Cảm nhận về câu nói của bà cô Thị Nở trong Chí Phèo và bà cụ Tứ trong Vợ nhặt

Phong Cầm · 31/5/15

Trong tác phẩm Chí Phèo, bà cô Thị Nở nói: "đàn ông đã chết hết hay sao, mà lại đâm đầu đi lấy một thằng ko cha. Ai lại đi lấy chồng chỉ có một nghề là rạch mặt ăn vạ". Trong tác phẩm "Vợ nhặt", bà cụ Tứ nói: "thôi thì các con đã phải duyên phải kiếp với nhau u cũng mừng lòng". Cảm nhận của anh chị về hai câu nói của hai nhân vật này.

Bài làm:

Tác phẩm văn học cũng như một con quay hồi chuyển mà mỗi mặt,mỗi bề của nó đều tác động vào ta những giá trị tinh thần cao đẹp. Một câu thơ hay làm cho ta thấy cuộc đời thêm ý nghĩa, một nội dung hay khiến ta xuýt xoa, một đoạn văn tả cảnh ấn tượng khiến tâm hồn ta bay bổng lâng lâng,có khi chỉ một câu nói của nhân vật cũng làm ta day dứt mãi ko nguôi. Chẳng hiểu sao mỗi lần gấp trang sách lại tôi cứ nhớ mãi cái bộ mặt của bà cô Thị Nở nói với cháu mình: "đàn ông đã chết hết cả rồi hay sao, mà lại đâm đầu đi lấy một thằng chồng ko cha. Ai lại đi lấy chồng chỉ có một nghề là rạch mặt ăn vạ" lại càng không thể quên khuôn mặt già nua khắc khổ,đầy lo toan, đầy nước mắt nhưng lại hồn hậu , dịu dàng trong tình yêu thương đồng loại của bà cụ Tứ "thôi thì các con đã phải duyên phải kiếp với nhau u cũng mừng lòng".

Nam Cao viết Chí Phèo năm 1941 và nhanh chóng trở thành đỉnh cao của văn học hiện thực phê phán. CP là nhân trung tâm của tác phẩm với một cuộc đời cùng hơn cả dân cùng.Bị cả xã hội cự tuyệt , quăng quật cho ra rìa, sống một cuộc sống vật vờ ko đáng sống cho đến một ngày kia có một người đàn bà đã bước vào cuộc đời của hắn.Hắn vẫn quen chiếm đoạt miếng ăn và người đàn bà kia tất nhiên cũng là do hắn chiếm đoạt mà có được.ấy thế nhưng'chúng lại rất có duyên với nhau như trời sinh một cặp' và chắc chắn chúng sẽ lấy nhau nếu như ko có một ngày kia, cái "con khọm già"(bà cô thị nở) ko buông lời trách mắng cháu bà: "đàn ông.........ăn vạ". Ô hay, cái thằng ko cha thì có sao đâu nhỉ? Một sao hắn lại phải làm nghề rạch mặt ăn vạ cơ chứ? Câu chửi ngoa ngoắt ấy khiến ta lật ngược chiếc đồng hồ cát để quay về quá khứ tìm hiểu về con người ấy.

Và đúng CP là thằng ko cha,ko mẹ.cuộc đời hắn tưởng như đã chết bên cái lò gạch bỏ hoang ấy rồi nếu như ko gặp được những con người tốt bụng làng Vũ đại đem về cưu mang,nuôi dưỡng.cái tuổi thơ bất hạnh lang thang đi ở cho nhà người ấy càng làm cho bản tính mồ côi càng thêm hiền lành như đất.Để rồi ít lâu sau đó người ta bỗng đâm hoảng trước thái độ hung hãn mất hết nhân tính của chí khi mãn hạn tù về.chí đội lốt quỷ dữ,tác oai tác quái cho dân làng'làm chảy máu và nước mắt của biết bao người dân lương thiện'.Hắn chỉ biết rượu và máu-hai thứ ko thể thiếu đối với một con quỷ.dân làng có thể khóc.quỷ chỉ có thể cười trên nổi đau của người khác.Và cứ thế hắn say-say rượu và say tội ác.

