Em thân mến!
Thầy đã nhận được thư của em và đọc rất kỹ. Trong thư, em thắc mắc về số tiền thưởng năm trăm triệu đồng cho hoa hậu và em muốn thầy giải thích điều ấy.
Em ơi!
Thầy là một nhà khoa học. Khoa học là thứ vô cùng quan trọng của cuộc sống, nhưng thật lòng mà nói, khoa học không giải thích được tất cả, và không thay đổi được tất cả.
Mặc dù em không nói hẳn ra, nhưng thầy thấy rõ ràng, em cảm giác giải thưởng năm trăm triệu đồng là quá nhiều, nhất là khi mang nó so sánh với mức lương đề nghị năm triệu đồng cho giáo sư Ngô Bảo Châu nếu làm việc ở Viện toán nước ta.
Bức thư của em khiến thầy trằn trọc suốt mấy đêm. Thú thực, đây không phải lần đầu thầy trằn trọc vì tiền, bởi với cương vị một ông giáo nghèo, suy nghĩ về sự thiếu thốn là loại suy nghĩ thầy rất hay dùng, dù chả được ai khuyên cả. Khác với kem đánh răng chẳng hạn, được hội y khoa khuyên dùng.
Có thể nói, em đã đưa cho thầy một bài toán gồm hai mệnh đề. Và hai đáp số, nếu có, sẽ vô cùng mâu thuẫn với nhau.Bởi nếu nói năm trăm triệu cho vương miện hoa hậu là nhiều thì cũng chả phải nhiều. Sắc đẹp, như thầy biết, là một thứ cực kỳ hiếm hoi, và chẳng phải có tiền là có được. Để làm nên một cô hoa hậu, cần rất nhiều yếu tố, trong đấy vài yếu tố rắc rối vô cùng. Chả thể lấy vật chất làm thước đo.
Với tư cách một thầy giáo, lại nghèo, lại không đẹp trai, thầy tự hiểu mình không có khả năng làm quen, đánh giá hoặc xét đoán cô hoa hậu một cách toàn diện. Chả hy vọng gì vào hoa hậu người, thầy chỉ tạo niềm vui bằng hoa hậu cơm ngon, hoa hậu nhà sạch, hoa hậu đóng tiền nước hoặc tiền điện đúng kỳ, em hiểu chứ.
Nói cách khác, từ lâu rồi đối với thầy, cái đẹp là cái no, cái đủ và cái kịp thời. Nếu lúc này có năm trăm triệu trong tay, thầy cũng không thể biến mình thành hoa vương hoặc biến những cô gái mình quen thành đội vương miện. Thầy chỉ có khả năng biến số tiền đó thành cá khô, nước mắm hay xôi, chè bắp... là những thứ thầy rất thường ăn mà thôi.
Nếu em chịu khó nhìn ra cuộc sống, em sẽ thấy hoa hậu có cơ hội làm rất nhiều việc. Cô ta có thể đóng phim, có thể ca hát, lên bìa báo hoặc đi thăm trẻ em nghèo. Thực ra, trẻ em nghèo thì ai cũng có quyền thăm, nhưng vừa đội vương miện vừa thăm sẽ được bà con chú ý, có lợi cho trẻ em hơn, thầy chắc thế.
Nói theo lời bình của một MC trong đêm chung kết thì thiếu nữ đẹp là kết tinh của trời đất, trong khi năm trăm triệu đồng chỉ là kết tinh của tiền thuế, tiền bán dầu, bán than đá hoặc bán một vài thứ khác mà thôi, làm sao so sánh với nhau được.
Còn năm triệu đồng trả lương cho một giáo sư toán có ít không? Thầy cho là tùy vào quan niệm hay địa vị của mỗi con người. Đầu tiên là khả năng khai thác của một giáo sư toán hơi hạn chế. Ông ấy rất ít cơ hội được đóng phim truyền hình, được làm người mẫu thời trang hay ca sĩ. Chưa có một giáo sư toán nào hát hay những bài kiểu Tình thôi xót xa hoặc Kiếp đỏ đen cả. Thêm một phần nữa là trong cuộc sống hôm nay chúng ta thường dùng tới những bài toán rất kỳ dị. Kiểu như có năm chục ngàn đồng làm sao vừa mua thịt, vừa mua rau lại vừa mua gạo, hoặc có hai trăm ngàn đồng vừa mua sữa cho con lại vừa đóng học phí. Theo thầy, đấy cũng là một môn toán rất cao cấp, và cả triệu người đã ngày đêm giải được, cớ gì phải đề cao một giáo sư?
