Chào mừng Bạn tham gia Diễn Đàn VNKienThuc.com - Định hướng Forum Kiến Thức
- HÃY TẠO CHỦ ĐỀ KIẾN THỨC HỮU ÍCH VÀ CÙNG NHAU THẢO LUẬN
Kết nối: VNK X - VNK groups | Nhà Tài Trợ: BhnongFood X - Bhnong groups - Đặt mua Bánh Bhnong

Trả lời chủ đề

Nội dung: <blockquote data-quote="Butchi" data-source="post: 63207" data-attributes="member: 7">Hỏi: Nghiên cứu lịch sử chính trị Việt Nam, giai đoạn tồn tại các đảng chính trị thì quá trình tồn tại, vận động nó diễn ra như thế nào?Trả lời: Khi trao đổi với các nhà hoạt động lý luận của Đảng, tôi có nói rằng, bây giờ trong phòng của một người phụ nữ, nếu không có ai cả thì họ có thể cởi áo mà không ngượng, nhưng hãy thử đặt bức tượng một người đàn ông ở trong phòng thì bất kỳ một người phụ nữ nào có giáo dục cũng đều ý tứ. Các đảng chính trị đôi khi không bao giờ thắng cử cả, và anh biết là trong nhiều cuộc bầu cử trên thế giới này có những đảng chính trị nhận được dưới 5% số phiếu và không có người đại diện trong Quốc hội hay trong chính phủ. Có những đảng chính trị không bao giờ cầm quyền được vì họ luôn là thiểu số. Nhưng sự tồn tại một cách thiểu số ấy luôn luôn nhắc nhở những người cầm quyền rằng, nếu không cẩn thận thì ngày mai những kẻ kia sẽ thay thế mình. Tôi đã theo dõi một cuộc tranh luận giữa một thủ lãnh đối lập và Paul Keating, thủ lĩnh của đảng cầm quyền trong chính phủ Úc giai đoạn đầu những năm 90. Trong cuộc tranh luận, phe đối lập chỉ trích Paul Keating, tức là chỉ trích Công đảng.Paul Keating trả lời rằng: chính sách xã hội là một loại chính sách phải có thời gian mới tạo ra tác động, mới hiện hình các tác động, và các ông nên nhớ rằng, chúng tôi phải có cái gì đó thì chúng tôi mới ngồi bên này, còn các ông mới ngồi bên kia. Sau đó một vài năm thì Paul Keating sang ngồi bên kia và những người chỉ trích Paul Keating thì ngồi bên này. Đấy chính là công nghệ chuyển giao quyền lực một cách công khai và hòa bình. Đấy là thành tựu của nhân loại, làm cho quyền lực không khu trú và được dịch chuyển từ lực lượng xã hội này đến lực lượng xã hội khác. Để tránh thoái hóa, Đảng Dân chủ tự do của Nhật Bản chia thành các phái và trong quá trình cầm quyền của đảng ấy thì quyền lực vẫn luân chuyển một cách nội bộ trong các phái khác nhau. Làm cho quyền lực luân chuyển một cách mềm dẻo giữa các lực lượng hay giữa các khuynh hướng của đời sống chính trị luôn luôn là giải pháp phổ quát để giải quyết vấn đề chống suy thoái chính trị. Chống khu trú quyền lực, chống suy thoái chính trị chính là thành tựu quan trọng nhất của chính trị học của nhân loại. Gần đây Đảng ta mới đặt ra vấn đề dân chủ trong Đảng, nhưng đặt ra vẫn chưa đến đầu đến đũa, cho nên nhìn ngoài thì Đảng ta thống nhất, nhưng đi vào bên trong thì không phải như thế, vì chúng ta chưa thừa nhận quy luật luân chuyển của quyền lực như là một trong những quy luật quan trọng nhất để chống lại sự suy thoái chính trị. Hồ Chí Minh biết rất rõ quy luật của sự suy thoái, nên cùng lúc triển khai cả ba nền dân chủ. Nền dân chủ thái độ để duy trì đạo đức cách