Khó có thể miêu tả và liệt kê hết tất cả các loại bánh có ở Bình Định cho thật đầy đủ. Ngoài những loại bánh như bánh ít lá gai, bánh tráng nước dừa…thì chúng ta phải kể đến một số loại bánh mặn khác như bánh bèo, bánh xèo…
Khác với bánh xèo xứ Huế, chất liệu tạo ra bánh xèo Bình Định khá khiêm tốn nhưng hương vị không kém phần đặc trưng, hấp dẫn. Chất liệu chính làm ra bánh xèo chỉ có gạo, tôm, thịt và giá sống. Muốn đổ bánh xèo thì trước đó phải ngâm gạo, mang đi xay thành bột nhuyễn, rồi mới pha chế. Ngoài gạo ra đòi hỏi cần phải có tôm. Những con tôm nước lợ (tôm đất) mập mạp, tươi rói, thịt ngọt là hương vị không thể thiếu để tạo nên vị ngọt của bánh xèo.Giá rửa sạch để ráo nước, hành lá rửa sạch cắt nhỏ, tôm lột vỏ. Thịt và tôm đã được ướp mắm, muối, và gia vị. Khi chuẩn bị bột và các nguyên liệu phụ như giá, thịt, dầu phộng xong, người ta bắt tay vào đổ bánh xèo. Để có bánh xèo ngon ngoài kỹ thuật nhào bột làm nhân còn phải có kỹ năng chiên bánh nữa. Những chiếc khuôn bánh xèo được bày lên bếp, khi khuôn nóng, người ta dùng một nhúm thân hành nhúng dầu phộng thấm đều quanh khuôn và đặt vào lòng khuôn một con tôm và vài miếng ba chỉ xắt nhỏ. Dầu chín, thì dùng vá múc nước bột đổ vào chảo. Bột gặp dầu nóng phát ra những tiếng kêu “ xèo xèo …” nghe thật vui tai. Có lẽ vì những âm thanh này mà người ta đã đặt tên bánh là bánh xèo chăng? Sau khi đã cho bột vào chảo, người ta cho lên trên một ít giá rồi đậy vung lại chờ bánh chín. Ăn bánh muốn cho thật ngon cần phải có rau sống. Nhiều người thường cuốn bánh xèo với bánh tráng mỏng, và rau sống.
Trong các loại bánh, phổ biến và bình dân nhất có lẽ là bánh bèo. Bánh bèo thật đúng nghĩa với chữ bèo bởi mỗi chiếc bánh nhỏ tròn như mỗi cánh bèo dập dềnh trôi trên sông nước. Khuôn bánh bèo là những cái chén nhỏ xíu. Trông việc đổ bánh xèo thật là đơn giản nhưng để đổ được những chiếc bánh bèo đều nhau, không để bột sánh ra ngoài cũng là cả một nghệ thuật. Bánh chín, lấy bánh ra rồi rắc thêm ít tôm cháy màu vàng gạch lên trên, thêm ít bánh mì chiên giòn, hành phi…Đang đói bụng mà gặp những chén bánh bèo nóng thế này quả là hết chỗ chê! Khi ăn bánh bèo chén, người Bình Định thường dùng “que chèo”, là những thanh tre già, dài chừng một tấc, rạch chén bánh thành hình một chữ thập hay hai tùy ý, tách thành 4, 8 miếng. Dùng mép thanh tre kê sát bên trong vành chén, xoáy một vòng tròn giáp mí để các miếng bánh không còn dính chén, rồi dùng mũi nhọn của thanh tre để xiên từng miếng bánh mà ăn.
