(Xuân 2009) - “Khuyển mã chi tình” - người xưa nói thế - ai cũng hiểu chó là con vật trung thành, gắn bó nhất với con người. Có rất nhiều tác phẩm văn chương, nghệ thuật mô tả về mối quan hệ này ở khắp trái đất đã làm biết bao người xúc động rơi nước mắt, đau đớn, đắng cay… Cái đề tài ấy rất cũ nhưng lúc nào cũng là “đương đại”.
Thể loại sáng tác yêu thích của Di Li như cô tự nhận là trinh thám, kinh dị. Nhưng truyện ngắn này không có chút gì trinh thám, chỉ có cái chết của con chó Vích là “kinh dị”, bữa tiệc đêm cuối năm ấy là sự quái đản tàn nhẫn của con người. Một kết cục thật đau đớn, nhưng nhận thức được sự đớn đau ấy con người sẽ trưởng thành hơn. Di Li thích viết truyện có “kịch tính”. Một lần nữa, cô đã làm được điều đó.
Y Trang
***
Anh phải tống con chó này đi.
Viễn thở dài, cái nắm tròn xoe chạy đi chạy lại trước mặt anh trở nên nhoè nhoẹt. Màu trắng toát như tuyết đã biến thành những quầng xanh, đỏ, vàng. Những đốm màu sắc mờ ảo có vẻ đang tiến sát lại gần anh. Viễn hầu như không còn nhìn thấy gì, song bàn tay lạnh buốt cảm thấy một luồng hơi nóng ẩm ướt. Đôi mắt nâu tròn xoe buồn bã đang ở phía trước. Nó rón rén đặt bàn chân cũng đã lạnh toát lên tay Viễn.
Anh gặp con Vích rất tình cờ. Một ngày áp Tết, Viễn đang trên đường về nhà trên chiếc xe đạp cũng rệu rã như chủ của nó. Song bụng anh rất vui vì trong túi áo ngực có một xấp tiền mỏng. Đó là tiền thù lao dạy học cho một đứa trẻ và tiền công khuân vác dọn dẹp cho một gia đình chuyển nhà mới, cộng thêm món nợ nho nhỏ tưởng không thể nào đòi được từ một người bạn cũ. Viễn chưa bao giờ có nhiều tiền như thế từ ngày lên thành phố trọ học. Lúc đỗ xe ở một ngã tư, có một gã áp sát Viễn.
- Mua chó không em giai?
Viễn nhìn xuống tay gã. Bên dưới là một chiếc lồng sắt gỉ, với túm lông trắng nhỏ xíu. Viễn nhếch mép méo xệch.
- Người còn đang đói ăn. Ai dám chơi thú xa xỉ thế.
- Mua đi, bán rẻ cho chú mày. Một trăm thôi được con chó sang cửa sang nhà. Giống Nhật thuần chủng đấy.
- Thôi, nuôi chó lằng nhằng lắm.
- Năm chục nhé, ngày Tết có con chó đón khách… - Gã bán chó níu lấy cánh tay Viễn.
Anh nhìn hắn ta chờn chợn. Một thằng nghiện ngập đạo chích không từ thứ gì, thậm chí là một con chó mới đẻ. Bất thình lình một luồng gió lạnh thốc qua, Viễn thoáng rùng mình. Cùng lúc, con chó rên lên khe khẽ. Nó lạnh, và có lẽ cũng đang đói như Viễn. Anh buột miệng.
- Được rồi, năm chục, đưa chó đây.
Đêm giao thừa đầu tiên ở một thành phố xa lạ, Viễn không còn cô độc. Anh đã có con Vích. Nó là một con chó còn đang bú sữa mẹ. Đêm đầu tiên, nó rên ư ử vì nhớ mẹ. Nó đã bị giằng ra khỏi mẹ, cũng không khác gì Viễn, cô độc trên cõi đời này từ lúc lọt lòng.
Chuyện Viễn nuôi một con chó mới đẻ trong nhà trọ đều khiến bạn bè phì cười, không phải vì một gã nghèo kiết xác học đòi thú chơi xa xỉ mà vì những hành động luẩn quẩn của một trang nam nhi chẳng khác nào bà mẹ sề đang lấn bấn vì con. Mặc dù việc có con chó trở nên cực kỳ bất tiện, kể cả những lúc đi làm thêm, anh đều phải mau chóng về nhà cho nó ăn, Viễn vẫn không thể rời con Vích. Sợi dây tình cảm duy nhất khiến tâm hồn khô cằn chỉ nghĩ đến một điều duy nhất là lương thực cho ngày mai đã mềm dần trở lại. Mỗi lần con Vích ra đón anh bằng cái đuôi ngắn ngủn xoay tít trên lớp da bụng lép kẹp, Viễn thấy lòng rộn lên pha chút xót xa.
Đấy là chuyện của một năm về trước. Nó chưa bao giờ bị đói, ít ra là như Viễn.
Con Vích mới đầu có vẻ ngạc nhiên vì đã qua bữa mà chủ nó chưa lấy ra chiếc đĩa màu vàng chanh quen thuộc. Sau dường mệt quá, nó đành nằm ẹp xuống đất mà rít lên thảm thiết. Nhưng bây giờ, nó không sủa, không rít, không rên ư ử, mà im lặng chạm nhẹ cái lưỡi màu hồng lên mặt Viễn. Viễn không dám nhìn vào đôi đồng tử buồn bã ấy. Viễn đứng bật dậy. Anh không hy vọng sẽ có người đi mua chó vào một chiều cuối năm như thế này. Bằng không, cực chẳng đã, anh sẽ cho không bất kỳ người nào muốn nhận con chó này, bất kỳ người nào có thể cung cấp ngày hai đĩa cơm cho con Vích.