mạng, và để biểu dương đạo đức. Thái độ đối với nhân dân là biểu hiện đạo đức. Nền dân chủ trí khôn là phải biết cấu trúc. Ngay cả khi mình toàn quyền thì vẫn phải cấu trúc để chống lại sự suy thoái. Và nền dân chủ phổ quát là lối thoát khách quan của quá trình chống suy thoái. Bản chất của hoạt động cầm quyền là chống suy thoái. Hỏi: Nhưng mà tại sao dân chủ phổ quát của Hồ Chí Minh mới chỉ đạt đến mức độ là đặt nền móng mà không phát triển được?Trả lời: Chiến tranh. Chiến tranh làm cho chúng ta buộc phải thống nhất ý chí và hành động bằng mọi giá. Cho nên, nhân danh chiến tranh, nhân danh sự thống nhất ý chí và hành động, đôi khi chúng ta giảm bớt, chúng ta hi sinh khía cạnh tích cực của khái niệm dân chủ, và dần dần nó phổ biến trở thành một kinh nghiệm lẩn tránh dân chủ. Và đến khi chúng ta tỉnh ngộ ra thì những nhà lãnh đạo cao nhất của Đảng ta bắt đầu kêu gọi dân chủ trong Đảng. Đã kêu gọi dân chủ trong Đảng tức là trong Đảng không còn dân chủ nữa, mà đã không có dân chủ thì làm sao có kiến thức và có ý thức về dân chủ được? Không có ý thức về dân chủ và không dân chủ hóa ngay cả đời sống chính trị ở trong Đảng là tự sát. Hỏi: Việc kêu gọi dân chủ hóa trong Đảng có từ rất lâu rồi, từ những năm bắt đầu công cuộc đổi mới, trước năm 86 đã có những cuộc kêu gọi như thế. Tại sao sự kêu gọi ấy đến bây giờ nó vẫn không ngớt?Trả lời: Bởi vì càng ngày quyền lực càng gắn với quyền lợi. Cuộc đấu tranh để dân chủ hóa trong Đảng bây giờ khó hơn nhiều so với cuộc đấu tranh để dân chủ hóa trong Đảng thời Hồ Chí Minh. Bởi vì cuộc đấu tranh để dân chủ hóa trong Đảng thời kỳ Hồ Chí Minh là cuộc đấu tranh giữa những quan điểm khác nhau, hay là sự mưu cầu tập trung quyền lực khác nhau để tiến hành, để thực thi một quan điểm. Nó không liên quan đến quyền lợi. Nhưng bây giờ khi chúng ta mở cửa, khi chúng ta xây dựng nền kinh tế thị trường (dù có là định hướng gì đi nữa thì về bản chất nó vẫn là nền kinh tế thị trường) thì nó gắn liền với quyền lợi, nó gắn liền với thực lợi của cầm quyền. Cho nên, cuộc đấu tranh trong Đảng bây giờ nếu có là cuộc đấu tranh không đơn thuần vì sự nghiệp chung, mà nó tiềm ẩn đâu đó với những mức độ khác nhau ở những bộ phận khác nhau của xã hội. Cho nên, bây giờ đây, trong việc lựa chọn những người cầm quyền thì sự lựa chọn đạo đức, lựa chọn không tham nhũng trở thành sự lựa chọn quan trọng nhất đối với người dân. Tại sao lại như thế? Bởi vì chỉ có những người trong sạch mới không bị quyền lợi chi phối trong các quá trình vận hành nền chính trị của mình. Chứ không phải là anh này cởi mở, anh kia cấp tiến mới đáng chọn. Tất cả những cái đấy đều có thể giả vờ được hết, và không đủ thông tin để nhận dạng nhà chính trị thông qua các quan điểm. Quyền lợi là yếu tố đen tối nhất thao túng đời sống chính trị. Cho nên nhân dân yêu những người nào trong sạch, không tham nhũng. Đòi hỏi của xã hội và của nhân dân không phải là đòi hỏi đơn giản, đòi hỏi ấy thông minh hơn tất cả những sự khôn ngoan chính trị khác cộng lại. Sự đòi hỏi cần có những người trong sạch để lãnh đạo Đảng và Nhà nước lúc này là sự đòi hỏi thông minh nhất, thực tế nhất. Tôi không ủng hộ quan điểm lấy tài ba, linh hoạt làm tiêu chuẩn để chọn người lãnh đạo. Hy sinh phẩm hạnh đi để có một người có tài, tất cả những chuyện ấy chẳng có nghĩa lý gì cả. Trước hết phải trong sạch, không trong sạch thì không còn chính trị nữa, mà chỉ còn độc tài.