Cái gì là cái hiểu ?

[PHÚC KEYNES]

Cái gì là cái hiểu ?​

Khi mình chạm một cái gai thì thấy đau, cái đó gọi là "cảm thọ".Cái nhận thức và hiểu đau đó có 2 phần là tâm và pháp, tức là cái hiểu và đối tựợng được hiểu.
"Tứ niệm xứ là bốn xứ của quán niệm. là :
1/-Thân.
2/- Thọ.
3/-Tâm
và 4/-Pháp.
Có thân xác thì có cảm thọ, có cảm thọ thì có tâm ý và đối tượng của tâm ý là Pháp.....Pháp chinh là đối tượng của Tâm, Bởi có tâm thì có cái biết, cái hiểu, và đối tượng được hiểu đó là tất nhiên phải có, vì hiểu thì phải hiểu cái gì. Cái bị hiểu đó chính là cái biết được thu nhận từ dử liệu của thân và của thọ cảm của cái thân. Cái tâm phải có đối tượng mà nó hiểu biết ghét thương. Cái đối tượng được có đó của tâm gọi là Pháp. Bởi cái gì được có đặc tính không lẫn lộn để gọi tên riêng, không phải là cái khác thì mình gọi là một pháp. Như đóa hoa, như cái ly, như cơn đau, như niềm vui v.v... đều là Pháp vì có đặc tính để gọi tên không lẫn lộn với cái khác. Vì vậy ai cũng có 4 cái trụ xứ của quán niệm. Quán là xem xét, niệm là cái hiện đang nhớ nghĩ ngay đương thời. Bởi vậy khi có cái gai chạm vào thân thì liền có cảm thọ, khi có cảm thọ thì liền có cái hiểu cảm thọ đó, và cái bị hiểu đó gọi là Pháp. Vậy cái hiểu đó là gì? Cái Tâm hiểu đó ở đâu ? Nếu không có thân phát sinh cảm thọ thì cái tâm đó có tồn tại không ? Vì thân có tâm nên thân không phải là gạch đá vô tri. Thân và Tâm là nhất như không phải hai , vì sinh thể nào cũng có thân và tâm là một. Nếu thân mà không có tâm thì chỉ là gạch đá vô tri, vật chất vô nghĩa và không hiện hữu vì không có sự sống. Thân và tâm là nhất như, nhưng cũng chưa hẳn là một. Khi ngủ mê thì cảm thọ của thân đươc tâm nhận thức lệch lạc hoặc có khi không biết. Và đối tượng là Pháp của Tâm cũng không phải là một với Tâm. Tất cả lảnh vực của đời sống đều là tiến trình của 4 lảnh vực quán niệm của Thân, thọ , tâm., pháp. Vì vậy Tâm là chủ thể tư duy nên đươc xem như linh hồn của sự sống. Nếu cái hiểu của tâm quay về nội tại của nó là sự sống đich thực của tâm thì gọi là con đường tâm linh nội quán, những cái biết xoay ra bên ngoài như mình biết đây là cục đá và cục đá thì vô tri không biết đau thì đó là cái biết thế giới bên ngoài thân xác.
Nhưng gọi là bên ngoài thật ra cũng không đúng, vì cái biết đó chính là tâm và cái bị biết đó cũng là tâm, vì cái thấy và cái bị thấy đều diễn biến trong cái hiểu của tâm. Vì vậy tìm hiểu có giá trị đich thực là đường về Nội-tâm vì không tự giác thì chẳng thể biết và nhận thức gì về Pháp, Đối tượng Pháp chính là phóng ảnh của cái xúc thọ của thân tâm. Khi tôi trông thấy bông hoa thì tôi chỉ thấy phóng ảnh cái bóng dáng của hoa vào nhận thức của mình, Nếu tôi không hiểu cái hiểu của tâm là gì thì tôi cũng không thể có tự do của tâm thức, phải hiểu chính cái tâm hiểu của mình, đó là bước đầu của tỉnh thức, buớc đầu học phật là phải có chánh niệm tỉnh thức như vậy... Khi tôi nói tôi hiểu thì tôi phải biết tôi hiểu là cái tiến trình biến dịch gì đây....Hiểu là gì ? đó chính là vấn đề ! Vấn đề đầu tiên là hiểu cái biết của mình. Bởi vì mình hiểu cái biết của mình là gì thì chính là buớc đầu của tự giác. Hiểu biết là đầu mối và tương quan của chính mình và thế giới. Mình phải hiểu cái biết của mình trong chừng mực của nó. Hiểu biết chính là Tâm điểm của các pháp. Mối tương quan của con người với chính bản thân và với con người sống chung trong thế giới chính là hiểu biết. Không có khiếm khuyết nào lớn hơn và tồi tệ hơn là kém hiểu biết. Một người có học và có nhiều kinh nghiệm sống thì có cái biết rộng và nhiều hơn người ít học và ít kinh nghiệm sống. Nhưng cái biết đó không thể không qua cái hiểu của sinh thể mà tồn tại.
Tất cả việc của cái biết thu nhập thì chỉ hạn hẹp và thiếu sót. Cái biết "Nó" không thể biết trọn vẹn tất cả thế giới mà thân tâm đang sống trong đó. Chỉ có cái hiểu mới là cái sống thật sự của sinh thể. Cái hiểu chính là tâm của con người đang sống. Vì cái biết thì hạn cuộc không trọn vẹn là đời sống thật sự của một con người. Chính cái hiểu là quả tim và trí tuệ đích thật làm cho con người là một con người có ý nghĩa và có sự sống như một người có giác ngộ. Đừng nhìn con người qua cái tướng của thân mà hảy nhìn cái hiểu của con người, vì đó chính là nhân phẩm và tính chất của con người được biểu hiện trong hành vi và sự sống đích thật của một con người. Hiểu hay không hiểu chính là nhân cách và giá trị của một con ngừơi. Không có thực phẩm thì con người khó sống, nhưng không có hiểu biết thì con gnười chết ngay dù cái thân đó vẫn còn đi đứng ăn thở như một sinh vật.
Vì vậy hiểu là gì vẫn luôn là dấu hỏi muôn đời cho người còn sống. Ngừời chết thì không cần cái hiểu này nửa, bởi vì không có thân thì cũng không có cái hiểu biết của thân. Vì vậy hiện nay đang có nhiều thây chết mà vẫn ăn ngủ và đi đứng như những bóng ma. Chúng ta không cần đi tìm những bóng ma của người đã khuất bóng mà hảy nhìn ngay những oan hồn đang sống mà tâm hồn không còn biết mình đang sống.

Không ai có thể trả lời cho mình về cái hiểu của mình mà chính mình phải tự hiểu và tự giác nếu không muốn làm một oan hồn đang mang thân người. Một thân người đang sống mà không sống thì chính là OAN. Cái OAN này mới đích thật là oan hồn đang mang thân người mà không hiểu về chính mình.

Hiểu chính là Sống. Có ai mà không sống đâu.......

Minh-Đức, 1-12-2010.