Mới đầu con Vích có vẻ vui lắm. Nó ít được đi chơi. Hầu như ai đi qua cũng đều phải liếc mắt nhìn Vích. Nó là một con vật đẹp và duyên dáng. Thỉnh thoảng Viễn ra hiệu cho nó đứng thẳng một lúc bằng hai chân trước, chắp tay chào, giơ tay vẫy rồi nhảy thăng bằng qua một cái que. Chẳng mấy chốc nó tụ tập quanh mình một đám đông. Vích được vài chiếc bánh và kẹo lót dạ, càng phấn chấn. Tuy nhiên, ngày cuối năm ai cũng bận cả, không ai muốn bận tâm nhiều về một con chó.
Trời đã sẩm tối, chợ vãn dần và Vích không còn khán giả. Lúc này nó đã thấm mệt và nằm ẹp bụng xuống đất. Chợt có bốn bàn chân dừng lại trước mặt Vích.
- Chó bán bao nhiêu?
- Năm trăm.
- Mày có điên không đấy.
Tiếng cười phá lên trộn lẫn tiếng chó sủa riết róng.
- Nó biết làm nhiều trò, phân biệt được khách lạ và hiểu được gần hai chục khẩu lệnh.
Hai gã kia quay sang trao đổi với nhau.
- Bây giờ cân hơi chỉ năm nghìn một ký. Con này chắc độ bảy cân là hết đất.
- Hai chục nhé. - Một gã cúi xuống định nhấc thử con chó nhưng Vích đã lùi lại, hai mép nhếch lên lộ chiếc răng nanh dữ tợn.
- A con này láo, sắp vào nồi đến nơi còn tinh tướng.
Viễn nhấc con chó trên tay rồi bước thẳng ra khỏi khu chợ. Chỉ còn chưa đầy năm tiếng nữa là đến giao thừa.
***
Anh phải tống con chó này đi.
Con Vích bây giờ đã thay đổi tính cách. Nó không còn là con chó nhắng nhít như thời trẻ nít. Một mùa giao thừa nữa trôi qua làm nó trưởng thành hơn. Nó đã đuổi kịp tuổi anh. Nếu là con người thì có thể nó đã là một cô gái 20 tuổi. Nhìn vào mắt Viễn, nó có thể hiểu hết tất cả những gì đang diễn ra trong đầu anh.
Cách đây một tuần, có người tình cờ thấy anh dắt con Vích đi dạo. Người đàn ông ngồi trong chiếc Subaru màu tím than. Biết rằng có người đang chiêm ngưỡng mình, nó hứng chí đứng thẳng bằng hai chân sau và đưa tay vẫy. Viễn cũng hứng chí không kém, anh ngồi thụp xuống vỉa hè, giơ thẳng hai cánh tay ra trước để con Vích nhảy qua nhảy lại như đang biểu diễn trên sân khấu lớn. Sau rốt, Viễn bước đi một quãng và giả bộ làm rơi bao thuốc. Ngay lập tức, Vích lao vút tới ngoạm vật đánh rơi và chạy vượt lên thả vào tay chủ.
Người đàn ông hạ cửa kính xuống và ngoắc Viễn lại gần.
- Một triệu có bán không?
Viễn kinh ngạc, song im lặng không nói gì.
- Triệu rưởi nhé.
- Tôi… con chó này…. tôi… nuôi từ nhỏ… không bán được.
- Hai triệu. Giá cuối cùng.
Viễn ngạt thở. Anh há hốc miệng không nói được câu nào. Sau cùng Viễn thốt lên.
- Không, tôi không bán nó được.
Ông ta đưa cho Viễn một tấm các vi dít sau khi giải thích lý do rằng mình đang muốn tìm một món quà sinh nhật cho con trai mà chưa nghĩ ra được ý tưởng nào vì thứ gì cậu ta cũng có rồi.
- Nếu thay đổi ý định, hãy gọi điện cho tôi. Chỉ trong vòng một tuần thôi, vì nếu qua sinh nhật của con trai tôi, con chó này không đáng một xu.
Khi chiếc xe đã khuất dạng, Viễn dường như nghe thấy tiếng thở hắt ra của con chó. - Tao hứa, sẽ giữ mày ở lại cho đến ngày cuối cùng của mày.
Nhưng giờ thì anh sắp phản bội lời hứa của mình. Phản bội một con người, Viễn cho rằng cũng không hèn hạ bằng phản bội một con chó. Sáng nay, người chủ nhà đã cảnh cáo rằng nếu anh không tạm ứng ít nhất là nửa số tiền nhà của quý tới, thì tốt nhất anh nên đón giao thừa trên vỉa hè.
Mấy tháng nay Viễn bị mất việc. Năm cuối, bài vở của anh ngập đầu và không ông chủ nào chấp nhận lịch làm việc thất thường của Viễn.
Viễn đi tới đi lui theo chiều dọc ngắn ngủn của ngôi nhà. Con Vích ngồi yên lặng trong góc quan sát chủ nó. Viễn ứa nước mắt. Anh quẳng chiếc các vi dít vào sọt rác và lao ra ngoài gió lạnh.
Cổng bệnh viện đông nghịt người.
Nhìn hàng người xếp dài ngút, Viễn thở dài lùa tay vào túi quần. Đã có kinh nghiệm nhiều lần, Viễn biết rằng không qua cò, anh có xếp hàng đến đêm cũng không đến lượt. Cầm hai tờ tiền, cò vui vẻ.
- Lấy cách đây lâu chưa?
- Một tháng.
- Tao sợ rằng không được. Chú mày xanh thế.
Viễn cắn chặt môi, chen vào giữa hàng người. Nhờ có thẻ số ghi sẵn của cò, Viễn chỉ mất nửa tiếng là đến lượt. Vừa bóc ống xi lanh, người mặc áo blu trắng cất giọng đều đều theo đúng thủ tục.
- Lấy bao nhiêu?
- 400. - Quai hàm Viễn gợn lên.
- Không, 250 theo đúng quy định. Cậu không chịu được đâu. Nguy hiểm lắm.
- Xin chị. - Viễn ngước mắt lên. - Tôi cần phải đóng tiền nhà. Nếu không…
- 250 thôi nhé. - Người y tá nhắc lại.
- Không, chị cứ lấy cho 400.