Độc tài là điểm kết thúc của chính trị. Nên nhớ là không ai đem ra xử nhau về những sự sai lầm quan điểm cả, nhưng những sự sai lầm liên quan đến quyền lợi thì người ta truy đuổi nhau đến chết để tước lại. Những quan điểm chính trị sai lầm thì có thể tạo ra thất bại. Không ai muốn giành lấy thất bại cho mình cả, nhưng cái sự thất bại trong chính trị bằng quyền lợi thì người ta vẫn truy đuổi để tìm lại quyền lợi. Vì thế, người ta mới lên án trên quy mô toàn thế giới cái gọi là nền chính trị tiền bạc. Hay nói cách khác, chúng ta chọn những người trong sạch chính là chúng ta chống lại nền chính trị tiền bạc, và Đảng ta nếu không làm nổi cái việc chống lại nền chính trị tiền bạc lén lút ở bên trong cái đời sống chính trị ấy là chết. Hỏi: Những nỗ lực của Đảng, những kêu gọi của Đảng về sự tăng cường dân chủ trong Đảng có liên quan gì đến sự hình thành và nổi lên ngày càng rõ của các nhóm lợi ích không?Trả lời: Có chứ. Liên quan ở chỗ khi tiền bạc tham gia vào quá trình chính trị thì những kẻ nhiều tiền, những kẻ huy động được nhiều tiền sẽ là những kẻ thắng thế. Và do đó Đảng chính trị không còn là nó nữa, mà thái độ cũng như quyết sách chính trị được mua bởi tiền bạc của xã hội, và trên thực tế không còn lãnh đạo, không còn nhà nước nữa. Không còn lãnh đạo thì còn được, nhưng không còn nhà nước nữa thì hỏng, bởi vì người ta bỏ tiền không phải để mua một nhà chính trị mà để mua giá trị cầm quyền của một nhà chính trị.Hỏi: Khi phê phán mô hình chính trị đa đảng ở phương Tây thì cách phê phán phổ biến hiện nay cho rằng, đứng sau các đảng chính trị đó là các Tờ rớt, các ông chủ công nghiệp, các ông trùm vũ khí, đầu nậu chiến tranh... Vậy thì nếu như so với ở ta bây giờ có sự hình thành các nhóm lợi ích thì có màu sắc nào của hiện tượng ấy không?.Trả lời: Cái đấy là một thực tế chính trị toàn cầu. Ở đâu có quyền lực thì ở đó sẵn sàng có kẻ chiếm đoạt và mua nó. Chiếm đoạt thì bằng đảo chính, còn mua là phổ biến. Ở đâu cũng thế. Cho nên, việc xây dựng nhà nước pháp quyền chính là biện pháp phổ quát nhất để chống lại sự mua bán quyền lực. Chúng ta không phải là nhà nước pháp quyền, chúng ta đòi hỏi sự dân chủ trong đảng để chống lại sự mua bán quyền lực, đấy là một giải pháp đặc thù của những người cộng sản Việt Nam. Trên thế giới thì người ta thực thi nó bằng quá trình xây dựng nhà nước pháp quyền. Tức là anh nào mà mua bán quyền lực thì cả người mua và người bán đều bị trừng phạt cả. Chính vì thế mới có luật chống hối lộ. Chống hối lộ trên toàn cầu tức là anh không được mua cả quyền lực ở nước ngoài. Qua vụ PCI, qua vụ Nexus ở Mỹ thì chúng ta thấy rằng các quốc gia đều chống lại việc mua bán