Trang chủ
Bài viết mới
Diễn đàn
Bài mới trên hồ sơ
Hoạt động mới nhất
VIDEO
Mùa Tết
Văn Học Trẻ
Văn Học News
Media
New media
New comments
Search media
Đại Học
Đại cương
Chuyên ngành
Triết học
Kinh tế
KHXH & NV
Công nghệ thông tin
Khoa học kĩ thuật
Luận văn, tiểu luận
Phổ Thông
Lớp 12
Ngữ văn 12
Lớp 11
Ngữ văn 11
Lớp 10
Ngữ văn 10
LỚP 9
Ngữ văn 9
Lớp 8
Ngữ văn 8
Lớp 7
Ngữ văn 7
Lớp 6
Ngữ văn 6
Tiểu học
Thành viên
Thành viên trực tuyến
Bài mới trên hồ sơ
Tìm trong hồ sơ cá nhân
Credits
Transactions
Xu: 0
Đăng nhập
Đăng ký
Có gì mới?
Tìm kiếm
Tìm kiếm
Chỉ tìm trong tiêu đề
Bởi:
Hoạt động mới nhất
Đăng ký
Menu
Đăng nhập
Đăng ký
Install the app
Cài đặt
Chào mừng Bạn tham gia Diễn Đàn VNKienThuc.com -
Định hướng Forum
Kiến Thức
- HÃY TẠO CHỦ ĐỀ KIẾN THỨC HỮU ÍCH VÀ CÙNG NHAU THẢO LUẬN Kết nối:
VNK X
-
VNK groups
| Nhà Tài Trợ:
BhnongFood X
-
Bhnong groups
-
Đặt mua Bánh Bhnong
KIẾN THỨC PHỔ THÔNG
Trung Học Phổ Thông
TOÁN THPT
Kiến thức cơ bản Toán
Toán hoc 12
Bài 3: Khái niệm về thể tích của khối đa diện.
JavaScript is disabled. For a better experience, please enable JavaScript in your browser before proceeding.
You are using an out of date browser. It may not display this or other websites correctly.
You should upgrade or use an
alternative browser
.
Trả lời chủ đề
Nội dung
<blockquote data-quote="HuyNam" data-source="post: 158232"><p style="text-align: center"><span style="font-size: 15px"><span style="color: #0000ff"><strong>Bài 3: Khái niệm về thể tích của khối đa diện.</strong></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-size: 15px"><span style="color: #0000ff"><strong></strong></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-size: 15px"><span style="color: #0000ff"><strong></strong></span></span></p> <p style="text-align: center"><span style="font-size: 15px"><span style="color: #0000ff"><strong></strong></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'arial'"><span style="color: #000000">I. KHÁI NIỆM VỀ THỂ TÍCH KHỐI ĐA DIỆN</span><span style="color: #000000">Người ta chứng minh được rằng : có thể đặt tương ứng cho mỗi khối đa diện (H) một số dương duy nhất V[SUB](H)[/SUB] thoả mãn các tính chất sau:</span><span style="color: #000000">a) Nếu (H) là khối lập phương có cạnh bằng 1 thì V[SUB](H)[/SUB] = 1.</span><span style="color: #000000">b) Nếu hai khối đa diện (H[SUB]1[/SUB]) và (H[SUB]2[/SUB]) bằng nhau thì V[SUB](H[SUB]1[/SUB])[/SUB] = V[SUB](H[SUB]2[/SUB])[/SUB]</span><span style="color: #000000">c) Nếu khối đa diện (H) được phân chia thành hai khối đa diện (H[SUB]1[/SUB]) và (H[SUB]2[/SUB]) thì: V[SUB](H)[/SUB] = V[SUB](H[SUB]1[/SUB])[/SUB] + V[SUB](H[SUB]2[/SUB])[/SUB]</span><span style="color: #000000">Số dương V[SUB](H)[/SUB] nói trên được gọi là <em>thể tích của khối đa diện (H). Số đó cũng được gọi là thể tích của hình đa diện giới hạn khối đa diện (H).</em></span><span style="color: #000000"><em>Khối lập phương có cạnh bằng 1 được gọi là <em>khối lập phương đơn vị.</em></em></span><span style="color: #000000"><em><em>Bây giờ ta sẽ xét thể tích của khối hộp chữ nhật có ba kích thước là a, b, c.</em></em></span><span style="color: #000000"><em><em><em>Ví dụ. Tính thể tích của khối hộp chữ nhật có ba kích thước là những số nguyên dương.</em></em></em></span></span></span><span style="color: #000000"><span style="font-family: 'Tahoma'"><p style="text-align: center"> <span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'arial'"><em><em><em><img src="https://vnschool.net/georoot/Images/Toan12/L12cb_Ch1_h1.25.jpg" alt="" class="fr-fic fr-dii fr-draggable " data-size="" style="" /></em></em></em></span></span></p></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: #000000"><span style="font-family: 'Tahoma'"><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'arial'"><em><em><em><em>Hình 1.25</em></em></em></em></span></span></p><p></span></span> <span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'arial'"><span