ThienNhien.Net - Hiện nay, trên thế giới, mỗi năm có khoảng 50.000-100.000 loài động vật biến mất, tương đương với tốc độ thảm họa đã từng xảy ra cách đây 65 triệu năm, làm tuyệt diệt loài khủng long. Con số này lớn gấp đôi so với dự đoán được đưa ra năm 1997 trong Hội nghị Quốc tế về các loài động vật tuyệt chủng. Theo các nhà khoa học, nguyên nhân chính dẫn tới sự biến mất hàng loạt của các loài động vật là do các hoạt động của con người, như chặt phá rừng, săn bắn, lấn chiếm đất đai làm thu hẹp không gian sống của chúng. Tất cả những tác động đó gộp lại đã đẩy nhiều loài động vật hoang dã đến bờ vực của sự tuyệt chủng. Dưới đây chỉ là 10 “đại diện tiêu biểu" trong số đó.
Tê giác Java còn được gọi là tê giác một sừng (Rhinoceros sondaicus) là một trong năm loài động vật guốc lẻ còn sống sót của họ tê giác. Chúng cũng là loài phổ biến nhất trong các loài tê giác châu Á. Tê giác Java từng phân bố ở các đảo của Indonesia, trải rộng toàn bộ Đông Nam Á, tới cả Ấn Độ và Trung Quốc. Hiện nay chúng đang ở trong tình trạng cực kỳ nguy cấp, với chỉ hai quần thể được ghi nhận trong môi trường tự nhiên và không có con nào trong các vườn thú. Một quần thể có ít nhất 40 con sống tại Vườn quốc gia Ujung Kulon trên đảo Java của Indonesia. Quần thể còn lại, theo ước lượng năm 2007, chỉ còn khoảng 8 con, sống tại Vườn quốc gia Cát Tiên của Việt Nam. Chúng có thể là loài thú lớn hiếm nhất trên thế giới. Sinh cảnh sống thu hẹp và bị săn bắn ráo riết để lấy sừng là những nguyên nhân hàng đầu dẫn tới sự diệt vong của loài tê giác này.
Cá heo Vaquita (Phocoena sinus) - loài cá heo nhỏ nhất và có nguy cơ tuyệt chủng cao nhất - sống ở Vịnh California. lChúng đang bị đe dọa bởi phạm vi sinh sống hạn hẹp và khả năng dễ bị mắc vào lưới đánh cá. Số lượng còn lại ngày nay chỉ khoảng 200-300 cá thể.
Khỉ đột Cross River - Gorilla gorilla diehli sống ở Nigeria và Cameroon. Số lượng còn lại ít hơn 300 cá thể. Loài này tưởng chừng đã bị tuyệt chủng những năm 1980, nhưng chúng đã trụ lại được, ít nhất là đến thời điểm này. Song với tình trạng săn bắn làm mồi nhậu ở quán ven rừng và mất môi trường sinh sống hiện nay, khả năng sống sót của chúng vẫn còn rất bấp bênh.
Hổ Sumatra - Panthera tigris sumatrae. Sống ở Sumatra, Indonesia. Số lượng còn lại ít hơn 600 cá thể. Loài hổ nhỏ bé này chỉ sống ở Sumatra một triệu năm nay, khiến nó gặp khó khăn khi tìm cách trốn thoát sự xâm lấn của con người. Đa số còn sống sót sinh sống trong khu vực bảo tồn. Nhưng vẫn có khoảng 100 cá thể sống ở biên giới của khu vực được bảo vệ.
Voọc Cát Bà hay còn gọi là voọc đầu vàng (Trachypithecus poliocephalus), chỉ có ở quần đảo Cát Bà của Việt Nam. Số lượng còn lại ít hơn 70 cá thể. Loài linh trưởng này từng suýt bị xóa sổ nhưng đã được may mắn đặt dưới sự bảo vệ từ năm 2000. Năm 2003, số lượng cá thể voọc Cát Bà lần đầu tiên gia tăng trong suốt vài thập niên gần đây. Tuy nhiên, công tác bảo tồn loài voọc quý hiếm này vô cùng khó khăn vì khi những dải rừng ngập mặn mất đi, các quần thể voọc bị cô lập trên các đảo, hầu như không có khả năng gặp gỡ và giao phối. Một số đàn đang suy giảm vì chỉ còn lại toàn con cái. Trong danh sách các loài linh trưởng bị đe dọa của thế giới, voọc đầu vàng luôn ở vị trí số 1.
