huyvietnamhoc
New member
- Xu
- 0
Bánh ít, nhớ nhiều!
Thứ bảy, 22 Tháng 1 2011 09:14
Trong đời sống ẩm thực của người Quảng Nam, bánh ít lá gai trông thật “đời thường”, dung dị nhưng cũng tinh tế. Còn nhớ, khoảng mươi năm trước, tuy còn nghèo song nhiều gia đình ở Hiệp Đức ngày giỗ chạp, tết không thể thiếu các loại bánh cổ truyền, trong đó có bánh ít lá gai.
Ảnh tư liệu.
Nguyên liệu làm bánh ít lá gai gồm bột nếp, lá gai, đường, đậu xanh hoặc đậu phụng, nước gừng tươi và một ít gia vị. Cách làm bánh thoạt xem đơn giản, nhưng nếu không nắm bắt công thức thì bánh sẽ không được như ý muốn. Người ta dùng gạo nếp thơm khoảng 5 - 6 lon, vuốt cho sạch với nước giếng trong. Vo độ bốn đến năm lần, sau đó vớt gạo ra rá để cho ráo nước, rồi dùng cối đá xay gạo nếp thành bột mịn. Lá gai thì chọn lá xanh, khoảng 1,2kg và bỏ cuống, rửa sạch trước khi luộc chín. Luộc lá cũng phải dùng nước giếng trong (nếu nước mưa thì càng tốt), sau khi đun nước sôi độ 5 phút, cho lá gai vào. Vớt lá, để ráo hết nước rồi bỏ vào cối giã nhỏ, trộn chung với bột gạo. Dùng đường bát có màu nâu đen chặt cục nhỏ, nếu có đường cát thì càng tốt (khoảng một ký) cho vào xoong sạch và đun với lửa nhỏ từ từ, dùng đũa khuấy đều. Để nước đường nguội, cho bột và lá gai vào nhồi và thêm một ít nước gừng tươi, đến khi thấm đều…
Về nhưn bánh ít, người Quảng thường dùng đậu xanh nghiền vỡ đôi, ngâm với nước độ mười phút thì đãi bỏ vỏ, cho vào nồi hông vừa chín, giã nhuyễn. Thêm một ít tiêu, mì chính và muối bột vừa đủ (có thể dùng đậu phụng rang bỏ vỏ giã nát) để nhưn không mặn, không lạt. Người ta dùng lá chuối hột hoặc lá chuối tiêu xanh để gói bánh. Dùng khăn sạch lau lá, cắt lá khoanh tròn khoảng to hơn lòng bàn tay và nhớ thoa thêm ít dầu phụng ở mặt lá phía bên trong… Bột gói bánh được nắm tròn vừa lòng bàn tay, đập dẹp ra và bỏ nhưn vào giữa, dùng lá chuối gói xoắn hai đầu trước khi nấu…
Ngày nay, mỗi lần về quê giỗ chạp hay thăm thú đầu xuân, thấy trên bàn thờ của các gia đình luôn có nhiều loại bánh, đương nhiên không thể thiếu bánh ít lá gai. Bánh tuy “ít” thật, nhưng là “của ít lòng nhiều”. Bánh lưu giữ trong tuổi thơ tôi và những đứa trẻ đồng quê những kỷ niệm khó quên. Hương vị đặc trưng của bánh được sáng tác ngẫu hứng của các “nhà thơ” ở quê tôi: “Ai ơi nếm bánh lá gai/ Thơm hương vị ngọt khó phai lòng người/ Ngày rằm, giỗ, chạp trong đời…/ Người Quảng làm bánh cúng thờ tiên linh...”. Ngay cả “bí quyết” làm bánh, người dân xứ Quảng cũng sẵn sàng tiết lộ bằng… thơ: “Bánh làm từ gạo nếp hương/ Với lá gai quyện mùi thơm hương gừng/ Đậu xanh nhưn bánh thơm lừng/ Ấm lòng du khách đến từng ngõ quê…”.