style="color: #000000"><em><em><em></em></em></em></span></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'arial'"><span style="color: #000000"><em><em><em>Tải trực tiếp tệp hình học động ( Nhấn phải chuột vào liên kết rồi chọn Save Target As ): <a href="https://vnschool.net/georoot/resource/12/cb/L12cb_Ch1_h1.25.cg3" target="_blank">L12cb_Ch1_h1.25.cg3</a></em></em></em></span><span style="color: #000000"><em><em><em><a href="https://vnschool.net/georoot/Toan12/L12cb_Ch1_B3_h1.25.htm" target="_blank">Xem trực tiếp hình học động trên màn hình.</a> ( Nếu không xem được hình ảnh hiển thị xin vui lòng cài đặt Cabri 3D Plugin:<a href="https://download.cabri.com/data/cabri3d/212/Cabri3D_Plugin_212b_Win.exe" target="_blank">Cabri3D_Plugin_212b_Win.exe</a> )</em></em></em></span></span></span><span style="color: #000000"><span style="font-family: 'Tahoma'"><p style="text-align: center"> <span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'arial'"><em><em><em><img src="https://vnschool.net/georoot/Images/Toan12/L12cb_Ch1_h1.25a.jpg" alt="" class="fr-fic fr-dii fr-draggable " data-size="" style="" /></em></em></em></span></span></p></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: #000000"><span style="font-family: 'Tahoma'"><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'arial'"><em><em><em><em>Hình 1.25a</em></em></em></em></span></span></p><p></span></span> <span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'arial'"><span style="color: #000000"><em><em><em></em></em></em></span></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'arial'"><span style="color: #000000"><em><em><em>Tải trực tiếp tệp hình học động ( Nhấn phải chuột vào liên kết rồi chọn Save Target As ): <a href="https://vnschool.net/georoot/resource/12/cb/L12cb_Ch1_h1.25a.cg3" target="_blank">L12cb_Ch1_h1.25a.cg3</a></em></em></em></span><span style="color: #000000"><em><em><em><a href="https://vnschool.net/georoot/Toan12/L12cb_Ch1_B3_h1.25a.htm" target="_blank">Xem trực tiếp hình học động trên màn hình.</a> ( Nếu không xem được hình ảnh hiển thị xin vui lòng cài đặt Cabri 3D Plugin:<a href="https://download.cabri.com/data/cabri3d/212/Cabri3D_Plugin_212b_Win.exe" target="_blank">Cabri3D_Plugin_212b_Win.exe</a> )</em></em></em></span></span></span><span style="color: #000000"><span style="font-family: 'Tahoma'"><p style="text-align: center"> <span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'arial'"><em><em><em><img src="https://vnschool.net/georoot/Images/Toan12/L12cb_Ch1_h1.25c.jpg" alt="" class="fr-fic fr-dii fr-draggable " data-size="" style="" /></em></em></em></span></span></p></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: #000000"><span style="font-family: 'Tahoma'"><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'arial'"><em><em><em><em>Hình 1.25c</em></em></em></em></span></span></p><p></span></span> <span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'arial'"><span style="color: #000000"><em><em><em></em></em></em></span></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'arial'"><span style="color: #000000"><em><em><em>Tải trực tiếp tệp hình học động ( Nhấn phải chuột vào liên kết rồi chọn Save Target As ): <a href="https://vnschool.net/georoot/resource/12/cb/L12cb_Ch1_h1.25c.cg3" target="_blank">L12cb_Ch1_h1.25c.cg3</a></em></em></em></span><span style="color: #000000"><em><em><em><a href="https://vnschool.net/georoot/Toan12/L12cb_Ch1_B3_h1.25c.htm" target="_blank">Xem trực tiếp hình học động trên màn hình.</a> ( Nếu không xem được hình ảnh hiển thị xin vui lòng cài đặt Cabri 3D Plugin:<a href="https://download.cabri.com/data/cabri3d/212/Cabri3D_Plugin_212b_Win.exe" target="_blank">Cabri3D_Plugin_212b_Win.exe</a> )</em></em></em></span><span style="color: #000000"><em><em><em>Gọi (H[SUB]0[/SUB]) là khối lập phương đơn vị.