Chồn sương chân đen - Mustela nigripes - sống ở khu vực đồng bằng lớn Bắc Mỹ. Năm 1986, chúng chỉ còn 18 cá thể tồn tại, nhưng nay đang phục hồi, số lượng lên khoảng một ngàn cá thể. Đây là loài chồn sương duy nhất của lục địa này.
Loài voi lùn Borneo (Elephas maximus borneensis) sống ở phía Bắc đảo Borneo. Số lượng còn lại khoảng 1,5 ngàn cá thể. So với voi châu Á, chúng thấp hơn khoảng nửa mét và cũng thuần tính hơn.
Gấu trúc - Ailuropoda Melanoleuca - sống ở Trung Quốc, Miến Điện và Việt Nam. Số lượng còn lại ít hơn 2 ngàn cá thể. Sự thu hẹp và phân mảnh của khu vực sinh sống là nguyên nhân khiến gấu trúc rơi vào tình trạng nguy hiểm. Việc cho loài này sinh sản trong môi trường nuôi nhốt và bảo vệ chúng ngoài thiên nhiên chỉ giúp gấu trúc trụ lại phần nào.
Gấu Bắc Cực - Ursus maritimus - sống ở Bắc Cực. Số lượng còn lại ít hơn 25 ngàn cá thể. Các hoạt động phát triển và săn bắn trộm của loài người từ lâu đã đe dọa cuộc sống của loài gấu Bắc Cực, nhưng thay đổi khí hậu và sự mất dần các tảng băng trên biển hiện nay đã đẩy loài này vào danh sách nguy hiểm.
Cá nheo khổng lồ sông Mê Kông (Pangasianodon gigas) sống ở Đông Nam Á. Cá thể lớn nhất từng bị bắt nặng tới 293kg. Mặc dù đã được luật pháp bảo vệ ở Thái Lan, Lào và Campuchia, nhưng việc săn bắt loài cá này vẫn tiếp diễn. Số lượng cá trong tự nhiên chỉ còn khoảng vài trăm con.
Bằng chứng về sự tuyệt chủng của nhiều loài đang vẽ lên bức tranh rõ rệt về một thảm họa tương lai trên trái đất. Một câu hỏi đặt ra: Phải chăng chúng ta đang ở ngưỡng cửa của thời kỳ tuyệt chủng mới?
Hà Thu (Theo Time)
Tê giác Java còn được gọi là tê giác một sừng (Rhinoceros sondaicus) là một trong năm loài động vật guốc lẻ còn sống sót của họ tê giác. Chúng cũng là loài phổ biến nhất trong các loài tê giác châu Á. Tê giác Java từng phân bố ở các đảo của Indonesia, trải rộng toàn bộ Đông Nam Á, tới cả Ấn Độ và Trung Quốc. Hiện nay chúng đang ở trong tình trạng cực kỳ nguy cấp, với chỉ hai quần thể được ghi nhận trong môi trường tự nhiên và không có con nào trong các vườn thú. Một quần thể có ít nhất 40 con sống tại Vườn quốc gia Ujung Kulon trên đảo Java của Indonesia. Quần thể còn lại, theo ước lượng năm 2007, chỉ còn khoảng 8 con, sống tại Vườn quốc gia Cát Tiên của Việt Nam. Chúng có thể là loài thú lớn hiếm nhất trên thế giới. Sinh cảnh sống thu hẹp và bị săn bắn ráo riết để lấy sừng là những nguyên nhân hàng đầu dẫn tới sự diệt vong của loài tê giác này.
Cá heo Vaquita (Phocoena sinus) - loài cá heo nhỏ nhất và có nguy cơ tuyệt chủng cao nhất - sống ở Vịnh California. lChúng đang bị đe dọa bởi phạm vi sinh sống hạn hẹp và khả năng dễ bị mắc vào lưới đánh cá. Số lượng còn lại ngày nay chỉ khoảng 200-300 cá thể.