Ống xi lanh vẫn lùi dần lùi dần cho đến khi thứ dung dịch màu đỏ sậm đã ở ngưỡng 400ml. Anh đứng thẳng người, đi thẳng ra cửa. Song ra đến cổng, một luồng gió lạnh khiến Viễn xây sẩm.
Con Vích đón anh bằng những cái vẫy đuôi lo lắng. Anh đổ hộp sữa cấp phát của bệnh viện vào liễn cho nó rồi loạng choạng lên giường, vùi bàn chân lạnh toát vào lớp chăn bông lạnh toát và vùi ý niệm vào những giấc mơ màu đỏ.
***
- Anh phải tống con chó này đi.
Sáng nay gã trưởng phòng đã nói như thế khi hắn tình cờ nghe thấy âm thanh không thể chối cãi chứng minh sự tồn tại của một con chó.
- Anh phải tống con chó đi, hoặc là anh tự tống cổ mình ra khỏi công ty. Giám đốc mà biết điều này thì ngay cả tôi cũng bị đối xử chẳng khác gì con chó của anh.
Anh đang đứng trước sự lựa chọn. Mất việc, mất chỗ ở hay là mất con Vích? Anh đã trải qua một năm dài thất nghiệp sau khi cầm bằng tốt nghiệp nên thấm thía khái niệm “mất việc làm” là như thế nào.
Một ngày đẹp trời may mắn, anh được nhận vào công ty, với đồng lương rẻ mạt cho một nhân viên chạy việc hạng bét. Công ty có nhà kho vật phẩm ngay đằng sân sau và một ga ra bỏ hoang ở bên cạnh. Viễn rụt rè hỏi ý kiến trưởng phòng xem anh có thể ở lại trong cái ga ra cũ đó được không. Dĩ nhiên là cũng chẳng hại gì, công ty có thêm một nhân viên trực kho đêm miễn phí. Tuy nhiên, con Vích đã làm hỏng tất cả. Mặc dù đã vô cùng cẩn thận trong việc nhốt con chó trong nhà, nhưng anh không thể cấm nó phát ra tiếng động. Cuối cùng, Viễn loé ra một sáng kiến. Chiều hôm đó, anh tròng vào mõm con chó một cái rọ bằng da.
- Nghe này Vích, mày không được kêu hiểu chưa. Nếu mày làm thế, cả tao và mày sẽ bị đuổi cổ khỏi đây và… chết đói.
Viễn hy vọng con chó sẽ hiểu toàn bộ lời dặn dò của mình với một niềm tin mù quáng. Con Vích nghiêng một bên tai vẻ suy nghĩ, nhưng nghe thấy từ cuối cùng, nó nghển cổ lên và rên khe khẽ. Sống với Viễn năm năm, nó đã hiểu đầy đủ ý nghĩa của cái từ ghê rợn ấy.
Hết giờ làm, gã trưởng phòng xuống ga ra cũ. Gã trưởng phòng hài lòng, nhưng trước khi quay ra vẫn dặn với một câu.
- Tôi hy vọng cậu đã tống nó đi thật.
Từ bữa đó, con Vích hoàn toàn sống trong im lặng. Nó bị rọ mõm từ tờ mờ sáng đến đêm khuya, trừ hai bữa ăn. Khi đêm xuống, Viễn mới mở rọ mõm và cho nó ra sân. Mỗi lần quay trở về nhà sau một ngày làm việc kiệt sức, nhìn đôi mắt buồn bã và nhẫn nhục lấp ló sau chiếc rọ bằng da, Viễn thấy ngực trái se lại.
***
- Anh phải tống con chó này đi.
Thị nói với anh bằng giọng của gã trưởng phòng năm nào. Thị nói với anh câu đó sau đám cưới hai ngày.
- Tôi không chịu được mùi hôi của chó, mà một căn hộ sang trọng thế này, có một con chó già lẩm cẩm ngồi lù lù giữa sân, chỉ anh mới có thể chịu đựng được.
Viễn không phủ nhận điều đó. Anh biết thị nói có lý, có lý về phía thị. Đối với thị và tất cả những người khác, con Vích chẳng có nghĩa gì, còn đối với anh, nó hầu như là tất cả. Anh yêu con Vích. Dường như trong đầu óc u tối của thị cũng lờ mờ hiểu ra điều đó, và ấy là thứ khiến thị khó chịu hơn cả mùi hôi của con chó.
- Thế nào, năm hết Tết đến rồi, anh có quyết định tống cổ cái của nợ này đi hay để đến lúc ba phải phàn nàn vì thói ương gàn của anh?
Ba của thị, hay là bố vợ của anh, cũng đồng thời là tổng giám đốc của công ty có cái ga ra cũ bỏ hoang. Anh cúi đầu. Không biết tự lúc nào anh nhận ra rằng mình đã nhiễm cái thói quen cúi đầu của con Vích.
- Được rồi, để tôi tính.
- Mai là hạn cuối cùng nhé. – Thị nheo mắt.
Viễn nhớ lại lời hứa với con chó. Anh vẫn cho rằng, chừng nào anh chưa phản bội lại lời hứa, nghĩa là anh chưa phản bội lại chính mình. Viễn đã lường trước vấn đề này. Anh để ý có một căn nhà lụp xụp ở đối diện. Ra vào ngôi nhà đó là một cậu thanh niên mặt mũi non choẹt. Anh ngỏ ý gửi nhờ con chó và hứa sẽ chu cấp toàn bộ tiền nhà cho cậu ta cũng như tiền ăn của con chó. Nghe thấy điều khoản mà Viễn hứa hẹn, mắt cậu ta sáng lên và ngay chiều hôm đó, Vích được chuyển sang nhà mới.
Trước khi trao sợi dây xích cho người chủ mới, Viễn nhìn thẳng vào đôi mắt nâu buồn thảm của người bạn tri kỉ.
- Vích, tao vẫn luôn ở bên cạnh mày, chỉ cách có một con đường nhỏ thôi mà, đúng không nào? - Viễn chỉ tay qua đường, về phía ngôi nhà năm tầng bao phủ bởi hàng rào hoa giấy. Tao hứa vẫn sẽ chiều chiều cho mày đi dạo.