quyền lực ở nước ngoài, chứ không phải chỉ có trong nước. Nhưng chống lại là một chuyện, còn trên thực tế người ta có mua hay không lại là chuyện khác. Cho nên nhà nước luôn luôn phải đấu tranh chống lại khuynh hướng tha hóa chính mình bởi các lực lượng định mua bán mình.Hỏi: Có vẻ như những lựa chọn duy nhất của Đảng bây giờ để chống lại những mặt trái của thị trường, mặt trái của quyền lực, quyền lợi như thế là việc dân chủ hóa trong đảng, đẩy mạnh công tác xây dựng đảng. Là người nghiên cứu chính trị lâu năm, theo ông nếu những biện pháp này vẫn được triển khai thì điểm mấu chốt của nó là gì để có thể hy vọng đạt được thành công?Trả lời: Xây dựng nhà nước pháp quyền. Người ta có hai biện pháp: Xây dựng Đảng, trong sạch hóa Đảng, và xây dựng Nhà nước. Xây dựng Đảng kém hiệu quả hơn nhiều so với xây dựng nhà nước pháp quyền. Lý do là anh không đưa ra tòa được mà chỉ xử lý nội bộ và như thế thì anh không tập hợp được nhân dân. Anh vẫn bảo vệ danh dự hão bên ngoài mà không làm cho nhân dân thấy rằng Đảng ta kiên quyết chống lại tất cả những đảng viên xấu của Đảng. Bởi vì khi anh chống lại những mặt xấu của Đảng, những đảng viên xấu của Đảng một cách công khai, một cách phổ quát thì đồng thời anh làm yếu Đảng. Xây dựng Đảng chính là xây dựng nhà nước pháp quyền. Xây dựng Đảng hay dân chủ trong Đảng chỉ là một việc nội đảng, chỉ có các đảng viên biết với nhau mà thôi, nó không có giá trị động viên xã hội, không tập hợp được nhân dân. Cho nên, xây dựng Đảng là công việc thường ngày của Đảng, nhưng việc ấy không thay thế được việc xây dựng nhà nước pháp quyền. Đảng nào cung phải tự làm trong sạch hóa mình, nhưng trong Đảng người ta không trị nhau theo kiểu ấy được thì người ta phải nhờ nhà nước, phải nhờ luật pháp. Xây dựng nhà nước pháp quyền là xây dựng một công cụ để làm minh bạch, làm trong sạch đời sống chính trị. Xây dựng nhà nước pháp quyền giúp cho Đảng trong sạch hiệu quả hơn nhiều so với việc Đảng tự làm trong sạch mình. Bản lĩnh chính trị cao nhất của một đảng chính trị cầm quyền là xây dựng chính cái nhà nước của nó. Không đủ dũng khí để xây dựng nhà nước pháp quyền thì nguyên việc ấy đã chứng tỏ đảng ấy yếu. Hỏi: Ban đầu ông đề cập đến dân chủ Hồ Chí Minh, đến cuối thì ông đưa ra giải pháp là nhà nước pháp quyền. Hai cái đấy liên quan đến nhau như thế nào?Trả lời: Luôn luôn liên quan. Bởi vì xây dựng nhà nước pháp quyền chính là nội dung của cấp độ thứ ba quan trọng nhất của Hồ Chí Minh là xây dựng nền dân chủ phổ quát. Vấn đề trung tâm của nền dân chủ phổ quát chính là xây dựng nhà nước pháp quyền theo đúng nghĩa, chứ không phải pháp quyền xã hội chủ nghĩa. Nếu vì quyền lợi dân tộc, quyền lợi đất nước thì hãy xây dựng nhà nước pháp quyền hay là nhà nước trung lập hóa về mặt chính trị. Nhà nước là một bộ quy tắc cộng với một lực lượng được cơ cấu phù hợp với bộ quy tắc ấy để ứng xử những vấn đề chính trị, xã hội và kinh tế.Hỏi: Ý ông muốn nói Nhà nước là một cấu trúc, mà đảng chính trị nào nhảy vào cũng có thể vận hành được?Trả lời: Đúng