Dưới đây là một số vấn đề có khả năng xuất hiện trong phần Nghị luận xã hội của đề thi THPT quốc gia môn Ngữ văn năm 2016.
1. Cố nhạc sĩ, ca sĩ Trần Lập
Đề 1:“Chặng đường nào trải bước trên hoa hồng. Bàn chân cũng thấm đau vì những mũi gai. Đường vinh quang đi qua muôn ngàn sóng gió”. (Trích Đường đến ngày vinh quang – nhạc sĩ, ca sĩ Trần Lập).
Anh (chị) hãy viết bài văn (khoảng 600 chữ), trình bày suy nghĩ của mình về nhận định trên.
Đề 2: Trong bài hát “Tâm hồn của đá”, cố nhạc sỹ Trần Lập đã viết: “Đừng sống như hòn đá, sống không một tình yêu, sống chỉ biết thân mình, tâm hồn luôn luôn băng giá, đừng hóa thân thành đá…”
Anh (chị) hãy viết bài văn (khoảng 600 chữ), trình bày suy nghĩ của mình về lời khuyên đó.
Đề 3: Cố nhạc sỹ Trần Lập từng nhắn nhủ: “Cuộc đời con người giống như que diêm trước gió. Một đôi bàn tay có đủ không? Tôi muốn có nhiều đôi bàn tay cùng nhóm lên ngọn lửa, chia sẻ tấm lòng nhân ái”.
Anh (chị) hãy viết một bài văn (khoảng 600 chữ), trình bày suy nghĩ của mình về lời nhắn nhủ đó.
2. An toàn thực phẩm
Đề 1: “Ông trồng chè khoe họ được uống chè từ khu trồng sạch nhà quây riêng dành cho gia đình, khu còn lại tất nhiên là trà bẩn để bán. Bà bán rau cũng hân hoan nói nhà mình được ăn rau ở khu trồng sạch, khu nhiều thuốc là để bán. Ông bán thịt lợn cũng vậy. Nhưng họ không thể cả đời chỉ uống trà, ăn rau hay ăn thịt, họ uống trà sạch nhưng vẫn phải ăn rau bẩn của kẻ khác, ăn rau nhà sạch nhưng vẫn ăn thịt bẩn của kẻ khác… Chúng ta đang giết nhau trong khi cảm thấy an tâm đã bảo vệ được gia đình mình ở một góc nhỏ hẹp hòi…” (Chia sẻ của Trần Nhất Hoàng – cựu thành viên ban nhạc Bức Tường).
Anh (chị) hãy trình bày suy nghĩ của mình về thực trạng được nói đến trong đoạn trích trên bằng bài viết (khoảng 600 chữ).
Đề 2: Nhà báo Lê Bình nhận định: “Nhiều người Việt kiếm tiền bằng mọi giá, đánh đổi cả liêm sỉ, danh dự để có tiền. Sự kiếm tiền nào độc ác hơn là kiếm tiền trên sức khỏe và mạng sống đồng bào mình? Trung bình hai giờ đồng hồ có ba mươi người chết vì bệnh ung thư – một con số tàn nhẫn đến rợn người”.
Từ nhận định trên, anh (chị) hãy viết bài văn (khoảng 600 chữ), nêu suy nghĩ của mình về thái độ sống ích kỉ, vô cảm của một số người Việt hiện nay.
3. Trận chiến Gạc Ma
Đề bài: 64 người con đất Việt nằm lại giữa biển sâu và 27 năm nay để lại nỗi đau âm ỉ trong lòng mọi người. Anh (chị) hãy viết bài văn (khoảng 600 chữ) trình bày cảm nhận về tượng đài vững chắc được xây lên bằng lòng yêu nước, yêu biển đảo quê hương của các chiến sĩ trong trận chiến Gạc Ma 14/3/1988.
4. Cảnh tượng chen lấn tại Đền Hùng
Đề bài:Từ cảnh tượng chen lấn, xô đẩy diễn ra ở Lễ hội Đền Hùng vào ngày mùng 10 tháng 3 Âm lịch. Anh (chị) hãy viết một bài văn (khoảng 600 chữ) bàn về vấn đề “văn hóa xếp hàng” của người Việt Nam hiện nay.