***
- Anh phải tống con chó này đi.
Thị trở mình quần quật trên giường và rít lên.
- Cái của nợ ấy sủa thế này tôi ngủ thế nào được.
- Chắc hôm nay trở trời, em cứ nhạy cảm thế. Anh có nghe thấy gì đâu nào.
Viễn nói dối, anh nghe thấy toàn bộ tiếng rền rĩ thảm thiết của con Vích và thị thì hoàn toàn không nhạy cảm. Vợ anh không hề có sự nhạy cảm bản năng của người phụ nữ. Thị sinh ra đã là một sự nhẫn nhục của cha thị, để rồi ông nhẫn nhục gả thị cho một gã nhân viên quèn nghèo kiết xác.
Anh hiểu nguồn cơn của tiếng rền rĩ ấy. Con Vích nhớ anh. Nó đã 11 tuổi và như một người già thiếu thốn tình cảm. Lúc chiều nay, Viễn dừng xe trước cửa nhà. Anh nhìn vào ga ra, nhìn chiếc Mercedez kính đen. Ông giám đốc, bố vợ anh đang sừng sững trước mặt.
- Tôi chán năng lực của cậu, không vì cháu nội tôi, cái công ty này sẽ không bao giờ của cậu.
Viễn gục mặt xuống gối. Bỗng nhiên, có một thứ gì mềm ấm và ẩm ướt quen thuộc khẽ chạm lên má anh.
- Vích. - Anh ứa nước mắt. - Mày ở đâu ra thế?
Con Vích gầy. Cái lưng của nó hơi còng xuống, lớp lông trên mặt đã rụng thành từng mảng, còn trơ chiếc mũi khô khốc và cặp mắt nâu buồn bã. Viễn không giữ được lời hứa thường xuyên dẫn nó đi dạo. Vài bận bắt gặp nó đang đứng ngơ ngác trước cửa, mừng quýnh khi nhìn thấy anh và bộ xương sườn trơ khấc vồng lên khỏi lớp da bụng. Anh nghiêm khắc quở trách cậu sinh viên.
- Ngày xưa, tôi nuôi nó, đói khổ gấp trăm lần cậu, con Vích cũng không đến nỗi thảm hại thế này.
Anh tăng chi phí khẩu phần ăn của con chó. Người chủ mới vâng vâng dạ dạ rồi đâu lại vào đấy. Mỗi lần nhìn thấy con chó, anh đều thấy xót xa. Và Viễn trốn tránh sự thực bằng cách tránh không gặp nó nữa.
Viễn choàng tay lên người nó, gãi lớp da cổ bẩn thỉu đầy chấy rận và áp miệng vào cái tai ủ rũ.
- Tao cũng thế, còn khổ hơn mày. - Viễn thì thầm. - Nếu mày đau đớn, mày còn có thể kêu lên được.
Có thể vì cuộc gặp sáng nay đã gợi lại tình cảm lạ kỳ giữa anh và con Vích mà giờ nó mới rền rĩ thảm thiết. Cậu sinh viên hôm nọ cũng thông báo với anh rằng cậu sắp phải trả nhà để đi thực tập, anh liệu tìm người để trông nom con Vích.
- Mà nó già rồi, anh hoá kiếp cho nó đỡ khổ. - Cậu ta gợi ý.
Cái quắc mắt dữ tợn của Viễn khiến cậu ta cụp mắt xuống.
Tuy nhiên, bẵng đi mấy hôm sau, Viễn không thấy thị kêu gào vì chuyện con chó nữa. Phần vì con Vích chỉ cất tiếng kêu duy nhất có một đêm hôm đó thôi và phần vì đã sát năm mới, thị có quá nhiều việc để làm. Năm nay, ông giám đốc chỉ thị cho anh phải mở tiệc giao thừa tại nhà để tiếp đãi các quan khách của công ty.
- Năm sau tôi trao lại trọng trách cho vợ chồng cậu, nên lấy đó làm trọng mà tiếp đón người ta cho tử tế.
Đêm giao thừa, khách khứa đông chật phòng khách nhà anh. Chỉ vài tiếng nữa, qua thời khắc giao thừa, công ty sẽ thuộc về anh. Các cô phục vụ bưng từng khay đồ ăn đến bên thực khách. Vợ anh khoác chiếc khăn lông thú trên vai và đi lại tươi cười mời khách.
- Đây là món đặc biệt, nấu ở nhà chúng em. Mời quý vị thưởng thức. - Thị chìa tay về chiếc đĩa trắng phau đựng thịt nướng.
- Ngon quá. - Một thực khách tấm tắc.
- Tuyệt thật, món gì thế? - Nhiều tiếng lao xao nổi lên.
- Anh cũng ăn đi chứ. - Thị chìa khay thức ăn ra trước mặt Viễn.
- Tất nhiên rồi, phải thử tài đạo diễn của nữ chủ nhân chứ. - Viễn hân hoan nháy mắt với vợ.
Có lẽ lần đầu tiên anh có cử chỉ âu yếm với vợ mình mà không thấy ngượng ngùng. Viễn gắp một miếng thịt và bỏ vào mồm. Anh không để ý đến món ăn vì còn vội nhai, vội nuốt và vội nói chuyện với khách.
- Có ngon không? - Thị nheo mắt hỏi.
- Ngon, em giỏi lắm.
- Biết thịt gì đấy không?
- Không.
- Thịt con Vích. - Thị phá lên cười và tiếp tục ngửa cổ lên trời cười.
Ngọn đèn chùm phút chốc xoay tít trên đầu Viễn. Tiếng cười của thị hoà cùng những tràng cười của thực khách, của ông bố vợ tạo thành một bản hợp âm ma quái. Viễn chạy thốc vào nhà vệ sinh. Anh gục đầu xuống bồn cầu nôn thốc nôn tháo. Trong ánh đèn vàng lờn lợt, Viễn thấy rõ như in đôi mắt nâu buồn bã của con Vích đang chăm chắm nhìn anh qua làn nước bẩn thỉu.