</em></em></em></span><span style="color: #000000"><em><em><em>- Gọi (H[SUB]1[/SUB]) là khối hộp chữ nhật có ba kích thước a = 5, b = 1, c= 1.</em></em></em></span><span style="color: #000000"><em><em><em>1 Có thể chia (H[SUB]1[/SUB]) thành bao nhiêu khối lập phương bằng (H[SUB]0[/SUB]) ?</em></em></em></span><span style="color: #000000"><em><em><em>Khi đó ta có V[SUB](H[SUB]1[/SUB])[/SUB] = 5.V[SUB](H[SUB]0[/SUB])[/SUB] = 5</em></em></em></span><span style="color: #000000"><em><em><em>- Gọi (H[SUB]2[/SUB]) là khối hộp chữ nhật có ba kích thước a = 5, b = 4, c = 1.</em></em></em></span><span style="color: #000000"><em><em><em>2 Có thể chia (H[SUB]2[/SUB]) thành bao nhiêu khối hộp chữ nhật bằng (H[SUB]1[/SUB]) ?</em></em></em></span><span style="color: #000000"><em><em><em>Khi đó ta có V[SUB](H[SUB]2[/SUB])[/SUB] = 4.V[SUB](H[SUB]1[/SUB])[/SUB] = 4.5 = 20</em></em></em></span><span style="color: #000000"><em><em><em>- Gọi (H) là khối hộp chữ nhật có ba kích thước a = 5, b = 4, c = 3.</em></em></em></span><span style="color: #000000"><em><em><em>3 Có thể chia (H) thành bao nhiêu khối hộp chữ nhật bằng (H[SUB]2[/SUB]) ?</em></em></em></span><span style="color: #000000"><em><em><em>Khi đó ta có V[SUB](H)[/SUB] = 3.V[SUB](H[SUB]2[/SUB])[/SUB] = 3.4.5 = 60 (h.1.25).</em></em></em></span><span style="color: #000000"><em><em><em>Lập luận tương tự trên, ta suy ra: thể tích của khối hộp chữ nhật (H) có ba kích thước là những số nguyên dương a, b, c là V[SUB](H)[/SUB] = abc.</em></em></em></span><span style="color: #000000"><em><em><em>Người ta chứng minh được rằng công thức trên cũng đúng đối với hình hộp chữ nhật có ba kích thước là những số dương. Ta có định lí sau:</em></em></em></span><span style="color: #000000"><em><em><em><em>Định lí</em></em></em></em></span><span style="color: #000000"><em><em><em><em>Thể tích của một khối hộp chữ nhật bằng tích ba kích thước của nó.</em></em></em></em></span><span style="color: #000000"><em><em><em>II. THỂ TÍCH KHỐI LĂNG TRỤ</em></em></em></span><span style="color: #000000"><em><em><em>Nếu ta xem khối hộp chữ nhật ABCD.A’B’C’D’ như là khối lăng trụ có đáy là hình chữ nhật A’B’C’D’ và đường cao AA’ thì từ định lí trên suy ra thể tích của nó bằng diện tích đáy nhân với chiều cao. Ta có thể chứng minh được rằng điều đó cũng đúng với một khối lăng trụ bất kì (h.1.26).</em></em></em></span></span></span><span style="color: #000000"><span style="font-family: 'Tahoma'"><p style="text-align: center"> <span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'arial'"><em><em><em><img src="https://vnschool.net/georoot/Images/Toan12/L12cb_Ch1_h1.26.jpg" alt="" class="fr-fic fr-dii fr-draggable " data-size="" style="" /></em></em></em></span></span></p></span></span></p><p style="text-align: center"><span style="color: #000000"><span style="font-family: 'Tahoma'"><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'arial'"><em><em><em><em>Hình 1.26</em></em></em></em></span></span></p><p></span></span> <span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'arial'"><span style="color: #000000"><em><em><em></em></em></em></span></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'arial'"><span style="color: #000000"><em><em><em>Tải trực tiếp tệp hình học động ( Nhấn phải chuột vào liên kết rồi chọn Save Target As ): <a href="https://vnschool.net/georoot/resource/12/cb/L12cb_Ch1_h1.26.cg3" target="_blank">L12cb_Ch1_h1.26.cg3</a></em></em></em></span><span style="color: #000000"><em><em><em><a href="https://vnschool.net/georoot/Toan12/L12cb_Ch1_B3_h1.26.htm" target="_blank">Xem trực tiếp hình học động trên màn hình.