NC đã để hắn vùng vẫy khá lâu trong sự tuyệt vọng ,trong cô đơn của quỷ khi cả làng Vũ đại ai cũng'tránh mặt mỗi lần hắn qua'.Cô đơn đến nỗi mà ngay cả tiếng chửi của mình mà cũng chẳng có tiếng người đáp lại,chỉ tiếng chó cắn là có thật. Và NC lạnh lùng đến thế là cùng.nhưng có ai đó đã nói rằng'văn Nc như văn Lỗ Tấn, cái bình thuỷ ấy,bên ngoài lạnh,bên trong thì .nóng '.người đọc cũng chẳng phải chờ lâu, bởi Nc vốn là một nhà nhân đạo chủ nghĩa, "thiên sứ"cứu rỗi linh hồn chí mà ông phái đến chính là Thị Nở.phải nói thị là thiên thần mới đúng,bởi với một kẻ như CP khi đã cạn tình yêu thương, thì chỉ cần một chút yêu thương chạm khẽ cũng đủ để hắn thức tỉnh.tiếc rằng, cái xã hội lạnh lùng ấy đã rủ bỏ hắn,cái xh đã đẩy hắn đến hố thẳm đường cùng ấy đã ko maỷ may bố thí cho hắn dù chỉ là một chút tình yêu thương.thì Thị Nở chính là thiên thần của hắn.

Cuộc tình ngắn ngủi của một kẻ cô đơn (Thị Nở) và một con quỷ dữ đã xích lại gần nhau tình người. Hai con người khốn khổ bị ném về hai phía tận cùng khổ đau, oái oăm thay lại chính là hai kẻ thắp sáng lên niềm hi vọng trong nhau .chí đã hồi sinh sau cơn say dài vô tận,chưa bao giờ hắn tỉnh để thấy mình có mặt trên đời thì bỗng một ban mai thức dậy cảm thấy'miệng đắng, lòng mơ hồ buồn'.lại nghe được những thanh âm vang động của cuộc sống thường nhật, từng tiếng,từng tiếng một gõ nhịp vào tâm hồn hắn.tiếng 'chim hót ngoài kia vui vẻ quá,tiếng anh thuyền chài gõ mái chèo đuổi cá tiếng mấy bà đi chợ về'. Những âm thanh ấy thật bình dị, thật đời thường biết bao.vậy mà hôm nay hắn mới nghe được.nó tựa hồ như dòng suối mát chảy vào thớ đất khô hạn của tâm hồn cằn cỗi. Như vùng đất sỏi đá, cằn khô bất chợt gặp mưa rào. Bâý lâu nay, vùng đất tâm hồn hắn chỉ uống vào bằng thứ 'nước' máu và nuớc mắt của người dân lương thiện thì hôm nay thanh âm cuộc sống chính là thứ nước thánh diệu kỳ gội rửa tội lỗi và thanh lộc tâm hồn cho hắn, đánh thức trong hắn vùng kí ức đã chết, hồi sinh cả vùng tâm hồn trong hiện tại và thức dậy cả một viễn cảnh đói rét, ốm đau và cô độc phía trước.

