét sạch ra khỏi LXô, các nước Đông âu lần lượt được giải phóng. Số phận của quân FX Hitle sắp sửa bị kết liễu. ở nước P được sự giúp đỡ của quân đồng minh Anh - Mỹ , thủ đô Pa ri được giải phóng (8/1944). ở Châu á - TBD FX Nhật đang thua đau ở nhiều nơi, quân đội Đồng minh đổ bộ vào ĐNA. Nhật ở ĐD rơi vào tình thế bị cô lập, thấy trước triển vọng chiến thắng của quân Đồng minh, bọn TDP càng ráo riết hoạt động chuẩn bị kế hoạch chống lại Đ D khi quân ĐM kéo vào Đ D, nhằm khôi phục lại địa vị thống trị cũ.
- Biết rõ tâm địa của P, 20h ngày 9/3/1945 không tuyên bố N thình lình nổ súng hất cẳng P độc chiếm Đ D, TDP sau vài giờ kháng cự yếu ớt đã nhanh chóng đầu hàng N.
- Sau khi hất cẳng P, N tập hợp tay sai dựng lên C/phủ bù nhìn thân N, thực chất là tìm mọi cách thay thế P nắm mọi quyền hành ở Đ D. Chúng tiếp tục c/sách thu thóc ta, tăng thuế nhằm vơ vét bóc lột n/dân ta, mở những cuộc tấn công càn quét vào các chiến khu, các cơ sở CM của Ta. Những hành động đó của FX Nhật chỉ càng làm tăng thêm mối căm thù của ndân ĐD với FX Nhật. Cuộc đảo chính đã gây nên 1 cuộc khủng hoảng ctrị sâu sắc và làm cho tình thế CM xuất hiện. Trước tình hình đó, ngay đêm 9/3/45 BTVTW Đảng đã họp và chỉ thị " N - P bắn nhau…".
b. HN BTVTW Đảng và chỉ thi " N - P bắn nhau…":
*Ngay đêm 9/3 khi tiếng súng đảo chính bùng nổ, BTV TW Đảng họp tại Từ Sơn _ Đình Bảng - Bắc ninh, HN đã phân tích tình hình và nhận định:
- Cuộc đảo chính N - P đã đưa đến hậu quả là gây ra 1 cuộc khủng hoảng lớn về c/trị với N làm cho tình thế CM xuất hiện. Từ đó HN đi đến chủ trương phát động ptrào cứu nước thật mạnh mẽ trong toàn quốc làm tiền đề cho Tổng k/nghĩa và sẵn sàng chuyển qua hình thức Tổng k/nghĩa khi thời cơ đến.
- Ngày 12/3/45 Ban thường vụ TƯ Đảng ra chỉ thị " N - Pbắn nhau…" bản chỉ thị nêu rõ:
+ N hất cẳng P là để độc chiếm Đ D Nhật sẽ thắng P nhưng chỉ thắng tạm thời và không thể củng cố ách thống trị của chúng ở Đ D. Cuộc đảo chính đó tạo ra cuộc khủng hoảng c/trị sâu sắc làm cho những điều kiện của cuộc k/nghĩa nhanh chóng chín muồi.
+ Kẻ thù chính, cụ thể và duy nhất của ndân ĐD lúc này là FX N cùng bọn tay sai.
+ Phát động q/chúng nổi dậy đtranh với nhiều hình thức kể cả hình thức k/nghĩa vũ trang cướp c/quyền.
+ Thay đổi mọi hình thức hoạt động, mọi hình thức đấu tranh cho phù hợp với thời kỳ tiền k/nghĩa. Đưa ra khẩu hiệu đánh đuổi FX N thay thế cho khẩu hiệu đánh đuổi ĐQ - FX P - N, đề ra khẩu hiệu thành lập c/ quyền CM của ndân Đ D.
+ Chỉ thị còn nêu rõ do tình hình tương quan so sánh giữa ta và địch ở mỗi nơi không giống nhau, CM có thể chín muồi ở các địa phương không đều nhau nên nơi nào thấy so sánh l2 giữa ta và địch có lợi cho CM thì lãnh đạo q/chúng đứng lên tiến hành những cuộc k/nghĩa từng phần, giành c/quyền từng bộ phận rồi tiến tới Tổng k/n giành chính quyền trong t/ quốc.
* ý nghĩa:
- Chỉ thị" N- P bắn nhau"…có giá trị và ý nghĩa như 1 ctrình hành động, 1 lời hiệu triệu, 1 ngọn cờ ndân ta tiến hành 1 cao trào kháng N cứu nước.