thế. Phải cấu trúc ra được một nhà nước. Để chống lại rủi ro cho xã hội thì nhà nước ấy phải được cấu trúc để có thể được điều hành không phải bởi thiên tài chính trị mà có thể là bất kỳ ai mà nhân dân lựa chọn. Nhân dân có thể nhầm lẫn trong quá trình lựa chọn, nhưng kẻ mà nhân dân lựa chọn nhầm ấy không phá hoại được xã hội, bởi vì nó phải tuân thủ các quy tắc của nhà nước pháp quyền.Hỏi: Ông nói xây dựng nhà nước pháp quyền là một giải pháp để làm trong sạch đời sống chính trị, làm trong sạch Đảng?Trả lời: Bởi vì quyền lực không có yếu tố thị trường nữa, người ta không mua bán quyền lực nữa. Nhà nước pháp quyền là nhà nước xem pháp luật là quyền lực cao nhất, là nhà nước khẳng định địa vị cao nhất của pháp luật, với một cấu trúc tam quyền phân lập một cách minh bạch. Hỏi: Pháp luật cao nhất và tam quyền phân lập, có vẻ như hai cái này khác nhau?Trả lời: Đúng. Một cái là cấu trúc, một cái là tinh thần. Xem pháp luật là cao nhất là một khẳng định tinh thần, và để có một bộ máy khẳng định cái giá trị tinh thần ấy thì các quyền phải được phân tách thông qua cấu trúc phân lập.Hỏi: Trong dự thảo báo cáo chính trị, ở mục 11 với tiêu đề "Xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa". Ông thấy trong này có hàm chứa những tư tưởng gì mới?Trả lời: Không. Khi nào còn nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa thì tức là nhà nước ấy không trung lập về mặt chính trị. Hỏi: Nhưng có lẽ đấy chỉ là một cái tên?Trả lời: Không phải là một cái tên. Trên thực tế, nhà nước ấy vẫn là nhà nước chính trị. Nhà nước chính trị không phải là nhà nước pháp quyền. Chính trị là tiêu chuẩn thẩm mĩ cao nhất thì không có địa vị cao nhất của pháp luật nữa. Trong nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa, pháp luật không có địa vị cao nhất, mà như vậy thì không phải là nhà nước pháp quyền. Hỏi: Nhưng khái niệm nhà nước pháp quyền được mô tả trong báo cáo chính trị này là "có sự phối hợp và kiểm soát các cơ quan trong việc thực hiện", trong đó yếu tố mới là "kiểm soát"?Trả lời: Nó không có ý nghĩa gì cả. Thay vì mua các nhánh quyền lực thì người ta mua ngay cái bộ phận kiểm soát ấy. Tức là anh tạo ra một cái lỗ hổng cho trộm chui. Chính lỗ hổng ấy đã tạo ra Hitler. Đã là nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa thì không phải là nhà nước pháp quyền, dù có phân phối, dù có kiểm soát, dù có điều chỉnh. Bằng ai? Bằng Thánh Gióng, hay bằng Chúa? Có cái gì trên cái kẻ điều phối ấy không? Có cái gì trên cái kẻ kiểm soát ấy không? Kẻ kiểm soát có chịu điều hành của pháp luật không?Hỏi: Anh mô tả khái quát về nhà nước pháp quyền là thượng tôn pháp luật, và tam quyền phân lập. Thượng tôn pháp luật thì có vẻ như không ai phản đối, nhưng tam quyền phân lập vẫn chưa được chấp nhận. Tại sao?Trả lời: Bởi vì đấy chính là bản chất chính trị của những người muốn quyền lực luôn luôn tập trung vào tay mình. Đổi tượng thứ tư, ở trên cả 3 cái cơ quan ấy, là Đảng. Ai kiểm soát Đảng? Ở đây tôi nói là để hùn vào cho những người cộng sản. Vì họ không có