Theo như thầy biết, toán học có hai ngành là cơ bản và ứng dụng, và về khoản ứng dụng, gần như tất cả những người thầy quen, kể cả em, đều xứng đáng gọi là giáo sư. Bởi với một đồng lương như thế, tìm ra cách đáp ứng những nhu cầu của cuộc sống một cách kỳ diệu như thế, quả đáng khâm phục vô cùng. Nhiều lúc nhìn lại, thầy ngạc nhiên mình quá xuất sắc và những người khác cũng quá xuất sắc trong lĩnh vực toán gay go này.
Thầy không hề có một chút xíu coi thường các giải thưởng toán học quốc tế. Chả giấu gì em là thầy cũng thỉnh thoảng mơ đến nó. Nhưng tư duy cho toán học tồn tại và tư duy cho cuộc đời tồn tại đôi khi khác hẳn nhau, và cần được kính trọng như nhau.
Nhiều nhà khoa học đã chứng minh tất cả sự so sánh đều khập khiễng. Theo thầy thì chả những khập khiễng, khéo có lúc còn nguy hiểm. Có lẽ tốt nhất ta thấy năm trăm triệu là nhiều, và năm triệu cũng là nhiều, sẽ dễ sống hơn.
Em thân mến!
Em đã nói đúng khi phần lớn các nữ sinh viên không phải hoa hậu, và thầy cũng đành tiết lộ với em phần lớn thầy dạy học không phải giáo sư. Thầy trò ta nằm trong một tập hợp đông đảo các giá trị trung bình, nhưng chả vì vậy mà cả thầy lẫn em không có cái vĩ đại của riêng mình, em nhé.
Bài toán khó khăn nhất của con người, theo thầy, là bài toán xã hội. Bài toán ấy thay đổi dữ liệu thường xuyên, và rất nhiều lúc có đáp số ẩn hoặc đáp số ảo. Hàng triệu cá nhân trên đất nước ta đang ngày đêm giải bài toán đó, và họ đều xứng đáng trở thành trí thức cần tôn danh.
Em cứ lạc quan, yêu đời, kính trọng hoa hậu, kính trọng giáo sư và đừng quên kính trọng mình, em sẽ thấy vui vẻ, lạc quan chả kém gì những cô gái đẹp!
Thầy
Trần Chịu Đựng
Thầy đã nhận được thư của em và đọc rất kỹ. Trong thư, em thắc mắc về số tiền thưởng năm trăm triệu đồng cho hoa hậu và em muốn thầy giải thích điều ấy.
Em ơi!
Thầy là một nhà khoa học. Khoa học là thứ vô cùng quan trọng của cuộc sống, nhưng thật lòng mà nói, khoa học không giải thích được tất cả, và không thay đổi được tất cả.
Mặc dù em không nói hẳn ra, nhưng thầy thấy rõ ràng, em cảm giác giải thưởng năm trăm triệu đồng là quá nhiều, nhất là khi mang nó so sánh với mức lương đề nghị năm triệu đồng cho giáo sư Ngô Bảo Châu nếu làm việc ở Viện toán nước ta.
Bức thư của em khiến thầy trằn trọc suốt mấy đêm. Thú thực, đây không phải lần đầu thầy trằn trọc vì tiền, bởi với cương vị một ông giáo nghèo, suy nghĩ về sự thiếu thốn là loại suy nghĩ thầy rất hay dùng, dù chả được ai khuyên cả. Khác với kem đánh răng chẳng hạn, được hội y khoa khuyên dùng.
Có thể nói, em đã đưa cho thầy một bài toán gồm hai mệnh đề. Và hai đáp số, nếu có, sẽ vô cùng mâu thuẫn với nhau.Bởi nếu nói năm trăm triệu cho vương miện hoa hậu là nhiều thì cũng chả phải nhiều. Sắc đẹp, như thầy biết, là một thứ cực kỳ hiếm hoi, và chẳng phải có tiền là có được. Để làm nên một cô hoa hậu, cần rất nhiều yếu tố, trong đấy vài yếu tố rắc rối vô cùng. Chả thể lấy vật chất làm thước đo.
Với tư cách một thầy giáo, lại nghèo, lại không đẹp trai, thầy tự hiểu mình không có khả năng làm quen, đánh giá hoặc xét đoán cô hoa hậu một cách toàn diện. Chả hy vọng gì vào hoa hậu người, thầy chỉ tạo niềm vui bằng hoa hậu cơm ngon, hoa hậu nhà sạch, hoa hậu đóng tiền nước hoặc tiền điện đúng kỳ, em hiểu chứ.