Một loại bánh mà cũng rất dễ làm và rất gần gũi với người dân Bình Định, đó là bánh căn. Bánh căn rẻ tiền, mà ngon, lại hợp với túi tiền của những người dân lao động, nó thường được bán trong những con hẻm. Bánh căn có hình dáng gần với bánh ngọt ở các tỉnh phía Nam, nhưng cách làm hoàn toàn khác. Bánh căn cũng được làm bằng gạo tẻ giống như bánh xèo, bánh bèo. Trước khi đổ bánh, muốn cho bánh được thơm ngon người bán thường bỏ vào một ít lá hẹ hay lá hành thái nhỏ. Khuôn đổ bánh giống như chiếc chõ rang làm bằng đất sét nung chín, có nhiều lỗ tròn để đổ bột vào. Khuôn bánh đặt trên lò than hồng. Mỗi lần đỗ bột vào khuôn, người bán dùng cây que đầu có quấn bông nhúng vào chén dầu phộng rồi thoa lên mặt khuôn để cho bánh lúc chín dễ bóc ra, không bị dính. Khi các chén đất đã thật nóng, khuấy đều bột và dùng chiếc vá múc bột đổ vào từng chén. Thao tác này cần nhanh và chỉ đổ bột khoảng phân nửa chén đất, để bánh nở căng đầy chén là vừa. Bánh chín rất nhanh. Một chiếc bánh căn tinh tế và ngon mắt phải nở vừa chén đất, trắng nuột và xốp, có lỗ bọt li ti trên mặt bánh. Vỏ bánh phải vàng ruộm và giòn rụm. Vừa giòn, vừa xốp, vừa dẻo.
Tuy nhiên, ăn bánh căn hay bánh xèo, bánh bèo có ngon hay không còn tuỳ thuộc vào nước chấm. Cũng với vị chua của chanh, ngọt của đường, mặn của nước mắm, cay của ớt, nồng của tỏi, ai cũng biết, nhưng không phải ai cũng pha chế cho vừa khẩu vị của người ăn, chứ đừng nói đến “để đời”.
Chiều chiều, cùng bạn bè đạp xe quanh thành phố, hít thở không khí trong lành của phố biển, rồi rẽ vào một quán bánh nào đó, vừa hàn thuyên tâm sự vừa thưởng thức hương vị của các loại bánh thế thì còn gì tuyệt bằng !
Theo MTO
Khác với bánh xèo xứ Huế, chất liệu tạo ra bánh xèo Bình Định khá khiêm tốn nhưng hương vị không kém phần đặc trưng, hấp dẫn. Chất liệu chính làm ra bánh xèo chỉ có gạo, tôm, thịt và giá sống. Muốn đổ bánh xèo thì trước đó phải ngâm gạo, mang đi xay thành bột nhuyễn, rồi mới pha chế. Ngoài gạo ra đòi hỏi cần phải có tôm. Những con tôm nước lợ (tôm đất) mập mạp, tươi rói, thịt ngọt là hương vị không thể thiếu để tạo nên vị ngọt của bánh xèo.Giá rửa sạch để ráo nước, hành lá rửa sạch cắt nhỏ, tôm lột vỏ. Thịt và tôm đã được ướp mắm, muối, và gia vị. Khi chuẩn bị bột và các nguyên liệu phụ như giá, thịt, dầu phộng xong, người ta bắt tay vào đổ bánh xèo. Để có bánh xèo ngon ngoài kỹ thuật nhào bột làm nhân còn phải có kỹ năng chiên bánh nữa. Những chiếc khuôn bánh xèo được bày lên bếp, khi khuôn nóng, người ta dùng một nhúm thân hành nhúng dầu phộng thấm đều quanh khuôn và đặt vào lòng khuôn một con tôm và vài miếng ba chỉ xắt nhỏ. Dầu chín, thì dùng vá múc nước bột đổ vào chảo. Bột gặp dầu nóng phát ra những tiếng kêu “ xèo xèo …” nghe thật vui tai. Có lẽ vì những âm thanh này mà người ta đã đặt tên bánh là bánh xèo chăng? Sau khi đã cho bột vào chảo, người ta cho lên trên một ít giá rồi đậy vung lại chờ bánh chín. Ăn bánh muốn cho thật ngon cần phải có rau sống. Nhiều người thường cuốn bánh xèo với bánh tráng mỏng, và rau sống.