Và hình như, đôi mắt chó vừa nở một nụ cười
Sưu Tầm!
Thể loại sáng tác yêu thích của Di Li như cô tự nhận là trinh thám, kinh dị. Nhưng truyện ngắn này không có chút gì trinh thám, chỉ có cái chết của con chó Vích là “kinh dị”, bữa tiệc đêm cuối năm ấy là sự quái đản tàn nhẫn của con người. Một kết cục thật đau đớn, nhưng nhận thức được sự đớn đau ấy con người sẽ trưởng thành hơn. Di Li thích viết truyện có “kịch tính”. Một lần nữa, cô đã làm được điều đó.
Y Trang
***
Anh phải tống con chó này đi.
Viễn thở dài, cái nắm tròn xoe chạy đi chạy lại trước mặt anh trở nên nhoè nhoẹt. Màu trắng toát như tuyết đã biến thành những quầng xanh, đỏ, vàng. Những đốm màu sắc mờ ảo có vẻ đang tiến sát lại gần anh. Viễn hầu như không còn nhìn thấy gì, song bàn tay lạnh buốt cảm thấy một luồng hơi nóng ẩm ướt. Đôi mắt nâu tròn xoe buồn bã đang ở phía trước. Nó rón rén đặt bàn chân cũng đã lạnh toát lên tay Viễn.
Anh gặp con Vích rất tình cờ. Một ngày áp Tết, Viễn đang trên đường về nhà trên chiếc xe đạp cũng rệu rã như chủ của nó. Song bụng anh rất vui vì trong túi áo ngực có một xấp tiền mỏng. Đó là tiền thù lao dạy học cho một đứa trẻ và tiền công khuân vác dọn dẹp cho một gia đình chuyển nhà mới, cộng thêm món nợ nho nhỏ tưởng không thể nào đòi được từ một người bạn cũ. Viễn chưa bao giờ có nhiều tiền như thế từ ngày lên thành phố trọ học. Lúc đỗ xe ở một ngã tư, có một gã áp sát Viễn.
- Mua chó không em giai?
Viễn nhìn xuống tay gã. Bên dưới là một chiếc lồng sắt gỉ, với túm lông trắng nhỏ xíu. Viễn nhếch mép méo xệch.
- Người còn đang đói ăn. Ai dám chơi thú xa xỉ thế.
- Mua đi, bán rẻ cho chú mày. Một trăm thôi được con chó sang cửa sang nhà. Giống Nhật thuần chủng đấy.
- Thôi, nuôi chó lằng nhằng lắm.
- Năm chục nhé, ngày Tết có con chó đón khách… - Gã bán chó níu lấy cánh tay Viễn.
Anh nhìn hắn ta chờn chợn. Một thằng nghiện ngập đạo chích không từ thứ gì, thậm chí là một con chó mới đẻ. Bất thình lình một luồng gió lạnh thốc qua, Viễn thoáng rùng mình. Cùng lúc, con chó rên lên khe khẽ. Nó lạnh, và có lẽ cũng đang đói như Viễn. Anh buột miệng.
- Được rồi, năm chục, đưa chó đây.
Đêm giao thừa đầu tiên ở một thành phố xa lạ, Viễn không còn cô độc. Anh đã có con Vích. Nó là một con chó còn đang bú sữa mẹ. Đêm đầu tiên, nó rên ư ử vì nhớ mẹ. Nó đã bị giằng ra khỏi mẹ, cũng không khác gì Viễn, cô độc trên cõi đời này từ lúc lọt lòng.
Chuyện Viễn nuôi một con chó mới đẻ trong nhà trọ đều khiến bạn bè phì cười, không phải vì một gã nghèo kiết xác học đòi thú chơi xa xỉ mà vì những hành động luẩn quẩn của một trang nam nhi chẳng khác nào bà mẹ sề đang lấn bấn vì con. Mặc dù việc có con chó trở nên cực kỳ bất tiện, kể cả những lúc đi làm thêm, anh đều phải mau chóng về nhà cho nó ăn, Viễn vẫn không thể rời con Vích. Sợi dây tình cảm duy nhất khiến tâm hồn khô cằn chỉ nghĩ đến một điều duy nhất là lương thực cho ngày mai đã mềm dần trở lại. Mỗi lần con Vích ra đón anh bằng cái đuôi ngắn ngủn xoay tít trên lớp da bụng lép kẹp, Viễn thấy lòng rộn lên pha chút xót xa.
Đấy là chuyện của một năm về trước. Nó chưa bao giờ bị đói, ít ra là như Viễn.
Con Vích mới đầu có vẻ ngạc nhiên vì đã qua bữa mà chủ nó chưa lấy ra chiếc đĩa màu vàng chanh quen thuộc. Sau dường mệt quá, nó đành nằm ẹp xuống đất mà rít lên thảm thiết. Nhưng bây giờ, nó không sủa, không rít, không rên ư ử, mà im lặng chạm nhẹ cái lưỡi màu hồng lên mặt Viễn. Viễn không dám nhìn vào đôi đồng tử buồn bã ấy. Viễn đứng bật dậy. Anh không hy vọng sẽ có người đi mua chó vào một chiều cuối năm như thế này. Bằng không, cực chẳng đã, anh sẽ cho không bất kỳ người nào muốn nhận con chó này, bất kỳ người nào có thể cung cấp ngày hai đĩa cơm cho con Vích.
Mới đầu con Vích có vẻ vui lắm. Nó ít được đi chơi. Hầu như ai đi qua cũng đều phải liếc mắt nhìn Vích. Nó là một con vật đẹp và duyên dáng. Thỉnh thoảng Viễn ra hiệu cho nó đứng thẳng một lúc bằng hai chân trước, chắp tay chào, giơ tay vẫy rồi nhảy thăng bằng qua một cái que. Chẳng mấy chốc nó tụ tập quanh mình một đám đông. Vích được vài chiếc bánh và kẹo lót dạ, càng phấn chấn. Tuy nhiên, ngày cuối năm ai cũng bận cả, không ai muốn bận tâm nhiều về một con chó.