5. Ô nhiễm không khí
Đề bài: Channel News Asia đã so sánh bầu không khí người Hà Nội hít thở với “khí quyển ngày tận thế” (Airpocalypse) trong một bài báo nói về ô nhiễm môi trường tại thủ đô Hà Nội. Anh (chị) hãy viết một bài (khoảng 600 chữ) trình bày quan điểm của bản thân.
6. Hạn hán tại Đồng bằng sông Cửu Long
Đề 1:
“Tin hạn – mặn mùa này về châu thổ
Đồng Tháp Mười trong đó có An Giang
Nơi tập trung vùng đất lúa bạt ngàn
Quê Út Nhỏ nghe sao mà thương quá
Nếu lúa thất chắc Út rời thôn dã
Bỏ xuồng trôi không chở bạn vần công
Út sẽ phải tìm về nơi phố đông
Làm công nhân tạm thời gian hạn – mặn
Mong ngọt nước phù sa về bồi lắn
Lúa đồng xa trĩu hạt sắc tươi vàng
Hết tha hương Út trở lại thôn làng
Kẻo mai một hương đồng phai theo gió!”
(Tâm sự của độc giả Sông Quê trong bài phản ánh “Miền Tây hạn, mặn nghiêm trọng nhất 100 năm, VnExpress”
Anh (chị) hãy viết một bài văn (khoảng 600 chữ) trình bày suy nghĩ của mình về tình trạng hạn hán kéo dài tại Đồng bằng sông Cửu Long thời gian vừa qua.
7. Môi trường biển qua hiện tượng cá chết hàng loạt
Đề 1: Từ hiện tượng cá chết hàng loạt tại ven biển miền Trung, anh (chị) hãy viết một bài văn (khoảng 600 chữ) trình bày suy nghĩ của mình về đến vấn đề ô nhiễm môi trường biển hiện nay.
Đề 2:Từ câu trả lời của đông đảo người Việt: “Tôi là người Việt Nam, tôi chọn cá” trước câu hỏi: “Chọn doanh nghiệp hay chọn cá, tôm”. Anh (chị) hãy viết bài văn (khoảng 600 chữ) nêu suy nghĩ của mình về tinh thần trách nhiệm của con người trước hiện tượng ô nhiễm môi trường biển hiện nay.
Vân Anh (tổng hợp)
1. Cố nhạc sĩ, ca sĩ Trần Lập
Đề 1:“Chặng đường nào trải bước trên hoa hồng. Bàn chân cũng thấm đau vì những mũi gai. Đường vinh quang đi qua muôn ngàn sóng gió”. (Trích Đường đến ngày vinh quang – nhạc sĩ, ca sĩ Trần Lập).
Anh (chị) hãy viết bài văn (khoảng 600 chữ), trình bày suy nghĩ của mình về nhận định trên.
Đề 2: Trong bài hát “Tâm hồn của đá”, cố nhạc sỹ Trần Lập đã viết: “Đừng sống như hòn đá, sống không một tình yêu, sống chỉ biết thân mình, tâm hồn luôn luôn băng giá, đừng hóa thân thành đá…”
Anh (chị) hãy viết bài văn (khoảng 600 chữ), trình bày suy nghĩ của mình về lời khuyên đó.
Đề 3: Cố nhạc sỹ Trần Lập từng nhắn nhủ: “Cuộc đời con người giống như que diêm trước gió. Một đôi bàn tay có đủ không? Tôi muốn có nhiều đôi bàn tay cùng nhóm lên ngọn lửa, chia sẻ tấm lòng nhân ái”.
Anh (chị) hãy viết một bài văn (khoảng 600 chữ), trình bày suy nghĩ của mình về lời nhắn nhủ đó.
2. An toàn thực phẩm
Đề 1: “Ông trồng chè khoe họ được uống chè từ khu trồng sạch nhà quây riêng dành cho gia đình, khu còn lại tất nhiên là trà bẩn để bán. Bà bán rau cũng hân hoan nói nhà mình được ăn rau ở khu trồng sạch, khu nhiều thuốc là để bán. Ông bán thịt lợn cũng vậy. Nhưng họ không thể cả đời chỉ uống trà, ăn rau hay ăn thịt, họ uống trà sạch nhưng vẫn phải ăn rau bẩn của kẻ khác, ăn rau nhà sạch nhưng vẫn ăn thịt bẩn của kẻ khác… Chúng ta đang giết nhau trong khi cảm thấy an tâm đã bảo vệ được gia đình mình ở một góc nhỏ hẹp hòi…” (Chia sẻ của Trần Nhất Hoàng – cựu thành viên ban nhạc Bức Tường).