</a> ( Nếu không xem được hình ảnh hiển thị xin vui lòng cài đặt Cabri 3D Plugin:<a href="https://download.cabri.com/data/cabri3d/212/Cabri3D_Plugin_212b_Win.exe" target="_blank">Cabri3D_Plugin_212b_Win.exe</a> )</em></em></em></span><span style="color: #000000"><em><em><em><em>Định lí</em></em></em></em></span><span style="color: #000000"><em><em><em><em>Thể tích của khối lăng trụ có diện tích đáy B và chiều cao h là</em></em></em></em></span><span style="color: #000000"><em><em><em><em>V = Bh.</em></em></em></em></span><span style="color: #000000"><em><em><em>III-THỂ TÍCH KHỐI CHÓP</em></em></em></span><span style="color: #000000"><em><em><em>Đối với khối chóp, người ta chứng minh được định lí sau:</em></em></em></span><span style="color: #000000"><em><em><em><em>Định lí</em></em></em></em></span><em><em><em><em>Thể tích của khối chóp có diện tích đáy B và chiều cao h là<img src="https://vnschool.net/georoot/Images/Toan12/L12_C1_B3_h5.jpg" alt="" class="fr-fic fr-dii fr-draggable " data-size="" style="" /></em></em></em></em></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'arial'"><em><em><em><em>Ta cũng gọi thể tích các khối đa diện, khối lăng trụ, khối chóp đã nói ở trên lần lượt là thể tích các hình đa diện, hình lăng trụ, hình chóp xác định chúng.</em></em></em></em></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'arial'"><em><em><em><em>4 Kim tự tháp ở Ai Cập (h.1.27) được xây dựng vào khoảng 2500 năm trước Công nguyên. Kim tự tháp này là một khối chóp tứ giác đều có chiều cao 147m, cạnh đáy dài 230m. Hãy tính thể tích của nó.</em></em></em></em></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'arial'"><em><em><em><em></em></em></em></em></span></span><em><em><em><em><p style="text-align: center"> <span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'arial'"><img src="https://vnschool.net/georoot/Images/Toan12/L12cb_Ch1_h1.27.jpg" alt="" class="fr-fic fr-dii fr-draggable " data-size="" style="" /></span></span></p></em></em></em></em></p><p style="text-align: center"><em><em><em><em><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'arial'"><em>Hình 1.27</em></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'arial'"><em>Tải trực tiếp tệp hình học động:<a href="https://vnschool.net/georoot/resource/12/cb/L12cb_Ch1_h1.27.ggb" target="_blank">L12cb_Ch1_h1.27.ggb</a></em></span></span></em></em></em></em></p><p><em><em><em><em><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'arial'"><em><a href="https://vnschool.net/georoot/Toan12/L12cb_Ch1_B3_h1.27.htm" target="_blank">Xem trực tiếp hình vẽ động trên màn hình.</a></em></span></span></em></em></em></em></p><p><em><em><em><em><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'arial'"><em><em>Ví dụ</em></em></span></span></em></em></em></em></p><p><em><em><em><em><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'arial'"><em><em>Cho hình lăng trụ tam giác ABC.A’B’C’. Gọi E và F lần lượt là trung điểm của các cạnh AA’ và BB’. Đường thẳng CE cắt đường thẳng C’A’ tại E’. Đường thẳng CF cắt đường thẳng C’B’ tại F’. Gọi V là thể tích khối lăng trụ ABC.A’B’C’.</em></em></span></span></em></em></em></em></p><p><em><em><em><em><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'arial'"><em><em>a) Tính thể tích khối chóp C.ABFE theo V.</em></em></span></span></em></em></em></em></p><p><em><em><em><em><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'arial'"><em><em>b) Gọi khối đa diện (H) là phần còn lại của khối lăng trụ ABC.A’B’C’ sau khi cắt bỏ đi khối chóp C.ABFE. Tính tỉ số thể tích của (H) và của khối chóp C.C’E’F’.