Trời đã sẩm tối, chợ vãn dần và Vích không còn khán giả. Lúc này nó đã thấm mệt và nằm ẹp bụng xuống đất. Chợt có bốn bàn chân dừng lại trước mặt Vích.
- Chó bán bao nhiêu?
- Năm trăm.
- Mày có điên không đấy.
Tiếng cười phá lên trộn lẫn tiếng chó sủa riết róng.
- Nó biết làm nhiều trò, phân biệt được khách lạ và hiểu được gần hai chục khẩu lệnh.
Hai gã kia quay sang trao đổi với nhau.
- Bây giờ cân hơi chỉ năm nghìn một ký. Con này chắc độ bảy cân là hết đất.
- Hai chục nhé. - Một gã cúi xuống định nhấc thử con chó nhưng Vích đã lùi lại, hai mép nhếch lên lộ chiếc răng nanh dữ tợn.
- A con này láo, sắp vào nồi đến nơi còn tinh tướng.
Viễn nhấc con chó trên tay rồi bước thẳng ra khỏi khu chợ. Chỉ còn chưa đầy năm tiếng nữa là đến giao thừa.
***
Anh phải tống con chó này đi.
Con Vích bây giờ đã thay đổi tính cách. Nó không còn là con chó nhắng nhít như thời trẻ nít. Một mùa giao thừa nữa trôi qua làm nó trưởng thành hơn. Nó đã đuổi kịp tuổi anh. Nếu là con người thì có thể nó đã là một cô gái 20 tuổi. Nhìn vào mắt Viễn, nó có thể hiểu hết tất cả những gì đang diễn ra trong đầu anh.
Cách đây một tuần, có người tình cờ thấy anh dắt con Vích đi dạo. Người đàn ông ngồi trong chiếc Subaru màu tím than. Biết rằng có người đang chiêm ngưỡng mình, nó hứng chí đứng thẳng bằng hai chân sau và đưa tay vẫy. Viễn cũng hứng chí không kém, anh ngồi thụp xuống vỉa hè, giơ thẳng hai cánh tay ra trước để con Vích nhảy qua nhảy lại như đang biểu diễn trên sân khấu lớn. Sau rốt, Viễn bước đi một quãng và giả bộ làm rơi bao thuốc. Ngay lập tức, Vích lao vút tới ngoạm vật đánh rơi và chạy vượt lên thả vào tay chủ.
Người đàn ông hạ cửa kính xuống và ngoắc Viễn lại gần.
- Một triệu có bán không?
Viễn kinh ngạc, song im lặng không nói gì.
- Triệu rưởi nhé.
- Tôi… con chó này…. tôi… nuôi từ nhỏ… không bán được.
- Hai triệu. Giá cuối cùng.
Viễn ngạt thở. Anh há hốc miệng không nói được câu nào. Sau cùng Viễn thốt lên.
- Không, tôi không bán nó được.
Ông ta đưa cho Viễn một tấm các vi dít sau khi giải thích lý do rằng mình đang muốn tìm một món quà sinh nhật cho con trai mà chưa nghĩ ra được ý tưởng nào vì thứ gì cậu ta cũng có rồi.
- Nếu thay đổi ý định, hãy gọi điện cho tôi. Chỉ trong vòng một tuần thôi, vì nếu qua sinh nhật của con trai tôi, con chó này không đáng một xu.
Khi chiếc xe đã khuất dạng, Viễn dường như nghe thấy tiếng thở hắt ra của con chó. - Tao hứa, sẽ giữ mày ở lại cho đến ngày cuối cùng của mày.
Nhưng giờ thì anh sắp phản bội lời hứa của mình. Phản bội một con người, Viễn cho rằng cũng không hèn hạ bằng phản bội một con chó. Sáng nay, người chủ nhà đã cảnh cáo rằng nếu anh không tạm ứng ít nhất là nửa số tiền nhà của quý tới, thì tốt nhất anh nên đón giao thừa trên vỉa hè.
Mấy tháng nay Viễn bị mất việc. Năm cuối, bài vở của anh ngập đầu và không ông chủ nào chấp nhận lịch làm việc thất thường của Viễn.
Viễn đi tới đi lui theo chiều dọc ngắn ngủn của ngôi nhà. Con Vích ngồi yên lặng trong góc quan sát chủ nó. Viễn ứa nước mắt. Anh quẳng chiếc các vi dít vào sọt rác và lao ra ngoài gió lạnh.
Cổng bệnh viện đông nghịt người.
Nhìn hàng người xếp dài ngút, Viễn thở dài lùa tay vào túi quần. Đã có kinh nghiệm nhiều lần, Viễn biết rằng không qua cò, anh có xếp hàng đến đêm cũng không đến lượt. Cầm hai tờ tiền, cò vui vẻ.
- Lấy cách đây lâu chưa?
- Một tháng.
- Tao sợ rằng không được. Chú mày xanh thế.
Viễn cắn chặt môi, chen vào giữa hàng người. Nhờ có thẻ số ghi sẵn của cò, Viễn chỉ mất nửa tiếng là đến lượt. Vừa bóc ống xi lanh, người mặc áo blu trắng cất giọng đều đều theo đúng thủ tục.
- Lấy bao nhiêu?
- 400. - Quai hàm Viễn gợn lên.
- Không, 250 theo đúng quy định. Cậu không chịu được đâu. Nguy hiểm lắm.
- Xin chị. - Viễn ngước mắt lên. - Tôi cần phải đóng tiền nhà. Nếu không…
- 250 thôi nhé. - Người y tá nhắc lại.
- Không, chị cứ lấy cho 400.
Ống xi lanh vẫn lùi dần lùi dần cho đến khi thứ dung dịch màu đỏ sậm đã ở ngưỡng 400ml. Anh đứng thẳng người, đi thẳng ra cửa. Song ra đến cổng, một luồng gió lạnh khiến Viễn xây sẩm.