Anh (chị) hãy trình bày suy nghĩ của mình về thực trạng được nói đến trong đoạn trích trên bằng bài viết (khoảng 600 chữ).
Đề 2: Nhà báo Lê Bình nhận định: “Nhiều người Việt kiếm tiền bằng mọi giá, đánh đổi cả liêm sỉ, danh dự để có tiền. Sự kiếm tiền nào độc ác hơn là kiếm tiền trên sức khỏe và mạng sống đồng bào mình? Trung bình hai giờ đồng hồ có ba mươi người chết vì bệnh ung thư – một con số tàn nhẫn đến rợn người”.
Từ nhận định trên, anh (chị) hãy viết bài văn (khoảng 600 chữ), nêu suy nghĩ của mình về thái độ sống ích kỉ, vô cảm của một số người Việt hiện nay.
3. Trận chiến Gạc Ma
Đề bài: 64 người con đất Việt nằm lại giữa biển sâu và 27 năm nay để lại nỗi đau âm ỉ trong lòng mọi người. Anh (chị) hãy viết bài văn (khoảng 600 chữ) trình bày cảm nhận về tượng đài vững chắc được xây lên bằng lòng yêu nước, yêu biển đảo quê hương của các chiến sĩ trong trận chiến Gạc Ma 14/3/1988.
4. Cảnh tượng chen lấn tại Đền Hùng
Đề bài:Từ cảnh tượng chen lấn, xô đẩy diễn ra ở Lễ hội Đền Hùng vào ngày mùng 10 tháng 3 Âm lịch. Anh (chị) hãy viết một bài văn (khoảng 600 chữ) bàn về vấn đề “văn hóa xếp hàng” của người Việt Nam hiện nay.
5. Ô nhiễm không khí
Đề bài: Channel News Asia đã so sánh bầu không khí người Hà Nội hít thở với “khí quyển ngày tận thế” (Airpocalypse) trong một bài báo nói về ô nhiễm môi trường tại thủ đô Hà Nội. Anh (chị) hãy viết một bài (khoảng 600 chữ) trình bày quan điểm của bản thân.
6. Hạn hán tại Đồng bằng sông Cửu Long
Đề 1:
“Tin hạn – mặn mùa này về châu thổ
Đồng Tháp Mười trong đó có An Giang
Nơi tập trung vùng đất lúa bạt ngàn
Quê Út Nhỏ nghe sao mà thương quá
Nếu lúa thất chắc Út rời thôn dã
Bỏ xuồng trôi không chở bạn vần công
Út sẽ phải tìm về nơi phố đông
Làm công nhân tạm thời gian hạn – mặn
Mong ngọt nước phù sa về bồi lắn
Lúa đồng xa trĩu hạt sắc tươi vàng
Hết tha hương Út trở lại thôn làng
Kẻo mai một hương đồng phai theo gió!”
(Tâm sự của độc giả Sông Quê trong bài phản ánh “Miền Tây hạn, mặn nghiêm trọng nhất 100 năm, VnExpress”
Anh (chị) hãy viết một bài văn (khoảng 600 chữ) trình bày suy nghĩ của mình về tình trạng hạn hán kéo dài tại Đồng bằng sông Cửu Long thời gian vừa qua.
7. Môi trường biển qua hiện tượng cá chết hàng loạt
Đề 1: Từ hiện tượng cá chết hàng loạt tại ven biển miền Trung, anh (chị) hãy viết một bài văn (khoảng 600 chữ) trình bày suy nghĩ của mình về đến vấn đề ô nhiễm môi trường biển hiện nay.
Đề 2:Từ câu trả lời của đông đảo người Việt: “Tôi là người Việt Nam, tôi chọn cá” trước câu hỏi: “Chọn doanh nghiệp hay chọn cá, tôm”. Anh (chị) hãy viết bài văn (khoảng 600 chữ) nêu suy nghĩ của mình về tinh thần trách nhiệm của con người trước hiện tượng ô nhiễm môi trường biển hiện nay.
Vân Anh (tổng hợp)