Còn nhớ trong tiểu thuyết 'nhà thờ đức bà Paris 'của nhà văn V.Huygo ,có đoạn Esméralda bị Quasimodo bắt cóc nhưng may mắn nàng được giải cứu .Còn Quasimodo thì bị nhốt vào lồng bêu trước công chúng.vốn nhân từ,Esméralda bỏ qua vụ bắt cóc và đã đem nước cho Quasimodo uống trông lúc hắn bị xử phạt trên đài bêu vì tội bắt cóc và gây rối loạn ban đêm.tâm hồn hoang dã của Quasimodo từ lâu ko quen giao tiếp với thế giới con người,chỉ biết cha nuôi là phó giám mục Frollo, người đã đem hắn về nuôi khi hắn còn là một quái thai dị dạng bị bỏ trước cửa nhà thờ.vẻ đẹp và tấm lòng của Esméralda đã làm thức tỉnh trái tim hoen gỉ của hắn.Quasimodo bắt đầu yêu,một tình yêu bất diệt ko cần đền đáp.thì nay trong CP ,bát cháo hành của thị cũng đã làm chí được đánh thức,đánh thức từ khứu giác,đến vị giáo,đến cả xúc giác và cuối cùng là thức tỉnh cả tâm hồn,nhân phẩm .bát cháo của thị như liều thuốc giải độc đã tâỷ ố đi men rượu,góp phần tỉnh rượu và tỉnh ngộ.giờ đây hắn là người,con người với ý nghĩa đẹp nhất.nhà văn đã để cho thị nở thốt lên'ôi chao sao mà hắn hiền. Ai bảo đó là cái thằng CP chỉ biết rạch mặt ăn vạ'.Thị đúng là cơn gió mát lành thổi vào cuộc đời của Chí,là ngọn lửa ấm sưởi ấm quãng đời nguội lạnh của hắn.gió thổi đi tro tàn ,bụi bặm của một cuộc đời đầy những khổ đau,lửa sẽ đốt bỏ lớp vỏ quỷ dữ,hong khô bao ngày cô lẻ với tấm thân mòn uá hoang tàn .thị đã khơi dậy trong.chí khao khát được làm người,khao khát được trở về cái xh bằng phẳng,được làm hòa với mọi người,khao khát tình đồng loại.tại sao bà cô thị nở lại ko?

Ở đây NC muốn lên án cái định kiến hà khắc của xh, định kiến cổ hủ, tàn khốc, là sợi dây thòng lọng vô hình,giết chết bao người. Trong tác phẩm 'thời thơ ấu' của Nguyên hồng,có đoạn chú bé Hồng vì thương mẹ mà chú bé căm ghét những hủ tục phong kiến đã đọa đày mẹ:'giá những cổ tục đã đày đọa mẹ tôi là một vật như hòn đá hay cục thuỷ tinh,đầu mâủ gỗ,tôi quyết vồ ngay lấy mà cắn,mà nhai,mà nghiền cho nát vụn mới thôi'.Như vậy,cổ tục,định kiến là những thứ tồn tại ngàn đời trong xh,nó giống như ung nhọt khó cắt bỏ.Và nó chính là cánh cửa ngăn cách con đường trở lại làm người của Chí.

Chí lại tìm đến rượu nhưng rượu ko phải bh cũng làm cho người ta say.Một khi rượu ko đủ sức làm lu mờ lý trí của con người thì nó sẽ quay ngược trở lại làm thức tỉnh lý trí của con người.CP bây giờ là thế.càng uống hắn càng tỉnh.hay nói đúng ,rượu làm hắn say,hơi cháo hành làm hắn tỉnh bởi hắn thấy'thoang thoảng hơi cháo hành'.rồi hắn bưng mặt khóc.quỷ có biết khóc bao giờ.vậy thì nước mắt là dấu hiệu của con người.Hắn là người thật rồi.

Định kiến tàn nhẫn của bà cô cũng là định kiến hà khắc của xh cũ.lời nói của thị nở như cứa vào tim gan của hắn một vết đau.nhưng vết đau đủ nhắc cho hắn một sự trở -sự trở về của thiên lương,của nhân phẩm.Hắn chợt nhận ra tất cả :nổi đau và thân phận;bất hạnh và trắng tay.chợt nhận ra nổi khổ của mình,một con người sống giữa loài người nhưng ko được công nhận là con người.vậy nên tất cả lời của bà cô mà thị nở trút lên hắn trở thành nỗi nhục nhã và cũng từ đó hắn chợt nhận ra thân phận.sự tỉnh rượu đánh thức cả sự tỉnh ngộ để nhận ra cá̉ cuộc đời dài dằng dặc trước kia đã bán mình cho quỷ dữ.Và hắn đã chết trên ngưỡng cửa trở về cuộc sống lương thiện,trên một vũng máu tươi mà sự cảm thông chỉ là nước mắt của bạn đọc nhỏ xuống hai dòng lệ vì một kiếp người phù sinh giữa cõi nhân gian.

Tuy nhiên,cần hiểu rằng lời nói của bà cô ko phải là tất cả để dẫn đến cái kết cục bi thảm của CP. lời nói ấy chỉ là công đoạn cuối cho một kết thúc mà cái kết dường như đã được báo trước.vậy nên,lời nói ấy vừa vô tình vừa ko vô tình,vừa đáng trách lại vừa ko đáng trách.