Nói cách khác, từ lâu rồi đối với thầy, cái đẹp là cái no, cái đủ và cái kịp thời. Nếu lúc này có năm trăm triệu trong tay, thầy cũng không thể biến mình thành hoa vương hoặc biến những cô gái mình quen thành đội vương miện. Thầy chỉ có khả năng biến số tiền đó thành cá khô, nước mắm hay xôi, chè bắp... là những thứ thầy rất thường ăn mà thôi.
Nếu em chịu khó nhìn ra cuộc sống, em sẽ thấy hoa hậu có cơ hội làm rất nhiều việc. Cô ta có thể đóng phim, có thể ca hát, lên bìa báo hoặc đi thăm trẻ em nghèo. Thực ra, trẻ em nghèo thì ai cũng có quyền thăm, nhưng vừa đội vương miện vừa thăm sẽ được bà con chú ý, có lợi cho trẻ em hơn, thầy chắc thế.
Nói theo lời bình của một MC trong đêm chung kết thì thiếu nữ đẹp là kết tinh của trời đất, trong khi năm trăm triệu đồng chỉ là kết tinh của tiền thuế, tiền bán dầu, bán than đá hoặc bán một vài thứ khác mà thôi, làm sao so sánh với nhau được.
Còn năm triệu đồng trả lương cho một giáo sư toán có ít không? Thầy cho là tùy vào quan niệm hay địa vị của mỗi con người. Đầu tiên là khả năng khai thác của một giáo sư toán hơi hạn chế. Ông ấy rất ít cơ hội được đóng phim truyền hình, được làm người mẫu thời trang hay ca sĩ. Chưa có một giáo sư toán nào hát hay những bài kiểu Tình thôi xót xa hoặc Kiếp đỏ đen cả. Thêm một phần nữa là trong cuộc sống hôm nay chúng ta thường dùng tới những bài toán rất kỳ dị. Kiểu như có năm chục ngàn đồng làm sao vừa mua thịt, vừa mua rau lại vừa mua gạo, hoặc có hai trăm ngàn đồng vừa mua sữa cho con lại vừa đóng học phí. Theo thầy, đấy cũng là một môn toán rất cao cấp, và cả triệu người đã ngày đêm giải được, cớ gì phải đề cao một giáo sư?
Theo như thầy biết, toán học có hai ngành là cơ bản và ứng dụng, và về khoản ứng dụng, gần như tất cả những người thầy quen, kể cả em, đều xứng đáng gọi là giáo sư. Bởi với một đồng lương như thế, tìm ra cách đáp ứng những nhu cầu của cuộc sống một cách kỳ diệu như thế, quả đáng khâm phục vô cùng. Nhiều lúc nhìn lại, thầy ngạc nhiên mình quá xuất sắc và những người khác cũng quá xuất sắc trong lĩnh vực toán gay go này.
Thầy không hề có một chút xíu coi thường các giải thưởng toán học quốc tế. Chả giấu gì em là thầy cũng thỉnh thoảng mơ đến nó. Nhưng tư duy cho toán học tồn tại và tư duy cho cuộc đời tồn tại đôi khi khác hẳn nhau, và cần được kính trọng như nhau.
Nhiều nhà khoa học đã chứng minh tất cả sự so sánh đều khập khiễng. Theo thầy thì chả những khập khiễng, khéo có lúc còn nguy hiểm. Có lẽ tốt nhất ta thấy năm trăm triệu là nhiều, và năm triệu cũng là nhiều, sẽ dễ sống hơn.
Em thân mến!
Em đã nói đúng khi phần lớn các nữ sinh viên không phải hoa hậu, và thầy cũng đành tiết lộ với em phần lớn thầy dạy học không phải giáo sư. Thầy trò ta nằm trong một tập hợp đông đảo các giá trị trung bình, nhưng chả vì vậy mà cả thầy lẫn em không có cái vĩ đại của riêng mình, em nhé.
Bài toán khó khăn nhất của con người, theo thầy, là bài toán xã hội. Bài toán ấy thay đổi dữ liệu thường xuyên, và rất nhiều lúc có đáp số ẩn hoặc đáp số ảo. Hàng triệu cá nhân trên đất nước ta đang ngày đêm giải bài toán đó, và họ đều xứng đáng trở thành trí thức cần tôn danh.
Em cứ lạc quan, yêu đời, kính trọng hoa hậu, kính trọng giáo sư và đừng quên kính trọng mình, em sẽ thấy vui vẻ, lạc quan chả kém gì những cô gái đẹp!
Thầy
Trần Chịu Đựng