Con Vích đón anh bằng những cái vẫy đuôi lo lắng. Anh đổ hộp sữa cấp phát của bệnh viện vào liễn cho nó rồi loạng choạng lên giường, vùi bàn chân lạnh toát vào lớp chăn bông lạnh toát và vùi ý niệm vào những giấc mơ màu đỏ.
***
- Anh phải tống con chó này đi.
Sáng nay gã trưởng phòng đã nói như thế khi hắn tình cờ nghe thấy âm thanh không thể chối cãi chứng minh sự tồn tại của một con chó.
- Anh phải tống con chó đi, hoặc là anh tự tống cổ mình ra khỏi công ty. Giám đốc mà biết điều này thì ngay cả tôi cũng bị đối xử chẳng khác gì con chó của anh.
Anh đang đứng trước sự lựa chọn. Mất việc, mất chỗ ở hay là mất con Vích? Anh đã trải qua một năm dài thất nghiệp sau khi cầm bằng tốt nghiệp nên thấm thía khái niệm “mất việc làm” là như thế nào.
Một ngày đẹp trời may mắn, anh được nhận vào công ty, với đồng lương rẻ mạt cho một nhân viên chạy việc hạng bét. Công ty có nhà kho vật phẩm ngay đằng sân sau và một ga ra bỏ hoang ở bên cạnh. Viễn rụt rè hỏi ý kiến trưởng phòng xem anh có thể ở lại trong cái ga ra cũ đó được không. Dĩ nhiên là cũng chẳng hại gì, công ty có thêm một nhân viên trực kho đêm miễn phí. Tuy nhiên, con Vích đã làm hỏng tất cả. Mặc dù đã vô cùng cẩn thận trong việc nhốt con chó trong nhà, nhưng anh không thể cấm nó phát ra tiếng động. Cuối cùng, Viễn loé ra một sáng kiến. Chiều hôm đó, anh tròng vào mõm con chó một cái rọ bằng da.
- Nghe này Vích, mày không được kêu hiểu chưa. Nếu mày làm thế, cả tao và mày sẽ bị đuổi cổ khỏi đây và… chết đói.
Viễn hy vọng con chó sẽ hiểu toàn bộ lời dặn dò của mình với một niềm tin mù quáng. Con Vích nghiêng một bên tai vẻ suy nghĩ, nhưng nghe thấy từ cuối cùng, nó nghển cổ lên và rên khe khẽ. Sống với Viễn năm năm, nó đã hiểu đầy đủ ý nghĩa của cái từ ghê rợn ấy.
Hết giờ làm, gã trưởng phòng xuống ga ra cũ. Gã trưởng phòng hài lòng, nhưng trước khi quay ra vẫn dặn với một câu.
- Tôi hy vọng cậu đã tống nó đi thật.
Từ bữa đó, con Vích hoàn toàn sống trong im lặng. Nó bị rọ mõm từ tờ mờ sáng đến đêm khuya, trừ hai bữa ăn. Khi đêm xuống, Viễn mới mở rọ mõm và cho nó ra sân. Mỗi lần quay trở về nhà sau một ngày làm việc kiệt sức, nhìn đôi mắt buồn bã và nhẫn nhục lấp ló sau chiếc rọ bằng da, Viễn thấy ngực trái se lại.
***
- Anh phải tống con chó này đi.
Thị nói với anh bằng giọng của gã trưởng phòng năm nào. Thị nói với anh câu đó sau đám cưới hai ngày.
- Tôi không chịu được mùi hôi của chó, mà một căn hộ sang trọng thế này, có một con chó già lẩm cẩm ngồi lù lù giữa sân, chỉ anh mới có thể chịu đựng được.
Viễn không phủ nhận điều đó. Anh biết thị nói có lý, có lý về phía thị. Đối với thị và tất cả những người khác, con Vích chẳng có nghĩa gì, còn đối với anh, nó hầu như là tất cả. Anh yêu con Vích. Dường như trong đầu óc u tối của thị cũng lờ mờ hiểu ra điều đó, và ấy là thứ khiến thị khó chịu hơn cả mùi hôi của con chó.
- Thế nào, năm hết Tết đến rồi, anh có quyết định tống cổ cái của nợ này đi hay để đến lúc ba phải phàn nàn vì thói ương gàn của anh?
Ba của thị, hay là bố vợ của anh, cũng đồng thời là tổng giám đốc của công ty có cái ga ra cũ bỏ hoang. Anh cúi đầu. Không biết tự lúc nào anh nhận ra rằng mình đã nhiễm cái thói quen cúi đầu của con Vích.
- Được rồi, để tôi tính.
- Mai là hạn cuối cùng nhé. – Thị nheo mắt.
Viễn nhớ lại lời hứa với con chó. Anh vẫn cho rằng, chừng nào anh chưa phản bội lại lời hứa, nghĩa là anh chưa phản bội lại chính mình. Viễn đã lường trước vấn đề này. Anh để ý có một căn nhà lụp xụp ở đối diện. Ra vào ngôi nhà đó là một cậu thanh niên mặt mũi non choẹt. Anh ngỏ ý gửi nhờ con chó và hứa sẽ chu cấp toàn bộ tiền nhà cho cậu ta cũng như tiền ăn của con chó. Nghe thấy điều khoản mà Viễn hứa hẹn, mắt cậu ta sáng lên và ngay chiều hôm đó, Vích được chuyển sang nhà mới.
Trước khi trao sợi dây xích cho người chủ mới, Viễn nhìn thẳng vào đôi mắt nâu buồn thảm của người bạn tri kỉ.
- Vích, tao vẫn luôn ở bên cạnh mày, chỉ cách có một con đường nhỏ thôi mà, đúng không nào? - Viễn chỉ tay qua đường, về phía ngôi nhà năm tầng bao phủ bởi hàng rào hoa giấy. Tao hứa vẫn sẽ chiều chiều cho mày đi dạo.
***
- Anh phải tống con chó này đi.
Thị trở mình quần quật trên giường và rít lên.