Trong truyện ngắn 'vợ nhặt' của KL ,nhà văn vốn quen với thuần hậu phong thủy.đề tài nông thôn thật quen thuộc trong trang viết của ông.nhưng đề tài năm đói và những con người nhân hậu bao dung với nhau cu hướng đến tương lai là mới.dễ gì hai mẹ con nhà tràng ngấp nghé bên bờ vực của cái chết lại có thể nhận thêm một miệng ăn vào lúc này,lại sẵn lòng cưu mang,lại sẵn lòng đi đến xây dựng hạnh phúc, đám cưới trong đám ma, liệu có thật ko. nhưng có lẽ việc một người mẹ âm thầm cố giấu một dòng nước mắt,cố nói với các con: ''thôi thì các con đã phải duyên phải kiếp với nhau u cũng mừng lòng" là một điều rất thật, có thật.

Câu nói ấy làm chúng ta nhận ra đằng sau đó là cả một tấn bi hài,một tình huống truyện dở khóc dở cười của một phu xe tên tràng và một cô ả lang thang.Một lần đẩy xe,một lần được mời ăn của người đàn bà đã xe duyên cho một mối tình mà cái đói chính là nguyên nhân dẫn đến tất cả.tràng thì cần hp.người đàn bà thì cần miếng ăn.thành ra,hai cành củi khô ấy đã trôi dạt vào nhau, mắc cạn vào cuộc đời nhau, rồi tất cả đưa nhau đến chỗ khó xử đến tột cùng. Xóm ngụ cư ngạc nhiên, bà cụ Tứ - mẹ Tràng ngạc nhiên,ngay cả Tràng là người trong cuộc cũng càng ngạc nhiên hơn nữa.

Tràng ngạc nhiên vì hắn chỉ' tầm phơ tầm phào có đôi ba bận thế mà thành vợ thành chồng'.xóm ngụ cư ngạc nhiên vì'giời đất này còn rước cái của nợ ấy về'.bà cụ tứ ngạc nhiên vì nhiều lẽ:con bà xấu,ế vợ,nhà lại nghèo...nó có vợ quả là điều ko tưởng vào lúc này.Vậy nên,bà 'đứng sững lại','phấp phỏng bước theo con vào trong nhà','hấp háy cặp mất cho đỡ nhòen'...Bấy nhiêu ngôn ngữ cũng đủ để diễn tả sự rối bời trong tâm hồn người mẹ ấy.bà đã mất đi sự nhạy cảm vốn có của người mẹ.vì con cái lớn khôn,đến tuổi dựng vợ gả chồng,mẹ phải đủ nhạy cảm để hiểu điều đó.nhưng ở đây,cái đói đã cướp mất đi sự nhạy cảm ở mẹ.Vậy nên,hình ảnh người mẹ trở nên tội nghiệp hơn bao giờ hết.

Nhưng khi hiểu ra cơ sự, người mẹ ấy đã nhẹ nhàng, âu yêḿ 'ừ, thôi thì các con đã phải duyên phải kiếp với nhau, u cũng mừng lòng'. Cái 'mừng lòng' của người mẹ chứa đựng trong đó là cả niềm vui,nổi buồn,niềm xót tủi thân tủi phận vì'làm mẹ nhưng không lo nổi cho con'. Câu nơi ấy cũng đã làm nổi bật hình ảnh người mẹ nhân từ,hồn hậu,sẵn lòng cưu mang những đồng loại đói khát hơn mình.chính lời nói của mẹ đã như vòng tay rộng mở để ôm người đàn bà xác xơ ấy từ cõi chết trở về với cõi sống,từ bất hạnh trở về với yêu thương.mẹ đa mở ra cho người con gái ấy con đường sống đã thổi vào cuộc đời tăm tối ấy một nguồn sáng ấm áp,yêu thương.thị đã sống lại lần thứ hai từ chính câu nói ấy của bà cụ tứ.Và cũng chính lời yêu thương chân thành mà giản dị ấy đã mang lại cho thiên truyện ngắn này một kết thúc đầy ánh sáng.truyện mở ra đầy tối tăm của một chiều tàn,bóng tối phủ con đường,ngõ nhỏ,xác người chết,tiếng khóc,bầy quạ đói nhưng kết thúc bằng một buổi sáng ban mai nắng vàng rực rỡ.Ở đó.tiếng chổi tre quét sạt trên mặt đất nghe thương đến lạ.anh tràng dậy trễ và cảm động nhìn mẹ và vợ quét tước nhà cửa.bà cụ tứ với khuôn 'rạng rỡ hẳn lên', người vợ trông chẳng còn cái vẻ 'chao chát chỏng lỏn như mấy hôm Tràng gặp ở ngoài cổng chợ tỉnh'.