</em></em></span></span></em></em></em></em></p><p><em><em><em><em><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'arial'"><em><em><em>Giảia) Hình chóp C.A’B’C’ và hình lăng trụ ABC.A’B’C’ có đáy và đường cao bằng nhau nên</em></em></em></span></span></em></em></em></em></p><p><em><em><em><em><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'arial'"><em><em><em><img src="https://vnschool.net/georoot/Images/Toan12/L12_C1_B3_h6.jpg" alt="" class="fr-fic fr-dii fr-draggable " data-size="" style="" /></em></em></em></span></span></em></em></em></em></p><p><em><em><em><em><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'arial'"><em><em><em>Do EF là đường trung bình của hình bình hành ABB’A’ nên diện tích ABFE bằng nửa diện tích ABB’A’. Do đó</em></em></em></span></span></em></em></em></em></p><p><em><em><em><em><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'arial'"><em><em><em><img src="https://vnschool.net/georoot/Images/Toan12/L12_C1_B3_h7.jpg" alt="" class="fr-fic fr-dii fr-draggable " data-size="" style="" /></em></em></em></span></span></em></em></em></em></p><p><em><em><em><em><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'arial'"></span></span><p style="text-align: center"> <span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'arial'"><em><em><em><img src="https://vnschool.net/georoot/Images/Toan12/L12cb_Ch1_h1.28.jpg" alt="" class="fr-fic fr-dii fr-draggable " data-size="" style="" /></em></em></em></span></span></p></em></em></em></em></p><p style="text-align: center"><em><em><em><em><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'arial'"><em><em><em><em>Hình 1.28</em></em></em></em></span></span></p><p></em></em></em></em> <span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'arial'"><em><em><em><em><em><em><em></em></em></em></em></em></em></em></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'arial'"><em><em><em><em><em><em><em>Tải trực tiếp tệp hình học động ( Nhấn phải chuột vào liên kết rồi chọn Save Target As ): <a href="https://vnschool.net/georoot/resource/12/cb/L12cb_Ch1_h1.28.cg3" target="_blank">L12cb_Ch1_h1.28.cg3</a></em></em></em></em></em></em></em></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'arial'"><em><em><em><em><em><em><em><a href="https://vnschool.net/georoot/Toan12/L12cb_Ch1_B3_h1.28.htm" target="_blank">Xem trực tiếp hình học động trên màn hình.</a> ( Nếu không xem được hình ảnh hiển thị xin vui lòng cài đặt Cabri 3D Plugin:<a href="https://download.cabri.com/data/cabri3d/212/Cabri3D_Plugin_212b_Win.exe" target="_blank">Cabri3D_Plugin_212b_Win.exe</a> )</em></em></em></em></em></em></em></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'arial'"><em><em><em><em><em><em><em><img src="https://vnschool.net/georoot/Images/Toan12/L12_C1_B3_h8.jpg" alt="" class="fr-fic fr-dii fr-draggable " data-size="" style="" /></em></em></em></em></em></em></em></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'arial'"><em><em><em><em><em><em><em>BÀI TẬP</em></em></em></em></em></em></em></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'arial'"><em><em><em><em><em><em><em>1. Tính thể tích khối tứ diện đều cạnh a.</em></em></em></em></em></em></em></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'arial'"><em><em><em><em><em><em><em>2. Tính thể tích khối bát diện đều cạnh a.</em></em></em></em></em></em></em></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'arial'"><em><em><em><em><em><em><em>3. Cho hình hộp ABCD.A’B’C’D’. Tính tỉ số thể tích của khối hộp đó và thể tích của khối tứ diện ACB’D’.</em></em></em></em></em></em></em></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'arial'"><em><em><em><em><em><em><em>4. Cho hình chóp S.ABC. Trên các đoạn thẳng SA, SB, SC lần lượt lấy ba điểm A’, B’, C’ khác với S. Chứng minh rằng:</em></em></em></em></em></em></em></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'arial'"><em><em><em><em><em><em><em><img src="https://vnschool.net/georoot/Images/Toan12/L12_C1_B3_h9.jpg" alt="" class="fr-fic fr-dii fr-draggable " data-size="" style="" /></em></em></em></em></em></em></em></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'arial'"><em><em><em><em><em><em><em>5. Cho tam giác ABC vuông cân ở A và AB = a. Trên đường thẳng qua C và vuông góc với mặt phẳng (ABC) lấy điểm D sao cho CD = a. Mặt phẳng qua C vuông góc với BD, cắt BD tại F và cắt AD tại E. Tính thể tích khối tứ diện CDEF theo a.</em></em></em></em></em></em></em></span></span></p><p><span style="font-size: 15px"><span style="font-family: 'arial'"><em><em><em><em><em><em><em>6. Cho hai đường thẳng chéo nhau d và d’. Đoạn thẳng AB có độ dài a trượt trên d, đoạn thẳng CD có độ dài b trượt trên d’. Chứng minh rằng khối tứ diện ABCD có thể tích không đổi.</em></em></em></em></em></em></em></span></span></p></blockquote><p></p>