- Cái của nợ ấy sủa thế này tôi ngủ thế nào được.
- Chắc hôm nay trở trời, em cứ nhạy cảm thế. Anh có nghe thấy gì đâu nào.
Viễn nói dối, anh nghe thấy toàn bộ tiếng rền rĩ thảm thiết của con Vích và thị thì hoàn toàn không nhạy cảm. Vợ anh không hề có sự nhạy cảm bản năng của người phụ nữ. Thị sinh ra đã là một sự nhẫn nhục của cha thị, để rồi ông nhẫn nhục gả thị cho một gã nhân viên quèn nghèo kiết xác.
Anh hiểu nguồn cơn của tiếng rền rĩ ấy. Con Vích nhớ anh. Nó đã 11 tuổi và như một người già thiếu thốn tình cảm. Lúc chiều nay, Viễn dừng xe trước cửa nhà. Anh nhìn vào ga ra, nhìn chiếc Mercedez kính đen. Ông giám đốc, bố vợ anh đang sừng sững trước mặt.
- Tôi chán năng lực của cậu, không vì cháu nội tôi, cái công ty này sẽ không bao giờ của cậu.
Viễn gục mặt xuống gối. Bỗng nhiên, có một thứ gì mềm ấm và ẩm ướt quen thuộc khẽ chạm lên má anh.
- Vích. - Anh ứa nước mắt. - Mày ở đâu ra thế?
Con Vích gầy. Cái lưng của nó hơi còng xuống, lớp lông trên mặt đã rụng thành từng mảng, còn trơ chiếc mũi khô khốc và cặp mắt nâu buồn bã. Viễn không giữ được lời hứa thường xuyên dẫn nó đi dạo. Vài bận bắt gặp nó đang đứng ngơ ngác trước cửa, mừng quýnh khi nhìn thấy anh và bộ xương sườn trơ khấc vồng lên khỏi lớp da bụng. Anh nghiêm khắc quở trách cậu sinh viên.
- Ngày xưa, tôi nuôi nó, đói khổ gấp trăm lần cậu, con Vích cũng không đến nỗi thảm hại thế này.
Anh tăng chi phí khẩu phần ăn của con chó. Người chủ mới vâng vâng dạ dạ rồi đâu lại vào đấy. Mỗi lần nhìn thấy con chó, anh đều thấy xót xa. Và Viễn trốn tránh sự thực bằng cách tránh không gặp nó nữa.
Viễn choàng tay lên người nó, gãi lớp da cổ bẩn thỉu đầy chấy rận và áp miệng vào cái tai ủ rũ.
- Tao cũng thế, còn khổ hơn mày. - Viễn thì thầm. - Nếu mày đau đớn, mày còn có thể kêu lên được.
Có thể vì cuộc gặp sáng nay đã gợi lại tình cảm lạ kỳ giữa anh và con Vích mà giờ nó mới rền rĩ thảm thiết. Cậu sinh viên hôm nọ cũng thông báo với anh rằng cậu sắp phải trả nhà để đi thực tập, anh liệu tìm người để trông nom con Vích.
- Mà nó già rồi, anh hoá kiếp cho nó đỡ khổ. - Cậu ta gợi ý.
Cái quắc mắt dữ tợn của Viễn khiến cậu ta cụp mắt xuống.
Tuy nhiên, bẵng đi mấy hôm sau, Viễn không thấy thị kêu gào vì chuyện con chó nữa. Phần vì con Vích chỉ cất tiếng kêu duy nhất có một đêm hôm đó thôi và phần vì đã sát năm mới, thị có quá nhiều việc để làm. Năm nay, ông giám đốc chỉ thị cho anh phải mở tiệc giao thừa tại nhà để tiếp đãi các quan khách của công ty.
- Năm sau tôi trao lại trọng trách cho vợ chồng cậu, nên lấy đó làm trọng mà tiếp đón người ta cho tử tế.
Đêm giao thừa, khách khứa đông chật phòng khách nhà anh. Chỉ vài tiếng nữa, qua thời khắc giao thừa, công ty sẽ thuộc về anh. Các cô phục vụ bưng từng khay đồ ăn đến bên thực khách. Vợ anh khoác chiếc khăn lông thú trên vai và đi lại tươi cười mời khách.
- Đây là món đặc biệt, nấu ở nhà chúng em. Mời quý vị thưởng thức. - Thị chìa tay về chiếc đĩa trắng phau đựng thịt nướng.
- Ngon quá. - Một thực khách tấm tắc.
- Tuyệt thật, món gì thế? - Nhiều tiếng lao xao nổi lên.
- Anh cũng ăn đi chứ. - Thị chìa khay thức ăn ra trước mặt Viễn.
- Tất nhiên rồi, phải thử tài đạo diễn của nữ chủ nhân chứ. - Viễn hân hoan nháy mắt với vợ.
Có lẽ lần đầu tiên anh có cử chỉ âu yếm với vợ mình mà không thấy ngượng ngùng. Viễn gắp một miếng thịt và bỏ vào mồm. Anh không để ý đến món ăn vì còn vội nhai, vội nuốt và vội nói chuyện với khách.
- Có ngon không? - Thị nheo mắt hỏi.
- Ngon, em giỏi lắm.
- Biết thịt gì đấy không?
- Không.
- Thịt con Vích. - Thị phá lên cười và tiếp tục ngửa cổ lên trời cười.
Ngọn đèn chùm phút chốc xoay tít trên đầu Viễn. Tiếng cười của thị hoà cùng những tràng cười của thực khách, của ông bố vợ tạo thành một bản hợp âm ma quái. Viễn chạy thốc vào nhà vệ sinh. Anh gục đầu xuống bồn cầu nôn thốc nôn tháo. Trong ánh đèn vàng lờn lợt, Viễn thấy rõ như in đôi mắt nâu buồn bã của con Vích đang chăm chắm nhìn anh qua làn nước bẩn thỉu.
Và hình như, đôi mắt chó vừa nở một nụ cười
Sưu Tầm!
