Đề bài: Tâm trạng nhân vật Thúy Kiều qua tám câu thơ cuối trong đoạn trích: “Kiều ở lầu Ngưng Bích” (Trích “Truyện Kiều” – Nguyễn Du).
GỢI Ý:
a. Mở bài
- Nội dung đoạn trích Kiều ở lầu Ngưng Bích đã thể hiện được nỗi niềm đồng cảm sâu sắc với con người.
- Nguyễn Du đã diễn tả rất tinh tế tâm trạng của Thúy Kiều khi nàng ở lầu Ngưng Bích.
- Trích đoạn thơ “Buồn trông …. ghế ngồi”.
b. Thân bài
- Giới thiệu hoàn cảnh của Thúy Kiều:
+ Thúy Kiều là cô gái tài sắc vẹn toàn, đa sầu đa cảm.
+ Khi gia đình gặp tai họa … nàng đã bán mình chuộc cha … khi bị vào lầu xanh, nàng không chịu tiếp khánh và tìm cách bỏ trốn: nàng bị Tú Bà bắt lại và đưa nàng ra ở lầu Ngưng Bích (thực chất là giam lỏng nàng).
- Tâm trạng của Thúy Kiều:
+ Trước lầu Ngưng Bích nhìn ra xa Thúy Kiều thấy: “Thuyền ai thấp thoáng cánh buồm xa xa”.
Từ láy thấp thoáng, xa xa. Đại từ phiếm chỉ ai … Cửa bể buổi chiều: thời gian gời buồn. Một cánh buồm nhỏ bé trong cửa bể rộng lớn: hoang vắng, mênh mông, buồn tẻ chính là hình ảnh ẩn dụ về cuộc sống lẻ loi, đơn chiếc của nàng Kiều, cũng không biết đâu là bến bờ (thuyền trôi vô định, thấp thoáng: số phận mong manh).
+ Nhìn gần hơn nàng thấy: “Hoa trôi man mác biết là về đâu”.
Từ láy man mác, câu hỏi tu từ về đâu? khiến Thúy Kiều nghĩ đến thân phận mình mỏng manh, yếu đuối giống như cánh hoa để mặc cho dòng đời xô đẩy, biết trôi dạt về đâu.
- Không chỉ có hoa trôi trên mặt nước, nàng còn thấy ngọn cỏ dàu dàu… Cỏ trong đôi mắt Thúy Kiều “dàu dàu” tàn lụi, héo úa. Tác giả tả màu xanh của cỏ tiếp nối màu xanh của nền trời… xanh xanh đang dị nhòe đi, pha lẫn vào nhau và có phần đơn điệu: tâm trạng buồn rầu của Kiều.
- Cuối cùng nàng còn lắng nghe và cảm nhận “Buồn trông gió cuốn… ầm ầm… kêu quanh ghế ngồi”.
Gió cuốn: mặt biển nổi sóng ập đến ầm ầm chính là dự cảm về những sóng gió sắp ập đến cuộc đời nàng.
- Tám câu lục bát chia thành 4 cặp, mỗi cặp đều bắt đầu bằng từ buồn trông từ xa tới gần, từ cao tới thấp… diễn tả tâm trạng buồn đau của Thúy Kiều.
c. Kết bài
- Đoạn trích có sức gợi cảm mạnh mẽ bởi Nguyễn Du đã dung điệp từ, từ láy, hình ảnh mang ý nghĩa biểu tượng, nghệ thuật tả cảnh ngụ tình đặc sắc.
- Diễn tả thành công tâm trạng Thúy Kiều, chứng tỏ Nguyễn Du thấu hiểu, đồng cảm sâu sắc vơi tâm tư, số phận của con người.
