Bản thể luận và nhận thức luận là gì?

[huratama]

Trong phần định nghĩa vấn đề cơ bản của triết học có đoạn phân tích về 2 mặt bản thể luận và nhận thức luận của vấn đề cơ bản của triết học. Nhưng do khi học đoạn này em chẳng chú ý, nên không biết bản thể luận với nhận thức luận là gì.Anh chị có thể giải thích cho em được không ạ

 

[thich van hoc]

Nhận thức luận là lý luận về nhận thức. Ở đây là việc bạn nhìn nhận vấn đề thế nào.

Bản thể luận hay sự vật học là một bộ môn nghiên cứu các khái niệm về thực tại và bản chất của sự tồn tại. Trong triết học, bản thể luận, xuất phát từ tiếng Hy Lạp Οντολογία có nghĩa bộ môn nghiên cứu về sự tồn tại và hình thành nên cơ sở của bộ môn siêu hình học. Bản thể luận tìm cách mô tả phạm trù tồn tại và các mối quan hệ của phạm trù tồn tại để xác định nên thực thể và các kiểu thực thể bên trong khuôn khổ của tồn tại.
Bản thể luận hình thức, là một bộ môn triết học chủ yếu giải quyết vấn đề sử dụng từ ngữ một cách chuẩn xác để làm tốt vai trò mô tả thực tại hay thực thể. Bản thể luận luôn phải chỉ rõ những từ ngữ nào dùng để chỉ những thực thể nào, những từ ngữ nào không, tại sao, và phạm trù kết quả là thế nào. Vì thế bản thể luận còn là cơ sở nền tảng cho nhiều chuyên ngành triết học khác.

Một luận đề cơ bản của bản thể luận là: "Cái gì tồn tại?" Các nhà triết học khác nhau có các câu trả lời khác nhau cho cùng một câu hỏi trên.
Một cách tiếp cận chung là chia các thực thể hiện có thành các nhóm được gọi là các "phạm trù". Tuy nhiên, các nhà triết học khác nhau lại không thống nhất với nhau về danh mục các phạm trù. Chính theo nghĩa này mà bản thể luận được ứng dụng cho các lĩnh vực như thần học, khoa học thông tin và trí tuệ nhân tạo.
Các luận đề khác thường được đề cập bao gồm:

• Tồn tại là gì? Tồn tại có phải là một thuộc tính? Khi nói một vật nào đó không tồn tại thì điều đó có ý nghĩa gì? Liệu tồn tại có phải đúng là điều khẳng định hay đã được xác nhận? Liệu các câu diễn tả một vật nào đó tồn tại hay không tồn tại có đúng là một mệnh đề khẳng định hay xác nhận?
• Một đối tượng hữu hình là gì? Có ai có thể diễn tả sự tồn tại của một vật thể hữu hình hay nói rằng một đối tượng tồn tại thì có ý nghĩa gì?
• Khi nói một đối tượng vô hình tồn tại thì điều đó có ý nghĩa gì?
• Cái gì cấu thành nên sự đồng nhất của một đối tượng? Khi nào đối tượng không tồn tại, được xem xét trong sự đối lập với thay đổi?
• Những đặc điểm nào của một đối tượng là cơ bản, được xem xét trong sự đối lập với các thuộc tính ngẫu nhiên của một đối tượng? Các thuộc tính hay các quan hệ của một đối tượng là thế nào và các thuộc tính hay các quan hệ của một đối tượng liên với bản thân đối tượng như thế nào?
• Tại sao chúng ta lại đang ở đây? Tại sao lại có một cái gì đó tồn tại chứ không có cái "không có gì"? (Mặc dù có người cho rằng đây là vấn đề nghiên cứu của vũ trụ học trong siêu hình học.

Trích từ Wiki

 

[maylangthang]

[h=2]nhận thức luận[/h]
Nhận thức luận, có nơi còn gọi là khoa học luận, có thể định nghĩa như thế này: Đây là một loại lý luận giúp ta trả lời câu hỏi "Làm sao ta biết được điều đó? Tri thức về điều đó có được bằng cách nào?"

Theo định nghĩa kể trên thì hiểu biết về nhận thức luận là một yêu cầu cơ bản của một người tự xem mình là một nhà khoa học. Vì như thế mới có thể phân biệt được đâu là tri thức thật, và đâu là tin đồn nhảm, hoặc mê tín.