kinh nghiệm về điều hành nền dân chủ, nên họ sợ cái sự phân lập ấy. Hồ Chí Minh là thủ lĩnh, là cha, là chú của tất cả những người cộng sản hiện nay, Hồ Chí Minh đã chấp nhận sự phân lập ấy bằng Hiến pháp 1946.Hỏi: Nhưng cũng có những người nói rằng, Hiến pháp 1946 không thể hiện rõ lắm khái niệm tam quyền phân lập?Trả lời: Nó thể hiện tính đa nguyên chính trị, mà tính đa nguyên chính trị chính là nền tảng triết học của tam quyền phân lập.Hỏi: Nếu vậy thì nguyên tắc tam quyền phân lập ấy xung đột với tính nhất nguyên chính trị?Trả lời: Đương nhiên. Nếu còn nhất nguyên chính trị thì không có dân chủ. Nếu còn nhất nguyên chính trị thì không thể bàn đến dân chủ chứ không phải chỉ tam quyền phân lập, vì tam quyền phân lập là hình thức để đảm bảo tính dân chủ.Hỏi: Như vậy, phân tích đi, phân tích lại thì thấy rằng cái mắt xích đầu tiên là đa nguyên chính trị?Trả lời: Đương nhiên. Đa nguyên chính trị ở mức độ nào? Hồ Chí Minh là người không chỉ tạo ra đa nguyên chính trị, mà còn cấu trúc ra đa nguyên chính trị. Đa nguyên chính trị theo kiểu Hồ Chí Minh có đủ không? Chưa hoàn toàn đủ, nhưng đủ nhất trong phạm vi, trong giới hạn khi những người cộng sản đang cầm quyền. Thay vì có một kẻ địch sẵn sàng tấn công mình thì có một người bạn luôn luôn giám sát hành vi của mình. Nếu không thừa nhận đa nguyên chính trị thì làm sao có dân chủ được? Dân chủ là một tất yếu nên đa nguyên chính trị cũng là một tất yếu không thể cưỡng lại được.Hỏi: Nhưng chúng ta đã trót xóa mất cái nền móng dân chủ phổ quát của Hồ Chí Minh vào năm 1988, và cho đến bây giờ chưa hề có dấu hiệu nào cho thấy chúng ta sẵn sàng quay lại cái việc đấy?Trả lời: Tôi cho rằng có hai cách để tiến hành quá trình ấy. Cách thứ nhất ít đổ máu nhất, ít tốn kém nhất là chính những người cộng sản khôi phục lại. Cách thứ hai là người ta lật đổ những người cộng sản để có đa nguyên chính trị. Nhưng nó sẽ không diễn ra theo kiểu xuất hiện những người chống lại, lật đổ những người cộng sản, mà sẽ xuất hiện sự tan rã của những người cộng sản. Hỏi: Thời kỳ khóa 7, khóa 8 đảng đã nâng lên vai trò của mặt trận tổ quốc. Điều ấy có ý nghĩa như thế nào?Trả lời: Những người lãnh đạo đã ý thức được nguy cơ thoái hóa, tha hóa của Đảng. Đấy là lần đầu tiên một Ủy viên Bộ chính trị là anh Phạm Thế Duyệt trở thành Chủ tịch Mặt trận Tổ quốc. Các nhà lãnh đạo ở thời kỳ đó ý thức rất rõ về vai trò phản biện của xã hội, vì thế cho nên đánh giá rất cao việc cấu trúc mặt trận tổ quốc thành một cơ quan phản biện, tức là giảm bớt tính đơn nguyên trong đời sống chính trị.Hỏi: Như ông nói chiến tranh khiến cho nền dân chủ phổ quát của Hồ Chí Minh không phát triển được. Đến lúc nào Đảng bắt đầu nhận thức được sự thiếu sót của mình khi xóa mất cái nền móng đầu tiên ấy?Trả lời: Không. Trong suốt thời kỳ chiến tranh chúng ta vẫn giữ được Đảng xã hội và Đảng dân chủ mặc dù nó chỉ là cấu trúc, cho đến khi Liên Xô sụp đổ. Trong một vài phút hoảng loạn, chúng ta giải tán mất hai cái cơ cấu ấy. Bây giờ không lặp lại được nếu những người cộng