Thứ bảy, 22 Tháng 1 2011 09:14
Trong đời sống ẩm thực của người Quảng Nam, bánh ít lá gai trông thật “đời thường”, dung dị nhưng cũng tinh tế. Còn nhớ, khoảng mươi năm trước, tuy còn nghèo song nhiều gia đình ở Hiệp Đức ngày giỗ chạp, tết không thể thiếu các loại bánh cổ truyền, trong đó có bánh ít lá gai.
Ảnh tư liệu.
Nguyên liệu làm bánh ít lá gai gồm bột nếp, lá gai, đường, đậu xanh hoặc đậu phụng, nước gừng tươi và một ít gia vị. Cách làm bánh thoạt xem đơn giản, nhưng nếu không nắm bắt công thức thì bánh sẽ không được như ý muốn. Người ta dùng gạo nếp thơm khoảng 5 - 6 lon, vuốt cho sạch với nước giếng trong. Vo độ bốn đến năm lần, sau đó vớt gạo ra rá để cho ráo nước, rồi dùng cối đá xay gạo nếp thành bột mịn. Lá gai thì chọn lá xanh, khoảng 1,2kg và bỏ cuống, rửa sạch trước khi luộc chín. Luộc lá cũng phải dùng nước giếng trong (nếu nước mưa thì càng tốt), sau khi đun nước sôi độ 5 phút, cho lá gai vào. Vớt lá, để ráo hết nước rồi bỏ vào cối giã nhỏ, trộn chung với bột gạo. Dùng đường bát có màu nâu đen chặt cục nhỏ, nếu có đường cát thì càng tốt (khoảng một ký) cho vào xoong sạch và đun với lửa nhỏ từ từ, dùng đũa khuấy đều. Để nước đường nguội, cho bột và lá gai vào nhồi và thêm một ít nước gừng tươi, đến khi thấm đều…
Về nhưn bánh ít, người Quảng thường dùng đậu xanh nghiền vỡ đôi, ngâm với nước độ mười phút thì đãi bỏ vỏ, cho vào nồi hông vừa chín, giã nhuyễn. Thêm một ít tiêu, mì chính và muối bột vừa đủ (có thể dùng đậu phụng rang bỏ vỏ giã nát) để nhưn không mặn, không lạt. Người ta dùng lá chuối hột hoặc lá chuối tiêu xanh để gói bánh. Dùng khăn sạch lau lá, cắt lá khoanh tròn khoảng to hơn lòng bàn tay và nhớ thoa thêm ít dầu phụng ở mặt lá phía bên trong… Bột gói bánh được nắm tròn vừa lòng bàn tay, đập dẹp ra và bỏ nhưn vào giữa, dùng lá chuối gói xoắn hai đầu trước khi nấu…
Ngày nay, mỗi lần về quê giỗ chạp hay thăm thú đầu xuân, thấy trên bàn thờ của các gia đình luôn có nhiều loại bánh, đương nhiên không thể thiếu bánh ít lá gai. Bánh tuy “ít” thật, nhưng là “của ít lòng nhiều”. Bánh lưu giữ trong tuổi thơ tôi và những đứa trẻ đồng quê những kỷ niệm khó quên. Hương vị đặc trưng của bánh được sáng tác ngẫu hứng của các “nhà thơ” ở quê tôi: “Ai ơi nếm bánh lá gai/ Thơm hương vị ngọt khó phai lòng người/ Ngày rằm, giỗ, chạp trong đời…/ Người Quảng làm bánh cúng thờ tiên linh...”. Ngay cả “bí quyết” làm bánh, người dân xứ Quảng cũng sẵn sàng tiết lộ bằng… thơ: “Bánh làm từ gạo nếp hương/ Với lá gai quyện mùi thơm hương gừng/ Đậu xanh nhưn bánh thơm lừng/ Ấm lòng du khách đến từng ngõ quê…”.
VÕ VĂN THỌ