[QUOTE="HuyNam, post: 158232"] [CENTER][SIZE=4][COLOR=#0000ff][B]Bài 3: Khái niệm về thể tích của khối đa diện. [/B][/COLOR][/SIZE][/CENTER] [SIZE=4][FONT=arial][COLOR=#000000]I. KHÁI NIỆM VỀ THỂ TÍCH KHỐI ĐA DIỆN[/COLOR][COLOR=#000000]Người ta chứng minh được rằng : có thể đặt tương ứng cho mỗi khối đa diện (H) một số dương duy nhất V[SUB](H)[/SUB] thoả mãn các tính chất sau:[/COLOR][COLOR=#000000]a) Nếu (H) là khối lập phương có cạnh bằng 1 thì V[SUB](H)[/SUB] = 1.[/COLOR][COLOR=#000000]b) Nếu hai khối đa diện (H[SUB]1[/SUB]) và (H[SUB]2[/SUB]) bằng nhau thì V[SUB](H[SUB]1[/SUB])[/SUB] = V[SUB](H[SUB]2[/SUB])[/SUB][/COLOR][COLOR=#000000]c) Nếu khối đa diện (H) được phân chia thành hai khối đa diện (H[SUB]1[/SUB]) và (H[SUB]2[/SUB]) thì: V[SUB](H)[/SUB] = V[SUB](H[SUB]1[/SUB])[/SUB] + V[SUB](H[SUB]2[/SUB])[/SUB][/COLOR][COLOR=#000000]Số dương V[SUB](H)[/SUB] nói trên được gọi là [I]thể tích của khối đa diện (H). Số đó cũng được gọi là thể tích của hình đa diện giới hạn khối đa diện (H).[/I][/COLOR][COLOR=#000000][I]Khối lập phương có cạnh bằng 1 được gọi là [I]khối lập phương đơn vị.[/I][/I][/COLOR][COLOR=#000000][I][I]Bây giờ ta sẽ xét thể tích của khối hộp chữ nhật có ba kích thước là a, b, c.[/I][/I][/COLOR][COLOR=#000000][I][I][I]Ví dụ. Tính thể tích của khối hộp chữ nhật có ba kích thước là những số nguyên dương.[/I][/I][/I][/COLOR][/FONT][/SIZE][COLOR=#000000][FONT=Tahoma][CENTER] [SIZE=4][FONT=arial][I][I][I][IMG]https://vnschool.net/georoot/Images/Toan12/L12cb_Ch1_h1.25.jpg[/IMG] [I]Hình 1.25[/I][/I][/I][/I][/FONT][/SIZE][/CENTER] [/FONT][/COLOR] [SIZE=4][FONT=arial][COLOR=#000000][I][I][I] Tải trực tiếp tệp hình học động ( Nhấn phải chuột vào liên kết rồi chọn Save Target As ): [URL="https://vnschool.net/georoot/resource/12/cb/L12cb_Ch1_h1.25.cg3"]L12cb_Ch1_h1.25.cg3[/URL][/I][/I][/I][/COLOR][COLOR=#000000][I][I][I][URL="https://vnschool.net/georoot/Toan12/L12cb_Ch1_B3_h1.25.htm"]Xem trực tiếp hình học động trên màn hình.[/URL] ( Nếu không xem được hình ảnh hiển thị xin vui lòng cài đặt Cabri 3D Plugin:[URL="https://download.cabri.com/data/cabri3d/212/Cabri3D_Plugin_212b_Win.exe"]Cabri3D_Plugin_212b_Win.exe[/URL] )[/I][/I][/I][/COLOR][/FONT][/SIZE][COLOR=#000000][FONT=Tahoma][CENTER] [SIZE=4][FONT=arial][I][I][I][IMG]https://vnschool.net/georoot/Images/Toan12/L12cb_Ch1_h1.25a.jpg[/IMG] [I]Hình 1.25a[/I][/I][/I][/I][/FONT][/SIZE][/CENTER] [/FONT][/COLOR] [SIZE=4][FONT=arial][COLOR=#000000][I][I][I] Tải trực tiếp tệp hình học động ( Nhấn phải chuột vào liên kết rồi chọn Save Target As ): [URL="https://vnschool.net/georoot/resource/12/cb/L12cb_Ch1_h1.25a.cg3"]L12cb_Ch1_h1.25a.cg3[/URL][/I][/I][/I][/COLOR][COLOR=#000000][I][I][I][URL="https://vnschool.net/georoot/Toan12/L12cb_Ch1_B3_h1.25a.htm"]Xem trực tiếp hình học động trên màn hình.[/URL] ( Nếu không xem được hình ảnh hiển thị xin vui lòng cài đặt Cabri 3D Plugin:[URL="https://download.cabri.com/data/cabri3d/212/Cabri3D_Plugin_212b_Win.exe"]Cabri3D_Plugin_212b_Win.exe[/URL] )[/I][/I][/I][/COLOR][/FONT][/SIZE][COLOR=#000000][FONT=Tahoma][CENTER] [SIZE=4][FONT=arial][I][I][I][IMG]https://vnschool.net/georoot/Images/Toan12/L12cb_Ch1_h1.25c.jpg[/IMG] [I]Hình 1.25c[/I][/I][/I][/I][/FONT][/SIZE][/CENTER] [/FONT][/COLOR] [SIZE=4][FONT=arial][COLOR=#000000][I][I][I] Tải trực tiếp tệp hình học động ( Nhấn phải chuột vào liên kết rồi chọn Save Target As ): [URL="https://vnschool.net/georoot/resource/12/cb/L12cb_Ch1_h1.25c.cg3"]L12cb_Ch1_h1.25c.cg3[/URL][/I][/I][/I][/COLOR][COLOR=#000000][I][I][I][URL="https://vnschool.net/georoot/Toan12/L12cb_Ch1_B3_h1.25c.htm"]Xem trực tiếp hình học động trên màn hình.