sản không ý thức được vai trò của nó.Hỏi: Mọi việc xảy ra trong giai đoạn ấy như thế nào?Trả lời: Chuyện ấy diễn ra trong bối cảnh Liên Xô sụp đổ. Hồi ấy tất cả những người có trách nhiệm trong đảng, những người có trách nhiệm với Đảng đều hoảng cả. Về mặt con người, tôi hoàn toàn thông cảm và hiểu được chuyện ấy. Cái quyết định ấy không sáng suốt nhưng giải thích và thông cảm được. Nhưng chính trị không phải là sự thông cảm, chính trị là sự sáng suốt. Bây giờ chúng ta phải làm, phải thừa nhận cái đấy, phải khôn khéo và đấy chính là thiên tài chính trị. Chúng ta cũng đa nguyên đấy chứ. Chúng ta cũng đa nguyên về kinh tế, tức là chúng ta cũng bắt đầu ý thức được vai trò của đa nguyên trong phát triển. Chúng ta đa nguyên về kinh tế để đi qua sự khó khăn, để tránh sụp đổ về kinh tế, nhưng chúng ta không ý thức được cái biện pháp ấy chỉ có giới hạn thôi. Vì con người không chỉ là một thực thể kinh tế, con người còn là một thực thể chính trị. Chính trị là politics, tức là đa dạng. Khi chúng ta thỏa mãn về kinh tế rồi, đến một mức độ nào đó chúng ta vướng phải vấn đề đa nguyên về chính trị. Cải cách chính trị chính là hướng tới sự đa nguyên về chính trị. Trước đây, chuyện ấy là chuyện cấm kị không nói, còn bây giờ chúng ta chỉ không đưa lên báo thôi chứ không phải không nói. Vụ trưởng của Ban tổ chức Trung Ương, anh Bùi Đức Lại đã nói ra rồi. Đa nguyên về chính trị là cái chắc chắn không trốn được, nếu không thì Đảng ta thoái hóa.Hỏi: Nhưng từ sau những năm 88 ấy, có lúc nào những người lãnh đạo cao cấp của Đảng nhận thấy nguy cơ của thiếu hụt dân chủ phổ quát kia chưa?Trả lời: Có chứ. Có những người đã phải trả giá. Trong cuộc đấu tranh ở trong Đảng về chuyện ấy thì ông Võ Văn Kiệt là một trong những người có những quan điểm cấp tiến. Trước ông Võ Văn Kiệt là ông Trần Xuân Bách, và trong chừng mực nào đó là ông Nguyễn Cơ Thạch. Hỏi: Thế còn chuyện ý thức được sự thiếu hụt của đa nguyên và tìm cách phủ lấp nó bằng sự đề cao cơ cấu Mặt trận Tổ quốc thì sao?Trả lời: Đấy là giải pháp tình thế chứ không phải một giải pháp trí tuệ. Che bằng bất kỳ tấm nilong nào cũng không phải là một giải pháp cho việc dột mái nhà, nó chỉ là giải pháp cho một cơn mưa thôi.Hỏi: Tại sao một tổ chức chính trị ngoại biên như Mặt trận tổ quốc lại không thể thay thế cho những đảng chính trị?Trả lời: Bởi vì nó vẫn do một thành viên của Ban chấp hành Trung ương lãnh đạo. Vào thời kỳ Tổng bí thư Đỗ Mười thì ý thức của những người lãnh đạo về chuyện ấy nhiều hơn nên một ủy viên Bộ chính trị là ông Phạm Thế Duyệt lãnh đạo nó. Ông Phạm Thế Duyệt vừa là ủy viên Bộ Chính trị, vừa là chủ tịch Mặt trận Tổ quốc. Nhiệm kỳ thứ hai ông ấy mới nghỉ không tham gia Bộ chính trị.Hỏi: Lần đầu tiên có việc một ủy viên Bộ chính trị đương chức nắm giữ vai trò chủ tịch Mặt trận tổ quốc. Mục đích của việc đấy là gì?Trả lời: Mục đích là để khắc phục cái sự thiếu phản biện của đời sống chính trị. Hay nói cách khác là phải lãnh đạo được hoạt động phản biện để vừa tận dụng được mặt tích cực của quá trình phản