Trong các loại bánh, phổ biến và bình dân nhất có lẽ là bánh bèo. Bánh bèo thật đúng nghĩa với chữ bèo bởi mỗi chiếc bánh nhỏ tròn như mỗi cánh bèo dập dềnh trôi trên sông nước. Khuôn bánh bèo là những cái chén nhỏ xíu. Trông việc đổ bánh xèo thật là đơn giản nhưng để đổ được những chiếc bánh bèo đều nhau, không để bột sánh ra ngoài cũng là cả một nghệ thuật. Bánh chín, lấy bánh ra rồi rắc thêm ít tôm cháy màu vàng gạch lên trên, thêm ít bánh mì chiên giòn, hành phi…Đang đói bụng mà gặp những chén bánh bèo nóng thế này quả là hết chỗ chê! Khi ăn bánh bèo chén, người Bình Định thường dùng “que chèo”, là những thanh tre già, dài chừng một tấc, rạch chén bánh thành hình một chữ thập hay hai tùy ý, tách thành 4, 8 miếng. Dùng mép thanh tre kê sát bên trong vành chén, xoáy một vòng tròn giáp mí để các miếng bánh không còn dính chén, rồi dùng mũi nhọn của thanh tre để xiên từng miếng bánh mà ăn.
Một loại bánh mà cũng rất dễ làm và rất gần gũi với người dân Bình Định, đó là bánh căn. Bánh căn rẻ tiền, mà ngon, lại hợp với túi tiền của những người dân lao động, nó thường được bán trong những con hẻm. Bánh căn có hình dáng gần với bánh ngọt ở các tỉnh phía Nam, nhưng cách làm hoàn toàn khác. Bánh căn cũng được làm bằng gạo tẻ giống như bánh xèo, bánh bèo. Trước khi đổ bánh, muốn cho bánh được thơm ngon người bán thường bỏ vào một ít lá hẹ hay lá hành thái nhỏ. Khuôn đổ bánh giống như chiếc chõ rang làm bằng đất sét nung chín, có nhiều lỗ tròn để đổ bột vào. Khuôn bánh đặt trên lò than hồng. Mỗi lần đỗ bột vào khuôn, người bán dùng cây que đầu có quấn bông nhúng vào chén dầu phộng rồi thoa lên mặt khuôn để cho bánh lúc chín dễ bóc ra, không bị dính. Khi các chén đất đã thật nóng, khuấy đều bột và dùng chiếc vá múc bột đổ vào từng chén. Thao tác này cần nhanh và chỉ đổ bột khoảng phân nửa chén đất, để bánh nở căng đầy chén là vừa. Bánh chín rất nhanh. Một chiếc bánh căn tinh tế và ngon mắt phải nở vừa chén đất, trắng nuột và xốp, có lỗ bọt li ti trên mặt bánh. Vỏ bánh phải vàng ruộm và giòn rụm. Vừa giòn, vừa xốp, vừa dẻo.
Tuy nhiên, ăn bánh căn hay bánh xèo, bánh bèo có ngon hay không còn tuỳ thuộc vào nước chấm. Cũng với vị chua của chanh, ngọt của đường, mặn của nước mắm, cay của ớt, nồng của tỏi, ai cũng biết, nhưng không phải ai cũng pha chế cho vừa khẩu vị của người ăn, chứ đừng nói đến “để đời”.
Chiều chiều, cùng bạn bè đạp xe quanh thành phố, hít thở không khí trong lành của phố biển, rồi rẽ vào một quán bánh nào đó, vừa hàn thuyên tâm sự vừa thưởng thức hương vị của các loại bánh thế thì còn gì tuyệt bằng !
Theo MTO