Sự thay đổi da thịt ấy đa nói lên một điều thật ý nghĩa:tình yêu thương chính là ngọn nêń lung linh thắp sáng và xua tan mọi tâm hồn cằn cỗi và khổ hạnh,mang đến nguồn hp ấm áp và sức sống mới cho con người. Câu nói của bà cụ tứ thật giản dị mà sâu sắc là cánh cửa mở ra cuộc đời mới và cũng là cánh cửa để mở ra cho tác phẩm một trang sách môi khi tràng nghĩ về đoàn người đói và lá cờ đỏ.

KL và NC đã rất tài tình khi xây dựng những mẫu đối thoại tinh tế để tạo nên những chi tiết nghệ thuật đắt giá cho tác phẩm."Một chi tiết nhỏ làm nên tác phẩm lớn",quả đúng vậy" một gợi mà trăm suy",chỉ một câu nói trong tác phẩm thôi nhưng có thể mở ra chiều sâu chưa nói hết của những ý tưởng sáng.lời nói của bà cô thị nở khiến ta hình dung cả cuộc đời dài dằng dặc của CP,vừa giận lại vừa thương hắn vừa lại căm phẫn những cổ tục của xh cũ bởi những định kiến khắt khe.Câu nói ấy,suy cho cùng, vừa để ta gợi nhớ lại CP nhưng đồng thời cũng là cái kết cho CP trong xh dưng̉ dưng,lạnh lùng ấy.còn 'vợ nhặt' lại ấm áp biết bao tấm lòng bà mẹ nông dân nghèo khổ,việc con cái dựng vợ gả chồng quả là một'cú sốc'lớn trong cuộc đời bà vì nghèo khổ quá đâu dám mơ một ngày con cái có thể yên bề gia thất. việc bà cất lời đồng ý cho đôi bạn trẻ yên bề gia thất trong hoàn cảnh lúc này là mẹ bao dung,mẹ yêu thương và mẹ nhân hậu.

Nếu đem so với nhau: KL đã bộc lộ giá trị nhân đạo sâu sắc khi ngợi ca tấm lòng người mẹ nông dân nghèo khổ và ngợi ca hết lòng tấm lòng yêu thương,đùm bọc của con người VN trong hoàn cảnh khốn cùng.NC cũng thông qua câu nói ấy của bà cô thị nở mà lên án định kiến hà khắc, lên án xh người thịt đã đẩy người nông dân vào hoàn cảnh khốn cùng.nhà văn lên tiếng bênh vực quyền sống cho CP kêu gọi đổi thay xh ấy để cứu lấy con người.

Tóm lại, hai câu nói của hai nhân vật trong tác phẩm'CP' và 'vợ nhặt' là hai câu nói đã góp phần ko nhỏ trong việc thể hiện rõ chủ đề tư tưởng của tác phẩm.cũng qua đó góp phần thể hiện tài năng và cá tính nghệ thuật của các tác giả.

Cảm nhận về câu nói của bà cô Thị Nở trong Chí Phèo và bà cụ Tứ trong Vợ nhặt

NHÀ TÀI TRỢ

Phong Cầm

Yêu!

Xếp Hạng

Butchi

Hide Nguyễn

ButNghien

Thandieu2

Trang Dimple

ngan trang

Văn Sử Địa

ButBi

h2y3

Nguyễn Thành Sáng

Chia sẻ trang

Tương tác

NHÀ TÀI TRỢ

Chủ đề mới

Dành cho học sinh

Trending content

VnKienthuc lúc này

Định hướng