[/URL] ( Nếu không xem được hình ảnh hiển thị xin vui lòng cài đặt Cabri 3D Plugin:[URL="https://download.cabri.com/data/cabri3d/212/Cabri3D_Plugin_212b_Win.exe"]Cabri3D_Plugin_212b_Win.exe[/URL] )[/I][/I][/I][/COLOR][COLOR=#000000][I][I][I]Gọi (H[SUB]0[/SUB]) là khối lập phương đơn vị.[/I][/I][/I][/COLOR][COLOR=#000000][I][I][I]- Gọi (H[SUB]1[/SUB]) là khối hộp chữ nhật có ba kích thước a = 5, b = 1, c= 1.[/I][/I][/I][/COLOR][COLOR=#000000][I][I][I]1 Có thể chia (H[SUB]1[/SUB]) thành bao nhiêu khối lập phương bằng (H[SUB]0[/SUB]) ?[/I][/I][/I][/COLOR][COLOR=#000000][I][I][I]Khi đó ta có V[SUB](H[SUB]1[/SUB])[/SUB] = 5.V[SUB](H[SUB]0[/SUB])[/SUB] = 5[/I][/I][/I][/COLOR][COLOR=#000000][I][I][I]- Gọi (H[SUB]2[/SUB]) là khối hộp chữ nhật có ba kích thước a = 5, b = 4, c = 1.[/I][/I][/I][/COLOR][COLOR=#000000][I][I][I]2 Có thể chia (H[SUB]2[/SUB]) thành bao nhiêu khối hộp chữ nhật bằng (H[SUB]1[/SUB]) ?[/I][/I][/I][/COLOR][COLOR=#000000][I][I][I]Khi đó ta có V[SUB](H[SUB]2[/SUB])[/SUB] = 4.V[SUB](H[SUB]1[/SUB])[/SUB] = 4.5 = 20[/I][/I][/I][/COLOR][COLOR=#000000][I][I][I]- Gọi (H) là khối hộp chữ nhật có ba kích thước a = 5, b = 4, c = 3.[/I][/I][/I][/COLOR][COLOR=#000000][I][I][I]3 Có thể chia (H) thành bao nhiêu khối hộp chữ nhật bằng (H[SUB]2[/SUB]) ?[/I][/I][/I][/COLOR][COLOR=#000000][I][I][I]Khi đó ta có V[SUB](H)[/SUB] = 3.V[SUB](H[SUB]2[/SUB])[/SUB] = 3.4.5 = 60 (h.1.25).[/I][/I][/I][/COLOR][COLOR=#000000][I][I][I]Lập luận tương tự trên, ta suy ra: thể tích của khối hộp chữ nhật (H) có ba kích thước là những số nguyên dương a, b, c là V[SUB](H)[/SUB] = abc.[/I][/I][/I][/COLOR][COLOR=#000000][I][I][I]Người ta chứng minh được rằng công thức trên cũng đúng đối với hình hộp chữ nhật có ba kích thước là những số dương. Ta có định lí sau:[/I][/I][/I][/COLOR][COLOR=#000000][I][I][I][I]Định lí[/I][/I][/I][/I][/COLOR][COLOR=#000000][I][I][I][I]Thể tích của một khối hộp chữ nhật bằng tích ba kích thước của nó.[/I][/I][/I][/I][/COLOR][COLOR=#000000][I][I][I]II. THỂ TÍCH KHỐI LĂNG TRỤ[/I][/I][/I][/COLOR][COLOR=#000000][I][I][I]Nếu ta xem khối hộp chữ nhật ABCD.A’B’C’D’ như là khối lăng trụ có đáy là hình chữ nhật A’B’C’D’ và đường cao AA’ thì từ định lí trên suy ra thể tích của nó bằng diện tích đáy nhân với chiều cao. Ta có thể chứng minh được rằng điều đó cũng đúng với một khối lăng trụ bất kì (h.1.26).[/I][/I][/I][/COLOR][/FONT][/SIZE][COLOR=#000000][FONT=Tahoma][CENTER] [SIZE=4][FONT=arial][I][I][I][IMG]https://vnschool.net/georoot/Images/Toan12/L12cb_Ch1_h1.26.jpg[/IMG] [I]Hình 1.26[/I][/I][/I][/I][/FONT][/SIZE][/CENTER] [/FONT][/COLOR] [SIZE=4][FONT=arial][COLOR=#000000][I][I][I] Tải trực tiếp tệp hình học động ( Nhấn phải chuột vào liên kết rồi chọn Save Target As ): [URL="https://vnschool.net/georoot/resource/12/cb/L12cb_Ch1_h1.26.cg3"]L12cb_Ch1_h1.26.cg3[/URL][/I][/I][/I][/COLOR][COLOR=#000000][I][I][I][URL="https://vnschool.net/georoot/Toan12/L12cb_Ch1_B3_h1.26.htm"]Xem trực tiếp hình học động trên màn hình.[/URL] ( Nếu không xem được hình ảnh hiển thị xin vui lòng cài đặt Cabri 3D Plugin:[URL="https://download.cabri.com/data/cabri3d/212/Cabri3D_Plugin_212b_Win.exe"]Cabri3D_Plugin_212b_Win.exe[/URL] )[/I][/I][/I][/COLOR][COLOR=#000000][I][I][I][I]Định lí[/I][/I][/I][/I][/COLOR][COLOR=#000000][I][I][I][I]Thể tích của khối lăng trụ có diện tích đáy B và chiều cao h là[/I][/I][/I][/I][/COLOR][COLOR=#000000][I][I][I][I]V = Bh.[/I][/I][/I][/I][/COLOR][COLOR=#000000][I][I][I]III-THỂ TÍCH KHỐI CHÓP[/I][/I][/I][/COLOR][COLOR=#000000][I][I][I]Đối với khối chóp, người ta chứng minh được định lí sau:[/I][/I][/I][/COLOR][COLOR=#000000][I][I][I][I]Định lí[/I][/I][/I][/I][/COLOR][I][I][I][I]Thể tích của khối chóp có diện tích đáy B và chiều cao h là[IMG]https://vnschool.net/georoot/Images/Toan12/L12_C1_B3_h5.jpg[/IMG] Ta cũng gọi thể tích các khối đa diện, khối lăng trụ, khối chóp đã nói ở trên lần lượt là thể tích các hình đa diện, hình lăng trụ, hình chóp xác định chúng. 