- Bản chỉ thị đã thể hiện sự lãnh đạo sáng suốt kiên quyết kịp thời của Đảng trong cao trào kháng N cứu nước. Trực tiếp dẫn đến thắng lợi của Tổng k/n T8.
c. Diến biến của cao trào kháng N cứu nước (Cao trào tiền K/n) (9/3/45 - 13/8/45)
* Diến biến: Tiếp theo chỉ thị N- P bắn nhau chủa BTVTWĐ ngày 15/3/45 mặt trận Vminh ra lời kêu gọi đồng bào cả nước tiến lên xông tới cứu nước, cứu nhà. Dưới ánh sáng của Nghị quyết HNTWĐ, hưởng ứng lời kêu gọi của mtrận Vminh, cả nước dấy lên 1 cao trào kháng chiến cứu nước mạnh mẽ. Đ/tranh c/trị ptriển mạnh mẽ ở nhiều nơi đã kết hợp với đtranh vũ trang, k/nghĩa từng phần. Thành lập c/quyền CM của N/dân.
- Tại Batơ - QNgãi ngày 11/3/45 một số tù c/trị ở Batơ thị xã Q ngãi thoát khỏi nhà lao địch đã lãnh đạo q/chúng đứng lên tiến hành cuộc k/nghĩa Ba tơ. Quân k/nghĩa Ba tơ đánh chiếm đồn Ba tơ tiêu diệt được 1 số địch, tuyên bố thành lập c/ quyền CM, thành lập đội du kích Ba tơ và căn cứ địa Ba tơ. Đây là cuộc k/n từng phần nổ ra sớm nhất dành thắng lợi.
- Tại vùng căn cứ điạ sau khi nhận được chỉ thị các lực lượng vũ trang ta chia thành nhiều toán nhỏ đi nhiều hướng chặn đánh quân N. Đi đến đâu quân đội cũng làm nhiệm vụ tuyên truyền, ptriển l2 c/trị, l2 vũ trang đến đó. Nhiều nơi q/chúng đã thành lập được c/quyền CM dưới hình thức UBND, UBCM. Ctranh du kích cục bộ đã xuất hiện.
- Tại các đô thị lớn, các cuộc mít tinh, biểu tình chống N liên tiếp nổ ra lôi cuốn hàng vạn người tham gia trong các cuộc đấu tranh q/chúng đã nêu cao khẩu hiệu bất hợp tác với giặc N, không đi phu đi lính cho N, không đóng thuế cho N…
- Tại các vùng nông thôn ptrào kháng N cứu nước dâng lên mạnh mẽ. Tiêu biểu nhất là ptrào phá kho thóc N chia cho dân nghèo. Đây là khẩu hiệu kinh tế nhưng được Đảng đưa ra đúng lúc đồng bào ta đang chết đói nên được q/chúng ndân hưởng ứng nhanh, đông đảo nên nnhanh chóng biến thành khẩu hiệu c/trị dẫn tới 1 ptrào thi đua "Sắm vũ khí đuổi thù chung", ptrào diến ra mạnh nhất ở các tỉnh Đbằng BBộ và bắc trung bộ - nơi nạn đói đang xảy ra nghiêm trọng. Nông dân đấu tranh không nộp thóc, nộp thuế chi N. Ptrào phá đay trồng ngô lúa diễn ra mạnh mẽ. Ban VMinh và uỷ ban gphóng được thành lập ở nhiều nơi hàng ngàn tấn thóc được chia cho dân nghèo.
=> Đây là cuộc tập dượt cuối cùng để tiến tới Tổng k/n.
* Giữa lúc cao trào kháng nhật diễn ra mạnh mẽ, T4/45 HN quân sự Bắc kỳ họp quyết định thống nhất các l2 vũ trang trong cả nước thành VNGP quân. UBQS được thành lập 6/45 khu gphóng VBắc ra đời bao gồm Cao- Bắc - Lạng - T - T - H. 10 c/sách của Vminh được áp dụng, q/chúng nhân dân càng phấn khởi tin tưởng. Những ngày đầu tháng 8 cao trào kháng N cứu nước diễn ra ngày càng sôi sục. Tại các thành phố lớn thỉnh thoảng xuất hiện truyền đơn biểu ngữ, khẩu hiệu chống N. Cờ đỏ búa liềm sao vàng cũng bí mật xuất hiện ở nhiều nơi trên đường phố, bàn giấy thậm chí ngay cả trong những tập hồ sơ của địch. ở nhiều nơi q/c xung đột với bọn lính và sĩ quan N, nhiều tên Việt gian tay sai đắc lực của N bị Vminh trừ khử, khắp nơi q/c bí mật may cờ, rèn vũ khí, không khí chuẩn bị k/n lên hừng hực, q/c đã sẵn sàng. Lúc này chỉ cần chờ thời cơ là sẽ chuyển sang Tổng K/n.
ST