Khỉ đột Cross River - Gorilla gorilla diehli sống ở Nigeria và Cameroon. Số lượng còn lại ít hơn 300 cá thể. Loài này tưởng chừng đã bị tuyệt chủng những năm 1980, nhưng chúng đã trụ lại được, ít nhất là đến thời điểm này. Song với tình trạng săn bắn làm mồi nhậu ở quán ven rừng và mất môi trường sinh sống hiện nay, khả năng sống sót của chúng vẫn còn rất bấp bênh.
Hổ Sumatra - Panthera tigris sumatrae. Sống ở Sumatra, Indonesia. Số lượng còn lại ít hơn 600 cá thể. Loài hổ nhỏ bé này chỉ sống ở Sumatra một triệu năm nay, khiến nó gặp khó khăn khi tìm cách trốn thoát sự xâm lấn của con người. Đa số còn sống sót sinh sống trong khu vực bảo tồn. Nhưng vẫn có khoảng 100 cá thể sống ở biên giới của khu vực được bảo vệ.
Voọc Cát Bà hay còn gọi là voọc đầu vàng (Trachypithecus poliocephalus), chỉ có ở quần đảo Cát Bà của Việt Nam. Số lượng còn lại ít hơn 70 cá thể. Loài linh trưởng này từng suýt bị xóa sổ nhưng đã được may mắn đặt dưới sự bảo vệ từ năm 2000. Năm 2003, số lượng cá thể voọc Cát Bà lần đầu tiên gia tăng trong suốt vài thập niên gần đây. Tuy nhiên, công tác bảo tồn loài voọc quý hiếm này vô cùng khó khăn vì khi những dải rừng ngập mặn mất đi, các quần thể voọc bị cô lập trên các đảo, hầu như không có khả năng gặp gỡ và giao phối. Một số đàn đang suy giảm vì chỉ còn lại toàn con cái. Trong danh sách các loài linh trưởng bị đe dọa của thế giới, voọc đầu vàng luôn ở vị trí số 1.
Chồn sương chân đen - Mustela nigripes - sống ở khu vực đồng bằng lớn Bắc Mỹ. Năm 1986, chúng chỉ còn 18 cá thể tồn tại, nhưng nay đang phục hồi, số lượng lên khoảng một ngàn cá thể. Đây là loài chồn sương duy nhất của lục địa này.
Loài voi lùn Borneo (Elephas maximus borneensis) sống ở phía Bắc đảo Borneo. Số lượng còn lại khoảng 1,5 ngàn cá thể. So với voi châu Á, chúng thấp hơn khoảng nửa mét và cũng thuần tính hơn.
Gấu trúc - Ailuropoda Melanoleuca - sống ở Trung Quốc, Miến Điện và Việt Nam. Số lượng còn lại ít hơn 2 ngàn cá thể. Sự thu hẹp và phân mảnh của khu vực sinh sống là nguyên nhân khiến gấu trúc rơi vào tình trạng nguy hiểm. Việc cho loài này sinh sản trong môi trường nuôi nhốt và bảo vệ chúng ngoài thiên nhiên chỉ giúp gấu trúc trụ lại phần nào.
Gấu Bắc Cực - Ursus maritimus - sống ở Bắc Cực. Số lượng còn lại ít hơn 25 ngàn cá thể. Các hoạt động phát triển và săn bắn trộm của loài người từ lâu đã đe dọa cuộc sống của loài gấu Bắc Cực, nhưng thay đổi khí hậu và sự mất dần các tảng băng trên biển hiện nay đã đẩy loài này vào danh sách nguy hiểm.
Cá nheo khổng lồ sông Mê Kông (Pangasianodon gigas) sống ở Đông Nam Á. Cá thể lớn nhất từng bị bắt nặng tới 293kg. Mặc dù đã được luật pháp bảo vệ ở Thái Lan, Lào và Campuchia, nhưng việc săn bắt loài cá này vẫn tiếp diễn. Số lượng cá trong tự nhiên chỉ còn khoảng vài trăm con.
Bằng chứng về sự tuyệt chủng của nhiều loài đang vẽ lên bức tranh rõ rệt về một thảm họa tương lai trên trái đất. Một câu hỏi đặt ra: Phải chăng chúng ta đang ở ngưỡng cửa của thời kỳ tuyệt chủng mới?
Hà Thu (Theo Time)