4 Kim tự tháp ở Ai Cập (h.1.27) được xây dựng vào khoảng 2500 năm trước Công nguyên. Kim tự tháp này là một khối chóp tứ giác đều có chiều cao 147m, cạnh đáy dài 230m. Hãy tính thể tích của nó. [/I][/I][/I][/I][/FONT][/SIZE][I][I][I][I][CENTER] [SIZE=4][FONT=arial][IMG]https://vnschool.net/georoot/Images/Toan12/L12cb_Ch1_h1.27.jpg[/IMG] [I]Hình 1.27[/I][/FONT][/SIZE][/CENTER] [SIZE=4][FONT=arial][I]Tải trực tiếp tệp hình học động:[URL="https://vnschool.net/georoot/resource/12/cb/L12cb_Ch1_h1.27.ggb"]L12cb_Ch1_h1.27.ggb[/URL][/I] [I][URL="https://vnschool.net/georoot/Toan12/L12cb_Ch1_B3_h1.27.htm"]Xem trực tiếp hình vẽ động trên màn hình.[/URL][/I] [I][I]Ví dụ[/I][/I] [I][I]Cho hình lăng trụ tam giác ABC.A’B’C’. Gọi E và F lần lượt là trung điểm của các cạnh AA’ và BB’. Đường thẳng CE cắt đường thẳng C’A’ tại E’. Đường thẳng CF cắt đường thẳng C’B’ tại F’. Gọi V là thể tích khối lăng trụ ABC.A’B’C’.[/I][/I] [I][I]a) Tính thể tích khối chóp C.ABFE theo V.[/I][/I] [I][I]b) Gọi khối đa diện (H) là phần còn lại của khối lăng trụ ABC.A’B’C’ sau khi cắt bỏ đi khối chóp C.ABFE. Tính tỉ số thể tích của (H) và của khối chóp C.C’E’F’.[/I][/I] [I][I][I]Giảia) Hình chóp C.A’B’C’ và hình lăng trụ ABC.A’B’C’ có đáy và đường cao bằng nhau nên[/I][/I][/I] [I][I][I][IMG]https://vnschool.net/georoot/Images/Toan12/L12_C1_B3_h6.jpg[/IMG][/I][/I][/I] [I][I][I]Do EF là đường trung bình của hình bình hành ABB’A’ nên diện tích ABFE bằng nửa diện tích ABB’A’. Do đó[/I][/I][/I] [I][I][I][IMG]https://vnschool.net/georoot/Images/Toan12/L12_C1_B3_h7.jpg[/IMG][/I][/I][/I] [/FONT][/SIZE][CENTER] [SIZE=4][FONT=arial][I][I][I][IMG]https://vnschool.net/georoot/Images/Toan12/L12cb_Ch1_h1.28.jpg[/IMG] [I]Hình 1.28[/I][/I][/I][/I][/FONT][/SIZE][/CENTER] [/I][/I][/I][/I] [SIZE=4][FONT=arial][I][I][I][I][I][I][I] Tải trực tiếp tệp hình học động ( Nhấn phải chuột vào liên kết rồi chọn Save Target As ): [URL="https://vnschool.net/georoot/resource/12/cb/L12cb_Ch1_h1.28.cg3"]L12cb_Ch1_h1.28.cg3[/URL][/I][/I][/I] [I][I][I][URL="https://vnschool.net/georoot/Toan12/L12cb_Ch1_B3_h1.28.htm"]Xem trực tiếp hình học động trên màn hình.[/URL] ( Nếu không xem được hình ảnh hiển thị xin vui lòng cài đặt Cabri 3D Plugin:[URL="https://download.cabri.com/data/cabri3d/212/Cabri3D_Plugin_212b_Win.exe"]Cabri3D_Plugin_212b_Win.exe[/URL] )[/I][/I][/I] [I][I][I][IMG]https://vnschool.net/georoot/Images/Toan12/L12_C1_B3_h8.jpg[/IMG][/I][/I][/I] [I][I][I]BÀI TẬP[/I][/I][/I] [I][I][I]1. Tính thể tích khối tứ diện đều cạnh a.[/I][/I][/I] [I][I][I]2. Tính thể tích khối bát diện đều cạnh a.[/I][/I][/I] [I][I][I]3. Cho hình hộp ABCD.A’B’C’D’. Tính tỉ số thể tích của khối hộp đó và thể tích của khối tứ diện ACB’D’.[/I][/I][/I] [I][I][I]4. Cho hình chóp S.ABC. Trên các đoạn thẳng SA, SB, SC lần lượt lấy ba điểm A’, B’, C’ khác với S. Chứng minh rằng:[/I][/I][/I] [I][I][I][IMG]https://vnschool.net/georoot/Images/Toan12/L12_C1_B3_h9.jpg[/IMG][/I][/I][/I] [I][I][I]5. Cho tam giác ABC vuông cân ở A và AB = a. Trên đường thẳng qua C và vuông góc với mặt phẳng (ABC) lấy điểm D sao cho CD = a. Mặt phẳng qua C vuông góc với BD, cắt BD tại F và cắt AD tại E. Tính thể tích khối tứ diện CDEF theo a.[/I][/I][/I] [I][I][I]6. Cho hai đường thẳng chéo nhau d và d’. Đoạn thẳng AB có độ dài a trượt trên d, đoạn thẳng CD có độ dài b trượt trên d’. Chứng minh rằng khối tứ diện ABCD có thể tích không đổi.[/I][/I][/I][/I][/I][/I][/I][/FONT][/SIZE][B][I][I][B][I][B][/B][/I][/B][/I][/I][/B] [/QUOTE]
Tên
Mã xác nhận
Gửi trả lời
KIẾN THỨC PHỔ THÔNG
Trung Học Phổ Thông
TOÁN THPT
Kiến thức cơ bản Toán
Toán hoc 12
Bài 3: Khái niệm về thể tích của khối đa diện.
Top