biện vừa giữ được ổn định chính trị. Đấy là bản lĩnh của của các nhà lãnh đạo ở nhiệm kỳ ấy khi giải quyết chuyện này, bởi có lẽ họ nhận thức ra nguy cơ bị tiến công của Đảng. Đấy là nhận thức thôi, còn giải pháp thì vẫn chưa thể hiện được gì cả. Bây giờ đảng ta đứng trước những khó khăn gì? Chưa đủ năng lực để tạo ra đa nguyên chính trị, tức là dân chủ hóa, nhưng xã hội thì luôn luôn thúc bách sau lưng về những chuyện ấy. Do đó, (giống như Lưu Hiểu Ba nói, và tôi cũng đã kêu gọi từ trước đó) buộc phải có sự hợp tác giữa xã hội với những người cộng sản trong quá trình dân chủ hóa xã hội Việt Nam. Hỏi: Ở Trung Quốc vẫn có một số đảng cùng tồn tại với Đảng cộng sản?Trả lời: Đó vẫn là cấu trúc. Đó là những bức tượng người đàn ông ở trong phòng người đàn bà thôi. Hỏi: Và Việt Nam chúng ta bây giờ còn không có cả cấu trúc như vậy?Trả lời: Vì không hiểu tư tưởng dân chủ cấu trúc của Hồ Chí Minh mà những người cộng sản sau này đã xoá mất cấu trúc ấy. Giới trí thức cũng không hiểu rằng địa vị của các đảng có vẻ độc lập ấy là cái gì trong hệ thống chính trị Việt Nam, cho nên đã có những tiếng nói to hơn mức cần thiết để tạo ra sự thúc bách phải giải tán nó. Tóm lại, cả xã hội không đủ năng lực để hiểu cái điểm tới hạn mà mỗi một phía cần phải có. Đó chính là nhược điểm của trí tuệ chính trị của xã hội chúng ta. Khó lắm. Để thuyết phục những người cộng sản chấp nhận đa nguyên chính trị là một việc mà vợ chồng Gorbachev trong lúc than thở với nhau đã phải nói ra: "không cải tạo được!" Đấy là một thực tế rất đau đầu đòi hỏi phải có một trí tuệ chính trị siêu việt. Đây là lúc dân tộc chúng ta cần một nhà lãnh đạo thật. Hỏi: Thế thì vấn đề chúng ta đang bàn trở nên bế tắc?Trả lời: Vì trí tưởng tượng, năng lực suy tưởng của tôi và anh đi nhanh quá. Con người không sống ở cái cực mà tôi với anh vừa bàn. Con người sống ở quãng giữa tình trạng hiện nay với cái chỗ mà chúng ta bàn đến. Giải pháp chính trị trước mắt chỉ giải quyết nổi bài toán trung gian từ nay đến đấy, chứ chưa giải quyết được bài toán ở đấy. Học tập tư tưởng Hồ Chí Minh là phải học tập tính thực dụng của ông cụ. Từ đây đến đấy, với cách tính hôm nay chúng ta không có yếu tố nào để tính cả, thì chúng ta phải câu giờ để xuất hiện những yếu tố giúp cả hai phía giải quyết cái mẫu thuẫn này. Đấy chính là trí tuệ quan trọng nhất của Hồ Chí Minh mà tôi học được ở ông cụ. Phải chờ đợi để xuất hiện các yếu tố, xuất hiện các tình thế và tập trung ngăn chặn những tình thế làm sụp đổ. Tình trạng chính trị hiện nay là một tình trạng chính trị không được phép bất cẩn trong ứng xử. Tất cả những điều tôi đã nói ở trên nằm trong một khái niệm mà trong khi trao đổi với nhiều nhà lý luận và nhà chính trị tôi đã gọi đấy là quá trình tổ chức và rèn luyện nền dân chủ ở Việt Nam. Và tôi cho rằng đấy chính là nội dung cơ bản của thời kỳ quá độ ở Việt Nam.Cảm ơn ông![/COLOR][/FONT]Nguyễn Trần Bạt, Chủ tịch / Tổng giám đốc, InvestConsult GroupNguồn:  Trả lời phỏng vấn báo chí, ngày 16/10/2010</blockquote>

Tên

Mã xác nhận